"şey" kelimesinin yerine herhangi başka bir şey koyabileceğiniz her durumda olduğu gibi burada da ayrı yazılması gereken kelime. (bkz: bir şey) (bkz: hiçbir şey)

nasıl ki;

herbalık değil de her balık,
herkitap değil de her kitap,
herdombili değil de her dombili yazıyorsak,
herşey değil, her şey yazmalıyız. yaa. yaa.

(insensitive - 20 Kasım 2006 10:34)

her geçen vakit, kendine bürünür. bir gün gelir, kendi olur.

(siboreta - 23 Ocak 2007 15:45)

sifat tamlamasi oldugu icin ayri yazilmasi gerektigini savunanlari, sivrisinek, baskent, acikgoz, bosbogaz gibi kelimeleri de ayri yazmaya davet ediyorum. keza ayni mantikla buzdolabi, ayakkabi gibi belirtisiz isim tamlamalari da ayri yazilmalidir.

mesele su ki, birlesik isim denen nane zaten normalde ayri yazilan iki kelimenin birlesip baska bir anlam olusturmasiyla ortaya cikar. buz dolabi (buzlarin kondugu dolap) ve buzdolabi (hepimizin mutfaginda bulunan elektrikli alet) arasinda anlam farki oldugu gibi, her sey ve hersey arasinda da anlam farki vardir. hemen bir ornek verelim:

(1) istedigin her seyi sana alacagim.
(2) babama herseyi anlattim.

birinci cumlede "her sey" tamlamasi kelime anlamiyla ("her nesne") kullaniliyorken, ikinci cumlede ayni tamlama mecazi bir anlam ("olan biten") kazaniyor. demek ki her sey tamlamasi hep ayri yazilir veya hep bitisik yazilir diye bir kural yok, yerine gore ayri da yazilabilir bitisik de. baska bir entry'de belirtildigi uzere, ingilizcedeki every thing ve everything ayriminin aynisi bu.

(muhendis - 30 Ocak 2009 21:14)

imla kurallarına çok dikkat etmeyen türk halkı tarafından (bkz: genelleme yapmanın dayanılmaz hafifliği) genelde birleşik yazılan kelime.

(naylon - 22 Ağustos 2002 14:54)

tanım 1 - uzun müddet dil derneği ve tdk’nin herşey olarak kullandıktan sonra her şey olarak değiştirdiği kelimedir.
“kalıplı” bir referans isteniyorsa referans tdk’dır, bu kelime çok yakın zamana kadar herşey şeklinde yazılıp çizilirdi. dil derneği’nde de tdk’da da böyle kabul edilmişti. kaç kez fikir değiştirildi sayısını bilmiyorum.

(bkz: her şey/@atlantis)

bir kere en başta, bu değişim bizi düşündürmeli. çünkü sözlüklerde seneden seneye birbirinin yerini alıp durmuş bu iki kullanım şeklini (herşey ve her şey) de kullanan insanlar var. neden? çünkü anlam üreten varlıklarız üstelik de “dil yaşayan bir varlıktır” diye büyüdük, dolayısıyla ben de aklıma yatıyorsa dil içimde yaşatır, ihtiyacıma uygun olanı karşılayacak şeyleri biri öyle diyor diye içinden elemem .

tanım 2 - kralcılıktan arınmış bir ortamda, bir anlambilimci ile bir dilbilimcinin oturup tartışabileceği kelimedir. ben olayın detayına morfemine fonemine giremem zira semantik donanımım yok ama sınırlı da olsa fikir üretip belirtme kabiliyetim var allahtan.
bu kadar organik, şartlara bağlı gelişen, kompleks, üstelik de inovatif bir yapıyı tdk ve/veya/benzeri kurumların "ol dedi ve oldu"su dışında inceliyorum. ilk sebebi ise başka belli bir kaynak olmadığı için mecburen kutsal kaynak olarak bellediğimiz tdk ‘nın bu konuda seneden seneye fikir değiştirip halen güven beklemesi, okul hayatım boyunca bu kaynağı referans alan dilbilgisi öğretmenlerimizin her sene kafasının karışması. ^* birleşik yazılanlara örnek verirken özellikle herşey’in birlikte yazıldığının üzerinde durup sınavlarda soran nermin hoca’nın yüzündeki ifadeyi ertesi sene görmeniz lazımdı.

