bastırılmışlık, susturulmuşluk ve yoksullukla geçen 45 yıl. konuşamayan, itiraz edemeyen, askeri rejime boyun eğmek zorunda kalan 45 milyon insan. ve tüm yaşananları dünyanın bilmesini isteyen, bilindiğinde koşulların değişeceğini ümit eden bir avuç haberci. burma vj, kapalı bir ülkeden haberler, 2007'de tüm dünyanın kısa bir süre de olsa tanıklık edebildiği isyanı, amatör el kameralarıyla canları pahasına kaydeden burmalı gazetecilerin gözlerinden seyirciye ulaştırıyor. depresif ve ürkütücü bir yavaşlıkta başlayan belgesel, fırtına öncesi sessizliğin habercisi aslında. 5 kişinin grup halinde yürümesinin yasak olduğu ülkede, yüzyıllardır siyasete karışmamış budist rahiplerin öncülüğünde büyük bir protesto başlıyor. yüzbinlerce rahibin yürüyüşü halka da cesaret veriyor ve protestolar ülke çapında yaygınlaşıyor. iki kutsal, iki dokunulmaz; din ve ordu arasındaki bu karşılıklı çekişme nasıl sonlanıyor? sorunun cevabı şimdilik umutları kırsa da yakalandıklarında ömür boyu hapis almaları kesin olan 'casus' gazeteciler tüm süreci ustalıkla anlatıyorlar. çektikleri görüntüleri norveç'e göndererek uydu aracılığıyla tüm dünyaya yararken çektikleri zorluklar, ülkedeki rejimin çirkinliklerini de ortaya seriyor. burma vj, kapalı bir ülkeden haberler izleyenleri gerçeklikle buluşturma konusunda ciddi bir belgeselcilik çalışması olmasının yanı sıra, uzak ama gerçek bir distopyayı bir kez daha sorgulamamızı sağlıyor. imdb link: http://www.imdb.com/title/tt1333634/ şu adreste belgeselin yönetmeni anders ostergaard ile "burma vj" üzerine yapılan röportaj okunabilir: http://www.bsb.org.tr/burma_vj.html

(thelepermessiah - 3 Temmuz 2009 19:56)

filmin orjinal adı "burma vj: reporting from a closed country". türkçe'ye "burma vj: kapalı bir ülkeden haberler" olarak çevrilebilir. ancak filmi izlediğinizde closed country ya da kapalı ülke tanımının, aslında tam da anlatılmak isteneni karşılamadığını görüyorsunuz. çünkü söz konusu olan kapalı bir ülke değil, faşist bir devlet. dolayısıyla öncelikle kavramın adını doğru koymak gerekir.

faşizmin, illaki askeri bir rejim şeklinde somutlaşması gerekmiyor; son derece sivil rejimler de pekala faşist olabilir. ancak burma'da olan franco'yu aratmayacak düzeyde bir askeri faşist rejim. kuşkusuz her rejim kendi ülkesi bağlamında belli kurumsal ittifaklara yaslanıyor. diğer birçok ülkede olduğu üzere dinsel yapılanma bu ittifakların en önemli unsurları arasında.

işte bu kurgusal-belgesel filmde, burma'daki faşist devlet yapılanmasının üzerinde yükseldiği ittifaktan dinin çekilme süreci, son derece çarpıcı görüntülerle yansıtılıyor. örneğin, rahiplerin yürüyüşe başladıkları sırada, korku içindeki halkın balkonlardan, çatılardan pencelerden aslkışlayarak, bağırarak rahipleri desteklemeleri ve kısa bir sürede binlere ulaşan sayıdaki insanların aynı sloganları atarak yürümesi insanın tüylerini diken diken eden bir görüntüydü. akabinde devletin, o güne kadar kutsal sayılan rahipleri dövmesi, hatta birini öldürüp dereye atması ve buna karşılık olarak halkın ve özellikle de öğrencilerin çekimser kalkışma denemeleri gerçekten izlenmeye değer. dahası megafonlardan ilan edilen sokağa çıkma yasağı, polis ve ordunun orantısız şiddet kullanımı, muhbir bolluğu vb özellikler anılarda "geçmiş"e götürmüyor değil hani... (bkz: 12 eylül)

bu filmin en önemli katkısı ise faşizmin güncelliğini göstermesi. çünkü 12 eylül bizler için nasıl ki geçmişte olup bir tatsızlık değilse ve halen aramızda yaşıyorsa, aynı şekilde burma da 12 eylül'ünü halen yaşıyor.

