led zeppelinin uzun davul sololu parçası.galip tekinin moby dick diyede bu şarkıdan esinlenme bir hikayesi vardı...

(stinkfist - 23 Nisan 2000 18:38)

kendi kendinin metaforu olmayi basarmis akillara zarar bir kitap. cogu insan icin ulysses ya da infinite jest gibi ya baslanip birakilmis, ya da "haftaya pazartesi basliyorum" denmis ama o pazartesi hic gelmemistir. edebiyat tarihinde muhim bir yeri haiz oldugundan da okurlarda bir "okuyacagim seni ey moby-dick!" hâli falan; oldu mu sana kaptan ahab ile balinanin ne olduran ne olduren iliskisi?
cesitli laf ebelikleri bir yana, cok sevdigim bir roman bu. felsefe treatise'lerinden elizabethan trajediye, balina turu listelerinden kasitli mi kasitsiz mi emin olamadigim gayboat sekanslarina, her ruh hâlinde severek okunabilecek bir seyler bulmak mumkun icinde. klasikleri gozumuzde buyutup okumaktan imtina etmeyelim diye mesaj kaygili bitiriyorum. hatta bir sey daha: "bir osmanli beyefendisi ve haremi gibi dolasan" diye tasvir edilen bir balina toplulugu var bu kitapta, cok seker.

(langsuyar - 13 Eylül 2010 20:56)

eserdeki en sevdiğim diyalog..

--- spoiler ---
ikinci kaptan : sadece hayvani içgüdüleriyle size saldrıran alelade bir balinayla aranızda kişisel bi olay olduğunu nasıl iddia edersiniz. bu balinanın yağı norfolk pazarında 5 para etmez. bu kadar adamın hayatını bir saçmalık uğruna riske atmayın.

ahab: bu balina beni küçük düşürdü. onurumla oynadı. bunu her kim yaparsa onu bulurum. gerekirse gökteki aya bile giderim.
--- spoiler ---

(reginleif - 8 Ekim 2010 17:37)

bu romandaki starbuck karakteri hem bildiğimiz kahveci starbucks'a hem de battlestar galactica'nın starbuck'ına isim babalığı yapmıştır.

(ventolin - 6 Mart 2011 00:38)

one piece isimli çok çok harika bir anime serisinin whitebeard isimli kaptan korsanının gemisinin ismi.
moby dick'i yaşatmışlar orada. geminin gövdesi balinaya benziyor.

whitebeard "dünyanın en güçlü adamı" olarak geçiyor animede.

(degez - 17 Ekim 2011 16:51)

moby'nin penisine gizli gizli verdigi ad .

(set - 9 Ocak 2001 18:46)

raf militanlarının okumak zorunda olduğu tek kitapmış kendisi. çoğu raf üyesi kod adlarını bu romanın kahramanlarından almış.

(thesus - 21 Ekim 2012 21:50)

asıl anlatmak istediği 100yıl sonra anlaşılmış ve sadece balina ve balıkçı hikayesi değildir ; sınıf mücadelesinin bütün evrelerini satırlarında barındırır.

(mrd - 23 Aralık 2012 01:06)

" - sana dedim degil mi? bak gorursun. bu kuzey balinasinin kellesi biraz sonra guney balinasinin kellesinin yanina asilacak.

flask ın soyledigi gibi oldu. ispertmecetin basinin agirligi ile yan yatmis pequod, boylece yeniden dengeyi buldu ama, bunlarin agirligiyla da kipirdayamaz hale geldi. bir yaniniza lockenin basini yuklediniz mi ondan yana egilirsiniz. sonra kantin basini obur yaniniza yuklerseniz dengeyi bulursunuz. bulursunuz ama kafayi da usutursunuz. bazi insanlarin kafasi bu yuzden bozuktur. durmadan duzeltmek gerekir. be hey saskalozlar! atin o zirvalari kafanizdan da, rahat rahat yuzun hayat denizinde."

(kermith - 13 Ocak 2004 23:48)

cevirilerde, genelde tam metin tercih edilir. ama bu eser sanirim bir istisna. "yeni baslayanlar icin balinacilik" konseptinde yazili onlarca sayfayi atlarsaniz (ki bunlar eserin neredeyse yarisindan fazlasini tutmaktadir) bence dunyanin en guzel romanlarindan birini zevkle okuma serefine erisirsiniz. sanirim ilk basildiginda sadece 11 adet satilmasina yol acanlar da bu sayfalardir.