hatta abartmıyorum en son üniversitede hoca “çocuklar ben ne desem yanlış olacak, siz iyisi mi her sene kontrol edin ona göre kullanın” demişti. zaten arada bir bakıyorum bir görünüyor bir kayboluyor, en son baktığımda da yoktu. bu işin ad hominem^* kısmı. daha yazılacak ne çok şey var ama şu nefis entry’nin üstüne koyabileceğim iki kelam yok. lütfen bir bakınız öncelikle:

(bkz: herşey/@kahvesigara)

basitçe neden inat ettiğimi söyleyeyim. galat-ı meşhur dediğiniz şey bence bir galat-i meşru, ve türkçe'de bir anlam açığını kapamakta.
galat-ı meşru olan her şey bu nitelikte değildir elbette. ama bu konuda aklıma, semantik yetilerime güvenerek ölçmek ve tartmak, benim için herşeydir.

halen ekoları sürmekte olan resmi ideolojinin güdümleriyle dolu bir dil, nüansları ortadan kaldırıp kolay anlaşılır ve sade bir yaratmak uğruna, konusu semantiğe kadar giren ve oldukça belirleyici olan bu anlam zenginliklerini törpülüyor. doğası bu. o kadar da yetkin ve kabul görmüş bir el ki bu, bulmacalardan, sözlüklerden ve günlük hayattan (!) bile çıkarıyor bu nüansları.
ama ben sırf matematik problemleri basitleşti diye iq seviyemi düşürmek zorunda değilim. ve bir otorite bu nüansı yok sayıyor diye ben de yok sayamam, semantik olarak kafamın yatması lazım. bana nedensellik ilkesine dayarak açıklaman lazım ve bu açıklama “belgisiz zamirler ayrı yazılır da ondan” olamaz.

denmiş ki:
-------------------------
• kural : türkçede sözcüklerin oluşturduğu bütünler eğer ayrı yazıldığında anlam yitimine uğramıyorlarsa, ayrı yazılır.

hiçbir : hiçbir ve hiç bir ayrı kullanım alanları olduğundan, farklı kullanıma bağlı olarak ayrı ya da bitişik yazılır.
hiç bir kullanımı es'lidir, "hiç (es) bir kere bile düşündün mü a malak kafa!" gibi.
hiçbir kullanımı es'sizdir. "hiçbir şey yapmıyorum anasını satayım!" gibi.

her şey : herşey ve her şey aynı anlamlıdır ve farklı kullanımı yoktur o yüzden, her durumda ayrı yazılır.

-------------------------

konuşma dilinde bu nüansın kaybolup gitmesi doğal , ama yazı dilinde sarih bir şekilde anlam farklı.

(bkz: her şey/@muhendis)

“agaclar, kuslar, dereler... her sey, uyanıyordu.”
her şey, tabiatın içindeki canlıları n her birini tek tek ifade eder, en yakın bütünleyici anlam “tüm canlılar”dır. anlam çoğuldur. canlıların tümünün oluşturduğu bütün değildir.

“ağaçlar, kuşlar, dereler… herşey uyanıyordu.”
herşey, canlıların hepsini içeren bütündür, tekildir: tabiattır.

“hersey yolunda giderken, bir anda ayrıldık”.
(herşey=ilişkimizi ilgilendiren konular değildir, ilişkimizin kendisidir)

“başlangıçta hiçlik vardı. büyük patlama gerçekleşti ve herşey(1) böyle oluştu. içindeki hemen her şey(2) bu gün için bile, bilimadamları için birer bilinmezdir. “ – oluşan herşey(1), bir şeyler bütünüdür. mesela kainattır. bilim adamları için esrarını koruyan(2) her şey ise o bütünün içindeki tüm elemanlardır veya parçalardır.

“galatasaray, sen benim herşeyimsin.” – sen benim için hayatımın içindeki tüm şeyler değil, tüm şeylerin birlikte olduğu halsin.. (ayrıca şampiyonsun)

“bana her şey, seni hatırlatıyor” – şeyler tek tek bana seni anımsatıyor. bir araba geçiyor, seni hatırlıyorum. bir ağaç görüyorum, yine seni hatırlıyorum. hepsini aynı anda görsem yine seni hatırlar mıyım bundan emin değilim.