(lairocse - 12 Aralık 2009 21:44)

en iyi belgesel film dalında oscar'a aday gösterilen filmlerden bir tanesi.

(isikokunem - 2 Şubat 2010 17:40)

türkçesi "kapalı bir ülkeden bilgiler" olarak da çevrilebilir. evet burma tüm dünyaya kapalı bir ülke şu anda. ülkede 40 yılı aşkın süredir cunta hüküm sürmekte. seçimler, partiler hep göstermelik. 1990 seçimlerinde galip gelen aung san suu kyi halen ev hapsinde tutulmakta. internet sansürlü. cunta o kadar paranoyak bir hal almış durumda ki nargis tayfunu'nda 200 000 kişi ölmesine rağmen dış yardımlara kapısını açmadı.

işte böyle bir ülkede 2007 yılında cunta petrol fiyatlarını 2 katına çıkartır. 1988 yılındaki protesto gösterilerinde 3000 kişinin ölmesinden beri pek sesini çıkaran olmamıştır askeri yönetime. bazı budist rahiplerin dövülmesi üzerine shwedagon pagoda'dan yola çıkan rahipler yönetimi protesto etmeye başlar, halk onlara alkışlarla destek vermektedir. rahipler serbet bırakılmasını istedikleri aung san suu kyi'nin evine kadar ulaşırlar. tüm bu protesto gösterileri bir kaç muhabir tarafından el kameralarıyla kaydedilmekte ve yurtdışına çıkartılmaktadır. bu sayede tüm dünya kapalı ülkede neler olduğunu bilme imkanı bulur.

--- spoiler ---

cunta işi sıkı tutar gene: sokağa çıkma yasakları, beş kişiden fazla kişinin yan yana gelmesinin yasaklanması, rahiplerin dövülüp gözaltına alınması, göstericilere ateş açılması, her tarafta iş başında olan gizli polisler... biz elbette belgeselde izleriz bunları o cesur muhabirler sayesinde. ve en sonunda gösteriler de bastırılır muhabirlerin üç tanesi de yakalanır. ve bir umut böylece sona erer.

--- spoiler ---

(hirondelle - 18 Temmuz 2010 20:57)

coğrafya bilgim hep çok kötü olmuştur, atlasta ülkelerin yerini ezbere bilen insanlara hep özenmişimdir ve tahmin edeceğiniz gibi burma dünyanın hangi köşesinde diye merak ettiğimden haritayı açıp bakmam bulmam gerekti. bulduğum zaman düşündüğüm şey ülkelerin dünyanın hangi köşesinde kaldığının bir öneminin olmadığıydı. neden dünyanın bazı köşelerinde insan "kendi ülkem burası benim" dediği yerde dahi yasaklar, baskılar, zorbalıklar ve şiddetle burun buruna yaşamak zorundaydı. işte bu belgesel-film hem faşizan hem paranoyak bir tutum içinde ülkeyi yönetmeye çalışan askeri diktanın baskısı altında kıvranan burma halkının mücadelesini anlatıyor.

insanlar olarak biz, birtakım haklar özgürlükler peşinde koşup ve dahası "normal" bir hayat sürdürebilmek adına sokaklara dökülüyoruz. paramız yok diye değil, aç kaldık diye değil, eğitim sistemimiz kötü diye değil, hastanelerde hizmet alamadığımız için değil.. ve biz bizi yönetmeye kalkanlardan rahatsızlık duyduğumuz için sessizliğimizi bozup da bunu dile getirmek için sokaklara çıktığımızda öldürülüyoruz. bugün pek çok ülkede olup, olmaya devam ettiği gibi burma'da da insanlar kendi devletlerinden "özgürlük" talep ettikleri için devlet eliyle öldürüldüler.

