amerikan finansorler, ingiliz yonetmen, omer serif gibi uluslararasi bir yildiz ve afrika'da cekilen sahneler ile uluslararasi film kavramini yaratmis, bu dalda onculerden olmustur.
oryantalist olmasinin yaninda, oryantalismi sorgulatan yerleri de vardir. ornegin omer serif cok bilgili bir araptir, bu geri kalmis, kana susamis arap imajindan uzaktir.

(amandur - 8 Kasım 2007 05:51)

o kivrik bilekler ve duz hatta yuruyen bir kalca ile turk pa$asinin cinsel tacizine ters tepen lawrance a nasil bir anlam yuklemeye cali$mi$lar derken anladigim bir film oldu bu sanirim; lawrance in ne kadar basit ve hatta agirligini kaldirmakta zorlanmi$ligini anlatir aslinda film. hastanede lawrance a tokadi patlatan adamin gozundeki kahramanla, nufud fatihinin ayni vucuddaki sava$idir film. yillarca "bizi arkamizdan vurdular" denilen araplarin bunu binlerce yillik kendi ulkelerinde analarinin ak sutu gibi yaptigini da anlayabiliriz belki.

peter o toole a hasta eder adami, bir de the night of the generals vardir zaten..

(r7 - 25 Şubat 2008 11:14)

ingiliz ikiyüzlülüğünün sembolüdür şahıs olarak.

filmi güzel bir yapımdır lakin.

(green lion - 1 Kasım 2008 02:03)

tez zamanda muhteşem bir kurtuluş savaşı filmi çekilsin. bütün cephelerimiz için ayrı ayrı filmler çekelim. bir tane de bütün cephelerden eş zamanlı görüntüler içeren film yapılsın. bazı türk yönetmenlerin yaptığı gibi sadece yabancı askerlerin anılarını içermesin bahsettiğim filmler. filmdeki türk imajı kahretti beni. oradaki askerlerden birinin torunu olarak içim acıdı. lawrence'ın kulaklarını çok çınlattım.
çöl görüntüleri güzeldi. 1960'lara göre fena yapılmamış. ingiliz yönetmenin düşmanı iyi göstermesini beklemiyordum tabii ki. ama filmde çarpışan türk askeri görmek çok zordu. hepsi kaçmak için senaryoya dahil olmuş.

(johnny depp mania - 14 Mart 2009 23:29)

türklerin araplardan, araplarin da türklerden nefret etmesi ya da en azından hiç hoşlanmamasini sağlamak icin çekilmis adeta bu film.
bu arada, olayların/isyanın tüm sorumluluğu da lawrence'ın üzerine kalmış. kimsenin aklına ingiltere gelmiyor -enteresan-
arap isyanı mı?? hmm..evet lawrence!! çok ingiliz çook..

(filedem - 5 Ağustos 2009 11:12)

ingilizler tarafından arap kabilelerine gönderilen casus. kışkırttığı araplar 2000 türk'ü gözlerini bile kırpmadan katletmiştir. bizim türkler de hacı olma ayağına bilir-bilmez ziyaretine giderler, lawrence'ı bağrına basmış araplara para yedirirler. zira arapların pek bir önem verdikleri lawrence'in müze evi mekke'de, kâbe'nin çok yakınındadır.

(dumlu - 10 Aralık 2009 14:39)

lawrence'in feisal ile bulusacagi kampa saldiran ucaklardaki turk bayragini gordugumde gulmustum, kaldi ki boyle bir saldiri da fiilen gerceklenmemistir, cunku biz sanki dusman olarak ingiliz, fransizla degil de sadece araplarla savasiyoruz zanni veriyor, halbuki biz 7 duvelle savastik, arabi kim takar.

araplar, oxford, cambridge okuyan ogullarina yazdirdiklari mektuplar ile bize silah verin osmanliya karsi savasacagiz demislerdir, maalesef ingilizler osmanli topraklarindan ayrilmadan butun osmanli arsivini ulkerine tasidiklari icin bugun korler sagirlar birbirini agirlar vaziyetinde tarihten bir haber, ingilizlerin yazmis oldugu nesriyatlarla idare ediyoruz.

midnight express'i ikiyle carptigimda bu filmin vermis oldugu propagandayi anliyabiliyorum, bastan asagi turkleri sapik ve zalim olarak tanitan bir yapim olmus, kaldi ki araplar tarafindan arkadan vurulan bizler oldugumuz halde ,bugun baktigimda filistinden, iraga bu adamlar su an icinde bulunduklari vaziyeti ta o gunlerden haketmisler dedirtiyor her ne kadar icimdeki insaniyet filistinde yapilanlara kabullenemesede...

damascus yolunda turk birligi ile karsilasan lawrence ve cetesinin turk mufrezesiyle savasa girdikleri sahne ve turklerin kacmasi bir milleti boylesine alcaltan bir sahne dunya film tarihinde yoktur, vietkong bile amerikalilarla yuzyuze savasir ama turkler arkalarina bakmadan kacar.ustune ustluk araplar saldirirken "allah" diye bagirarak hucuma gecerler kaldi ki nerede ayni dini paylasmak nerde oldurmeyeceksin cunku bu senin dininin verdigi emir.

araplari itin gotune sokmus bir film ,ne kadar iradesiz bir millet ki ne idugu belirsiz bir ingiliz, araplarin basina gecip onlari komuta ediyor.