“her şeyin bir usulü var.” – her bir şeyin kendine özgü birer usulü vardır, tümü için uygulanabilecek tek bir yöntem yoktur. örneğin bu cümleyi, siz araba jantı değiştirmeye çalışırken işi bilen bir oto tamircisi söyleyebilir ve kast ettiği aşağı yukarı şudur :“sen istersen bu işi bilenine bırak, bu spesifik bir iştir ve her spesifik işin kendine ait spesifik bir çözümü vardır, her işi aynı yaklaşımla çözemezsin”

“herşeyin bir usulü var. “– burada bahsedilen şeylerin toplamı olan kavramın “bir” usulü olduğudur. çünkü buradaki herşey kapsayıcı tek bir kavramdır, dolayısıyla kendine özgü belli bir yöntemi olabilir. bu cümleyi de haddinizi aştığınız bir noktada bir büyüğünüz size spesifik konulara yaklaşımdaki gibi değil, bu konulara yaklaşımların tümünden ortaya çıkan bir tecrübeyle vakıf olunabilecek , sizin daha vakıf olamadığınız bir kadim hayat bilgisinden bahseder. ^*

“sen tüm paramı alıp kaçınca karımdan boşandım, arabamı evimi kaybettim ve her şey senin suçun.” – bu saydıklarımın bir bir hepsinden seni ayrı ayrı sorumlu tutuyorum . “her şey: karıdan boşanmak, arabayı kaybetmek, evini kaybetmek gibi olumsuzluklardır”

“sen tüm paramı alıp kaçınca karımdan boşandım, arabamı evimi kaybettim ve herşey senin suçun” -bana attığın kazığın yol açtığı bir takım zincirleme olaylar sonucunda hayatım mahvoldu allahsız. “herşey “ hayatın geldiği berbat nokta, olayların aldığı haldir ve bahsedilen olumsuzlukların bir sonucudur.

"her şey art arda geldi" – buradaki “şey” değişkenini “problem” olarak verirsek:
problemler bütün olarak aniden üzerime çullanmadı, zaten bunun için üst üste gelmek fiilini kullanmak doğru olmaz. yani “herşey” zaten art arda gelemez çünkü tek bir kavramdır. problemlerin (şeylerin) biri bitti derken biri başladı, peş peşe dizildiler. kısacası ancak her şey art arda gelebilir , herşey gelemez.

kimse de gelip bana bunlar anlamsal olarak ikizdir falan demesin ne olur. olsa olsa çift yumurta ikizi olurlar.
dilbilgisi kavramının müdahale edile edile aşağı yukarı “gaz ve toz bulutu”na tekabül ettiği ülkemizde bazı sakallılar, sakalsızları dinlemediği için dilin her bir yanı yama dolu, “a=b ise, b =c ise, a=c’dir” olacaktır düsturuyla ne hareket ne nüans kaldı dilde. ayrica bu skolastiğin mükemmellik taklidi , bu düsturun her kelimeye uygulanmayışı da başka konu.
yani "belgisiz zamir de o yüzden" diye bir açıklamayı böylece kabul etmek için bunu öneren bir kaynağa geçmişteki icraları ve hatasız çalışmaları yüzünden bütünüyle güveniyor ve artık sorgulamayı bırakmış olmak gerekiyor.:

kitabe diliyle konuşayım: herkes birlikte yazılır. “her” belgisiz sıfattır. kes farsça anlamı kimse veya “kişi” olan bir kelimedir ve isimdir. anlamı “her kişi”dir. bu ikisinin birleşiminden ise belgisiz zamir olan herkes çıkar. “şey”^* de arapça bir kelimedir ve anlamına türkçe’de en yakın kelime “nesne”dir, çoğulu “eşya”dır. felsefe’de “bilinçten yoksun varlık”, ”düşünce nesnesi” gibi tanımları da vardır. cümle içindeki görevine göre adlandırırken isim (kediye bir isim bulamadıkları için ona “şey” dediler), nesne (cebindeki şeyi çıkarıp tezgahın üzerine bıraktı) falan olarak bulunabilir. ama tek başına isimdir.