gerçek görüntülerle desteklenen bu belgeselde ülkeyi yöneten askeri diktanın emrindekiler 1988 yılında sokaklarda 3000 küsür kişiyi öldürdüler. demokrasi için savaşan insanları öldürdüler. sormadan edemiyorum; insanları korkulara boğan bir "devlet" neden varlığını sürdürüyor? bir devlet insanlarının tercih etmediği bir şekilde onları yönetmeye nasıl devam edebiliyor? insanlarını görmezden gelen bir devlet aslında kimin için var? "insan"ı koruyabilmek için insandan kalkan yapılan, yerlerde sürüklenip dayak yemeyi göze alan bu insanlar karşısında devlet, yasaklar koyup da yasaklarına boyun eğmeyen öldürebileceği insanı kalmayınca kiminle savaşmayı hedefliyor?

burma'da 2007 senesinde yani 19 yıl sonra sokağa kitlesel olarak çıkan ilk grup budist rahipler olmuş. ülkede 40.000 rahip olduğu düşünüldüğünde kendilerinden siyasi müdahale beklenmediği halde, halk için seferber olmuş olmaları protestoların daha da büyümesinde önemli bir adım. çünkü rahiplerin bu müdahalesi sonrasında halk rahiplerin hükümeti devirebileceğini umut etmeye başlıyor. asker-hükümet rahiplere zarar veremez, onlara karşı silahlı bir saldırıda bulunamaz diye düşünmeye başlayarak halk da sokaklara çıkıyor. dini bir protesto şeklinde başlayan bu ilk adım siyasi bir protestoya dönüşüyor. bu süreçte askerlerin onları yönetenler gibi düşünmeyeceğini halkın yanında olacağına inanıyorlar. beklentileri gerçeklikten uzak olduğu için otorite her defasında olduğu gibi yine kazanıyor ve askerler rahiplere dahi saldırıyorlar. üstlerini başlarını yırtıp tekmeleyerek döverek kamyonlara dolduruyorlar. kaçanlar için gaz kullanıyorlar. insanlar korkularına yenilmiyorlar ve sokaklarda kalmaya devam ediyorlar.

rejim tarafından 21:00 ve 05:00 arasında sokağa çıkma yasağı getiriliyor. manastırların bir tanesine baskın yaparak rahipleri dövüp yaralayıp götürmeye başlıyorlar. buna rağmen ölmeyi dahi göze alan başka rahipler yine sokaklara çıkmaya, toplanmaya, birlikte kalmaya devam ediyorlar. ateş açılıyor, insanlar yine vuruluyor, öğrenciler yine dayak yiyor, öldürülüyorlar. hatta "ilerlememiz lazım, ölmekten korkusu olmayanlar önlere gelsinler" diye bir şey diyor biri bir görüntüde. "kaçmayın, ölmemiz gerekirse ölürüz" diyorlar.

"tüm insanlar doğuda yaşayabilir. evrendeki tüm insanlar özgür olun. korkudan uzak. tüm üzüntülerden uzak. yoksulluktan uzak. kalplerinde barış olabilir."

bizim ang san su ci gibi güzel yürekli barış yanlısı kadınlara her zaman ihtiyacımız var. halkın büyük çoğunluğu tarafından oy ile seçilmiş ve çok sevilmiş bir kadını ev hapsinde tutan rejim hakkında diyebileceğim şey o rejimin ve onun her parçasının daha büyük bir korku içinde olduğu.

bu film ülkesinin sokaklarına çıkmaktan çekinmeyen, korkmayan güçlü güzel insanlar ve elindeki kamera ile yakalanırsa hapse atılacağını bile bile bu güzel insanları korkusuzca çekip dünyaya anlatmaya niyet eden tüm cesur muhabir ve kameramanlar için.

ve burma hala orada, biz hala buradayız.

(bezdim - 29 Mart 2014 17:17)