6 oscarlik bir filmde, dusman olarak belledikleri ulkenin bayragi bile yanlis.

(zirvelerin ozgurlugu - 30 Temmuz 2010 02:15)

filmi izlerken yardımcı olması için birkaç döküman:

http://www.the-map-as-history.com/…tome02/index.php
http://digital.nls.uk/…even-pillars-wisdom/map.html

http://upload.wikimedia.org/…px-palestine-ww1-2.jpg
http://upload.wikimedia.org/…/704px-sinai-ww1-1.jpg
http://upload.wikimedia.org/…da/palestine-ww1-2.jpg
http://www.jordanjubilee.com/…lawrence/journeys.jpg
http://okulweb.meb.gov.tr/…ünya savası cepheler.jpg
http://samilitaryhistory.org/vo092mma.jpg

(lapset - 28 Mayıs 2011 16:53)

arapların bariz bir şekilde aşağılandığı, ikiyüzlü oldukları, bi halta yaramadıkları, leş oldukları, barbar oldukları falan gibi ne kadar kötü örnek varsa hepsinin araplarda olduğunu göstermeye çalışan bir film...
bir arap:" lawrence bir arap şehrinde arap gibi mi olmak istiyorsun?
lawrence: "hayır! isteseydim, üzerinizdeki en pis kıyafeti giyerdim..." ^*

(slijngaard - 22 Şubat 2003 07:43)

--- spoiler ---

propaganda filmi diyorlar lakin ben o kadar da taraflı bir şey görmedim. bu filmi izleyipte pis türkler diyen bir yabancının da aklından şüphe ederim. bana lawrence'in ne kadar ezik bir karaktere sahip olduğunu gösterdi bu film. kendi ülkesinin siki taşağı denk olduğundan yükselme, büyük insan olma arzusunun sonuçsuz kalacağını bildiğinden, beklediği kaos ortamını arabistanda bulan, kahramancılık oynamak için gelişmemiş birkaç kabileyi peşine takan biri ki onları gaza getirecek hiçbir elle tutulur söz bile söyleyemeyen biri. okumuş diye geçinip araplara özgürlük fikrini aşılayacak sözde ama filmdeki arap karakterler lawrece'tan çok çok daha zeki. şimdilerde nasıl tvler sayesinde her çocuk hayatın sillesini yiyene kadar özel biri gibi hissediyorsa, aynen öyle hissetmesinden doğan arkası boş bir cesaretten başka hiçbir şeyi yok. o kadar kendini bilmez ki, türk askere tekme atıp dayak yememeyi bekler, ve türkler verir küsküyü. ya ne olacağıdı amına koyim. bu mu türkler barbar?

hatta ve hatta bir ingiliz subayı olmasına, ve ordu tarafından görevlendirilmesine rağmen arabistanın daha sonra ingilizler tarafından paylaşılacağını bilmezmiş gibi hareket eder, sonra da kendi ülkesinin yüz yıllardır uyguladığı sömürge politihasından bihabermiş gibi sykes-picot sözleşmesini duyduğunda şaşırır. e be tövbe töve sövdürtecek, ulan çok okudum, çok zekiyim, peygamber gibi adamım diyon ya bu kadar mı kafan basmıyor! ki o kadar da şüpheli konuşma geçiyordu. hepsini göz ardı etti. sonra da diplomat söylüyor zaten bu konu hakkında "benim gibi (siyasetçi) yalan söyleyenler sadece gerçeği gizler, senin gibilerse gerçeği nereye koyduğunu unutur." yani şu kadar diyebilirim ki, filmde lawrence hariç bütün karakterler aklı başında, bulunduğu yerin hakkını veren, normal zeki insanlar.

ayrıca arap halkından insanları öldürdüğünde zevk alması, türkleri öldürürken zevk alması, barbarlığın amına koyması ve bedevi arapların bile yeter dur demesi. bu mu lan büyük insan. böyle filme bakıp kahraman lawrence, pis türkler diyen adamın, dediğim gibi aklında kusur vardır. türk tarafından olayları göstermediği için tabi ki taraflı ama bana göre yine de tarafsız bir film olmuş, ben lawrence'ın nasıl kendini bilmez, egosunun esiri, ve hangi dava için savaştığının bile farkında olmayan, ne oldum delisi küçük bir insan olduğunu gördüm. bir de bunun filmini çekmişler. ibretlik yemin ediyorum.