(kermith - 13 Ocak 2004 23:49)

metaforlarıyla okurun dimağını tahriş eden bir aşk hikayesini konu alan roman.

"from hell's heart i stab at thee , for hate's sake i spit my? last breath at thee." diye haykırır ahab, "zıpkınıyla" ölümcül yaralar açtığı moby dick onu karanlığa ve yok oluşa taşırken.

"seni öyle seviyorum ki nefret etmekten kendimi alamıyorum" derdi eminim türkçe konuşabilseydi.

(karna - 26 Ekim 2013 20:13)

yıllar sonra franz kafka'ya yol gösteren romandır. koca bir dönem okulda işlense bitirilemez. o yüzden iki hatta dört sınav bile bu kitaptan olabilirsiniz.

(maroia - 19 Kasım 2013 23:06)

herman melville belli ki muzır biri. çıtı pıtı, elini kolunu sallamadan duramayan, tezcanlı, daima genç ve elbette nüktedan bir adam gibi canlandırıyorum onu gözümde; hoş, bakımlı robinson görselleri beni yalanlıyor ama yine de eserinde, bu özelliğine dair sayısız örnek bulunabilir ve bunlar günümüzde bizlere pek komik ya da incelikli gelmeyebilir, şunlar hariç:

"balinanın yalnız püskürtme deliğinden soluduğunu söyledik... bundan başka, solunum borusunun püskürtme borusuna açıldığı bu uzun kanalda, büyük erie kanalında olduğu gibi, havayı aşağıda tutmak ve suları yukarı çıkarmak için açılıp kapanan kapaklar bulunduğundan, balinada ses diye bir şey yoktur. zaman zaman çıkardığı o garip seslere de burnundan konuşma derseniz balinayı horlamış olursunuz. hem balinanın söyleyecek nesi olabilir? ben, derinliği olan hiçbir varlık görmedim ki, bu dünyaya söyleyecek bir sözü olsun. geçimini sağlamak için birkaç söz kekelemek zorunda kalır olsa olsa. ne mutlu ona ki, dünya duyuverir sesini."

sığız, çenemiz durmak bilmezken derinlikli bir böbürlenme bile dikkatinizi çekmiyor. bunu da oku, konuşmadan.

"bana kalırsa bu püskürtü bir sisten başka bir şey değildir. böyle düşünmem için birçok neden var. bunlardan biri de, ispermeçet balinasının heybeti ve yüceliğiyle ilgilidir. ispermeçet balinası, başkalığı, derinliği olan bir yaratıktır. sığ sularda, kıyılara yakın yerlerde bulunmaması da bunu açıkça gösterir. oysa tüm öteki balinalar, kıyılara yakın bu sığ yerlere giderler zaman zaman. güney balinasi hem ağırbaşlı hem de derin bir yaratıktır. ve ben şuna inanıyorum ki, tüm ağırbaşlı ve derin yaratıkların -örneğin platon'un, pyrron'un, şeytan'ın, jüpiter'in, dante'nin ve bunlara benzerlerin- başlarından belli belirsiz bir buğu çıkar düşüncelere daldıkları sırada. bir gün, 'sonsuzluk' konusu üstüne küçük bir deneme yazıyordum. önüme bir ayna koymak esti aklıma. biraz sonra baktım ki, başımın üstündeki havada, garip garip kıvrılmalar ve dalgalanmalar var. ağustosun öğle sıcağında, damı incecik kaplamalı bir tavan arasında, altı bardak kaynar çaydan sonra, derin düşüncelere daldığım zaman, saçlarımın hep ıslak olması, yukarıda ileri sürdüğüm düşünceyi destekliyor bana kalırsa."

engin okyanusların ele gelmez ejderhası ispermeçet balinası kolay kolay pes etmez, ölmez de kaçar, kaçar da başka bir balinacının ağzına düşen bir armut olursa, başı bağlı balıkla başıboş balığı birbirinden ayırarak uzlaşmazlıkları çözsün diye, kısa ve özlü anlatımın ustası amerikalılar, iki maddelik bir yasayla meseleyi özde olmasa da sözde çerçevelemişler:

- başı bağlı balina bağlayanın malıdır
- başıboş balina, ilk kimin eline geçerse onun malıdır.

yasayı incik cıncık etmek de melville'e düşmüş. bu son sözler de bana, küçük bir ihtimal de sana:

"... başı bağlı balıklarla ilgili kuralın bir hayli geniş bir alanda uygulandığını görüyoruz. ama başıboş balık kuralı bundan da geniş bir alanda uygulanıyor; tüm uluslar, tüm dünya uyguluyor bu kuralı.