her nedense bu çok tutarlı kurallar bütününde her şey ayrı ama herkes birlikte yazılır.

mesela.

dolayısıyla bir kuralı reddetmiyorum, sorguluyorum ve bunu yapma nedenim “noktalamaişaretlerinikullanmayanegerekvarkimsekullanmiyobenniyekullanayım”kadar çocukça değil, nasıl yazdıklarımın mutlak ve kadim doğru olduğunu iddia etmekte hak görmüyorsam siz de kendi içinde mantıklı bir açıklamayı sırf "kurallarınıza" uymuyor diye galat-ı fahiş ilan etmemelisiniz.

ilhan irem tam da şair kimliğiyle ne de güzel hicvediyordu hiçbir şey şarkısında bu skolastik müdahalelere:

“hiçbir şey ülkesinde
hiçbir şey her şeymiş
herşey hiçbir şey
hiçbir şey
herşey hiçbir şey
aşklar dostluklar arkadaşlık
hiçbir şey hiçbir şey
dağlar nehirler ağaçlar
hiçbir şeymiş hiçbir şey
anılar yarınlar görüntüler
hiçbir şey hiçbir şey
hiçbirşey herşey herşeymiş
herşey hiçbir şey
hiçbir şey her şey
her şey hiçbir şey”

not: siya siyabend’in “her şey ayrı yazılır” yla, nekropsi’nin “harf devrimi”yle yatıp kalkmıyorum . ya da dur ya, öyle yapıyorum.

(elv - 19 Nisan 2010 23:02)

ayrıdır, yazıldığı gibi yaşanır.

(deli - 9 Mayıs 2010 17:23)

öss zamanları hazırlık falan filan kasıyoruz işte bir şekilde, derste hoca soru sordu "her şey ayrı mı yazılır, birleşik mi?"
ben dahil iki üç kişi birleşik dedik. açın dedi ellerinizi, aha dedim eskiden hocalar cetvel ile vururdu laflarını duyardık bu hoca da onlardan çıktı filan diye. derken aldı eline tahta kalemini, bir elime 'her' yazdı diğerine 'şey'. bundan sonra unutmazsın dedi, her şey ayrı yazılır.

o gün bugündür, benim için artık ikisi iki ayrı dünyanın insanlarıdır.

özetle: her şey ayrı yazılır.

(peace of mind - 27 Haziran 2010 02:44)

konukların arasında kaan sezyum oldugundan mıdır bilinmez, geyik dönmeye başlamıştır.

(bu ne amina koyim ya - 4 Mayıs 2011 21:16)

her şeyi anlamanın ilk adımı formu anlamak.

zira her şey sonsuz ya, işte anca formdur ki sonsuz örneği toparlayabilir. örneğin bu üçgen ancak bir tane olabilir, oysa üçgen formu sonsuz sayıda üçgende olma kuvvetinde. dolayısıyla her şeyin espirisi formda yatar, formun espirisi de sonsuzu kuşatabilmesinde, sonsuzun espirisi de bilfiilden ayrıca bilkuvvenin varolmasında.

tersinden: bilkuvve diye bir şey olmasaydı sonsuz olamazdı, sonsuz diye bir şey olmasaydı form olamazdı, form diye bir şey olmasaydı böyle bir başlık olmazdı.

(tashih tamyeri - 24 Haziran 2012 01:22)

her şey akıp gider, bir katı hüzün kalır.
her zaman geceleyin kalır o, bazan gündüzün kalır.

turgut uyar

(zaman sokaklarda kayboluyordu - 26 Ağustos 2012 15:20)

kolay yalanların başlangıç ikilisi.. tüm basit insanlara tavsiye edilir..