özetle ingilizler lawrence'ı kullanıyor, ezik adam lawrence kahramancılık oyunu için arapları.. sonra görülüyor ki araplar da aslında lawrence'ı kullanmış. kendi davan olmayan konuya girip, çöl ortamı yüzünden kendini peygamber bile zannedip, liseli asiliği cahil cesareti iş yaparsan olacağı bu tabi. sonra da bi hüzün, bi hayal kırıklığı. ne bekliyordun sen, kral mı olacaktın? sen kimsin la!?

--- spoiler ---

(popara - 9 Mart 2012 15:51)

tüm zamanların en iyi filmlerinden biri olarak kabul edilen film.

--- spoiler ---

profesyonel bir eleştirmen bu kanıya nasıl varır bilemem ama benim gözümde bu değere ulaşmasını engelleyen sahnelerden biri türk savaş uçaklarının bedevi çadırlarından oluşan bir üssü bombalayıp makineli tüfeklerle taradıkları sahnedir. 1. dünya savaşında türklerin elindeki savaş uçağı sayısının çok az olduğu biliniyor. bu kadar az savaş uçağı varken bunları ilkel araplara karşı kullanılma olasılığı ise neredeyse sıfır. dolayısıyla bu bile filmi tanımlarken "tüm zamanların en iyi filmlerinden" ifadesini kullanmamamız için bir neden bence.
--- spoiler ---

(terstrigonometrikfonksiyonlarinintegrali - 2 Aralık 2012 10:44)

şaka maka tam bir propaganda filmidir. verdiği iğrenç mesaj üzerinde o kadar uğraşılmış ki, oyunculukla konuyla filan uğraşmaya o kadar zaman kalmamış.
ama ingilizler bir yerde kendi kendilerini de ele vermişler. türklerle çok uğraşılmamasına rağmen ingiliz siyasetinin ne kadar iğrenç olduğunu da göstermektedir. türkleri bir tek kaçarken kıçlarından bi de her filmdeki gibi garip cinsel ihtiyaçlarından tanıyabiliyoruz.
peki biz niye orada olan hiçbir şeyi tam olarak bilmiyoruz? bize niye bu ibnelerin koskoca imparatorluğu nasıl çökerttiğini değil de preveze deniz zaferinin haftanın hangi günü olduğunu anlatıyorlar, onu sorgulamalı..
he yarram he! padişah memleketi sattı almanya yenilince biz de yenilmiş sayıldık. biz okullarda hala o triplerdeyiz.

bak yine bozdurdular ağzımı ya. gitsin birisi alsın la şu ingilizlerden osmanlı arşivlerini dellendirmesinler beni.

ulan bir de şaka maka çok iyi korkmuşlar elemanlar bizden zamanında, nasıl bir hırsla yaptılarsa filmi komik bile olmuş ya la.

(nimgalad - 13 Aralık 2012 21:04)

afedersin 4 saattir

(ordandirbundanda - 8 Şubat 2014 14:07)

birinci dünya savaşı sırasında osmanlı topraklarındaki arap isyanlarını koordine eden ingiliz casusunun macerasını anlatan, binlerce figüranın rol aldığı 3 saat 47 dakikalık, gelmiş geçmiş en iyi çöl ve epik macera filmidir.

savaş sırasında yaşananları çok iyi anlatmış, bunun yanında temelde lawrence'ın iç dünyası ve ikilemlerine odaklamıştır.

--- spoiler ---

osmanlı'nın arap isyancılarını uçakla bombalaması ve ingilizleri bile korkutan silah üstünlüğü (12 inçlink toplar, mitralyöz) gerçektir.
boşuna almanya yenildiği için bizde yenik sayıldık demiyorlar.(bkz: alman hayranlığı)

türklerdeki koordinasyonsuzluk ve istihbarat yokluğu da hiç yadırgatmaz, gerçektir.
yüzyıl sonraki türklerden farkı yoktur. (bkz: mit), (bkz: hakan fidan)

hikayenin en gerçekçi yanı, arap sever türk tarihçilerinin iddiasının aksine, arap isyanını ingilizlerin başlatmaması, zaten isyan etmiş faysal'ın aşiretine destek verip, başıbozuk diğer yağmacı aşiretleri "arap" kimliği altında birleştirmeye çalışmasıdır.

akabe'ye yapılan baskın sahnesi ispanya'nın güneyinde çekilmiş.
gerçek aqaba çok daha büyük ve güzel bir şehir.

arap'ların barbarlığı, karaktersizliği vs. konusunda da abartılan birşey yoktur, arapları olduğu gibi anlatmış.