(hayirsiz adam - 29 Eylül 2003 17:27)

yeni imla klavuzlarına göre, "her şey" diye yazılması gereken bir kelime. eskiden, herşey diye yazılırdı. okullarda bileşik kelimelerin, tek başına ayrı anlamları olan ama bileşince tek bir şeyi adlandıran birşey olduğu öğretilirdi. şimdi herşeyi ayırmışlar... her şey bir nesil farkı olmuş.

her şey karmaşa yaratan bir şey haline gelmiştir. google'dan "herşey" arattırın, karşınıza çıkan sayfalara bir göz atın. sonra bir de "her şey" arattırın, nerdeyse eşit sayıda sayfa çıkacak karşınıza. üşenmeyin bir de "herşey" +"her şey" arattırın ve herşeyin nasıl karıştığını kendi gözlerinizle görün...

birşey rica ediyorum; herşeyimi ^* geri versinler!
(bkz: sozlugun tdk tarafindan izlenmesi olasiligi)

(atlantis - 26 Ekim 2003 01:52)

o çimenlerin altına yatıldığı zaman, hakkında konuşulamayacak kadar güzel olacak.

(kumesizsoyutidealist - 21 Ocak 2014 19:42)

her şey olur çünkü her şey olmak zorunda. olmasaydı her şey, şey olamazdı. şey, şey olmuş ki her şey, şey olmuş. eğer şey olmak zorundaysa her şey de olmak zorunda çünkü her şey olduğu için şey şey oluyor.

her şey olmak zorunda. bu şeyliğin koşulu.

bu yüzden dolayı her şey olur, her şey olacak ve her şey olmuştur demek yanlış olamaz.

soru şu: eğer her şey oluyorsa hiçbir şey de olabilir mi?

biliyoruz ki hiçbir şey olmayabilir ama hiç bir şey olabilir mi?

(pinna - 3 Mayıs 2014 15:31)

türk dil kurumunun eski baskı imla kılavuzunda söz konusu kelime "herşey" ya da "her şey" olarak yoktur. yok sayılır. "her" ve "şey" ayrı ayrı o kılavuzda bulunur. "herşey" bileşik kelimedir ve bileşik yazılır. dil yazım kuralları konusunda bunca katı olmaya gerek yoktur. dil yaşar kendi içinde. bakınız tdk bile bir dediğini sonradan değiştirebiliyor. bir sürü kural, kuralı yazanın bile tanımayacağı hale gelmiştir. tıpkı altyazılı filmlerdeki çeviri hatası gibidir bizim dilimizin bir kısmı. çünkü zaten çeviridir. dilin yazılı kuralları bazan "öylesine" oturur. tıpkı "bazen" gibi. kelime aslen "bazı an"dır. düşen sesli yerini "bazan"a bırakır ama tdk bırakmaz illa "bazı en" der, pazen gibi. lakin bazen diye oturmuştur.

örnek :
"ormanda her ayı, her geyik, her şey, yırtıcıdır.. "
örnek cümlesindeki "şey" (neyse artık) ayrı yazılmıştır. buradaki "şey" cümleyi edenin aklına gelmeyen bir şeyi temsil ediyorsa ayrı yazılmalıdır. bitişik yazarsanız o zaman ormandaki her organizmayı zan altına alıp, genelliyorsunuz demektir. oysa hiçbir canlı aksi ispatlanana kadar suçlamaz, suçlanamaz.

kısacası; bileşik kelimedir. bileşik yazılır. "herşey"... ayrıca dil konusunda yeterince özenli ve yetkin insanlar kendi kurallarını oluşturabilir ve tercih edebilirler.

(ranini - 29 Haziran 2004 10:39)

butun varlik, olgu ve duygularin bir arada bulundugu kume.

(barbie - 9 Kasım 1999 18:52)

evrendeki^* her şeyin bir varoluş nedeni olduğuna inanılır. her şeyin bir amacı vardır, hiç bir şey rastlantısal, anlamsız ya da yanlış^* değildir. sadece yanlış anlamalar ve ölümlü insana henüz açıklanmamış sırlar vardır. (bkz: hiçbir şey), (bkz: hiçlik).

(felis - 22 Eylül 2001 11:36)

½ gercek, ½ hayâl

(jeordie - 29 Eylül 2001 03:11)

... buyursunlar bulent ortacgil'in "yagmur"una:

"her sey olur, her sey buyur,
her sey gecer, hayat kalir."

^*

(deli - 30 Temmuz 2005 16:05)

kimsenin aslında tam olarak anlatamayacağı (açıklamak değil, anlatamamaktan bahsediyorum) olgu.

(huzursuz - 29 Ekim 2005 00:01)