--- spoiler ---

(battal otuz - 30 Mayıs 2014 12:15)

(bkz: kadın oyuncusu olmayan film)

(sethi - 22 Aralık 2014 16:34)

1. dunya sava$i sirasinda ingilizler tarafindan arap yarimadasi'na araplari osmanlilara kar$i ki$kirtmak, ayaklandirmak icin gonderilmi$ casus .

ayni zamanda 1960'li yillarda cekilmi$, cok uzun ve cok oscar'li mukemmel bir film . kadro peter o'toole, alec guinness, anthony quinn, jack hawkins ve omar sharif gibi babalardan olu$uyor . tagline'ı ise $aka gibi adeta: "from the creators of the bridge on the river kwai" ..

(set - 30 Temmuz 2001 11:33)

izledikçe frank herbert'in dune adlı efsane romanını hatırlayıp durduğum film...

(kareem - 18 Haziran 2005 01:08)

izlerken, yanimda nasil vermisiz ama elinize diyerek benimle dalga gecen arap arkadaslarim olsaydi, kendilerine bir adet ingiliz bayragina sarili sosis hediye edecegim film olurdu.

(zaknafein - 17 Ağustos 2005 16:20)

--- spoiler ---
lawrence aslını inkar eden cillop gibi sarı saçlı mavi gözlü çılgın bir romantik piç^* ingilizdir. bir gün madem deliyim aynı zamanda kişilik problemleri yaşıyorum o zaman arap olayım, arapları birleştireyim bir millet yapayım ama demokrasi ve bağımsızlık da getireyim çaktırmadan der. sonra bakar işler zor, araplar diye bir şey yok aslında, kabileler var (kabilelerin de ne olduğu tren yağma sahnesi, lawrence'ın para karşılığı herkesi toplaması ve şam yolundaki türk tugayına yapılan saldırı ile ortaya çıkar). yalnız bir sorun vardır; lawrence mazoşist, insan öldürmekten zevk alan o çok kötülediği barbar, cahil araplardan biri olup çıkmıştır. (yoksa zaten öyle değil midir? az sonra)

sonra herşey ortaya çıkar meğerse lawrence kibri doğrultusunda kendisini peygamber gibi gören sıradışı olağanüstü(!) ibnenin tekidir ama napsın kişilik problemleri yaşayan yarı-deli cillop bir ingilizden ne beklemelidir ki başka? hem zaten o naparsa yapsın eninde sonunda ingilizler herşeyi halledeceklerdir.

ayrıca bu filmde de görürüz ki türklerde bir subay vardır ibnedir(?), lawrence a sarkar ama lawrence çok delikanlı ve temiz bir çocuk olduğu için ona kafa atar. daha sonra insanlara işkence yapmaktan zevk alan türkler lawrence adlı temiz aile çocuğunu döverler. (burada anlıyoruz ki türk kimliğinde bir kişi birilerini zikmiş ve bu bu müthiş üstün insan olan -artık kimse- uygar kişilere ağır gelmiş ve binbir türlü filmde bunu kullanmak zorunda kalmışlardır. neyse sonuçta filmdeki ülkelere bakış nesnel tutulmaya çalışılmış bu bile bir başarı. -araplar,ingilizler-) daha sonra lawrence kişisi delirir sikerim arabistanı da bağımsızlığı da diyerek kaçmak ister ama sonra süper albay onu ikna eder böylece çok para ile kendisine topladığı ordu ile şam'ı alan lawrence arapların arasındaki anlaşmazlık sonucu tek başına sik gibi ortada kalır yine ingilizlerin ve arap prensinin istediği olur, dünya normale döner. en sonunda evine dönen lawrence da kendini çölde sanıp motorsiklet ile hız yaparken beynini asfalta yapıştırır.

tanımadan etmeden ne haltlar yediğini bilmeyen insanlar da tanımıyorum da ama çok süper insandı derler. halbuki yoktur öyle birşey.
--- spoiler ---

güzel cümleler ve anlatılan tarihteki bir kaç olaya dikkat çeken bir filmdir ayrıca.

(azeroth - 18 Şubat 2006 21:43)

filmde ilk kadın figüran 95. dakikada anthony quinn'nin çadırında kenarda otururken görülür. zaten film boyunca en fazla 2-3 kadın figüran vardır ve elbette hiç biri konuşmaz. filmin 3,5 saat sürmesi ve bu durum sonrasında kişi, fashion tv seyrederek bünyeyi dengelemelidir.

(issue - 8 Mart 2006 00:03)