1492 yılında amerika başıboş bir balık değil miydi? kolomb, kral ve kraliçesi hesabına, bu balinanın püskürtme deliğine flama yerine ispanyol bayrağını dikmedi mi? peki, rus çarı için polonya neydi? türkler için yunanistan neydi? ingiltere için hindistan neydi? amerika birleşik devletleri için eninde sonunda meksika ne olacak? başıboş birer balık bunların hepsi.

insan hakları da, özgürlük de başıboş birer balık değil de nedir? tüm insanların kafaları da düşünceleri de başıboş birer balık değil de nedir? bunlara dinsel bir inançla bağlanmak ilkesi, başıboş bir balık değil de nedir? sağdan soldan söz aşıran gösteriş meraklısı kelime cambazları için fikir adamlarının düşünceleri, birer başıboş balık değil de nedir? ve sen ey okuyucu, hem başı bağlı hem başıboş bir balık değilsin de nesin?"

(nirvana - 5 Temmuz 2014 01:08)

bu dünyada çektiğimiz bütün acılara verilebilecek en iyi cevabın delirmek olduğunu bana öğreten kitap.

chapter 113 the forge

'well, well; no more. thy shrunk voice sounds too calmly, sanely woful to me
in no paradise myself, i am impatient of all misery in others that is not mad.
thou should’st go mad, why dost thou not go mad?
how can’st thou endure without being mad?
do the heavens yet hate thee, that thou can’st not go mad? '

hadi hadi, sus artık. bana göre değil senin o sönük sesindeki fazla durgun, fazla uslu keder.
ben de mutsuzum ama, başkalarının kederi azgın olmadı mı sinirime dokunuyor.
sen delirmelisin. söylesene, ne diye delirmiyorsun?
nasıl yaşayabiliyorsun delirmeden? tanrılar hala sana kin bağlıyor da mı delirmiyorsun? [tr.]

olurda biri 'delirdin mi sen?' derse bağıra bağıra pervasızca söyleyin.

(perec - 25 Kasım 2014 22:19)

pequod adli gemide, kaptan ahab’in ofkesinin ve kininin vucut bulmus hali olan moby dick’in pesinde gecen roman. don quijote gibi, kisaltilmis versiyonlarinin cocuk edebiyatinda da yer aldigi moby dick, belirtiler adli baslangiciyla basli basina etkileyicidir aslinda. yazarin gencliginde balina gemilerinde calismis olmasindan kaynaklanan gercekcilik romanda kendini hissettirir. oyle ki kendinizi balinalarla, ispermecet yagiyla, avlama teknikleri ya da halatlarla ilgili bolumleri ayrintisiyla okurken bulabilirsiniz.
moby dick, kaptan ahab icin seytanin ta kendisidir, kotulugun kisilestirilmis halidir. romanin sonunda, moby dick’in gemiyi ve tum avcilari yok ettigi dusunulurse; hirsin insanin kendini yok etmesine yol acacagini ya da kotulugun yeryuzunden asla silinemeyecegini dusunerek bitirebilirsiniz kitabi.

(jellicle - 27 Haziran 2004 13:03)

yaklasık 10 dakika once kasa adlı yarısma programında yasanan bir diyaloga konu olan kitap:

kenan ışık: herman melville'in moby dick isimli romanında konu edilen hayvan hangisidir?
yarısmacı hatun: ördek.

(nick belane - 22 Eylül 2004 23:46)

"ahab'ın ihmal ettiği birşey daha vardı. büyük heyecan anlarında insan bütün aşağılık hesapları küçümser; ama bu heyecan anları geçicidir. 'insanın sürekli davranışı çıkarını düşünmektir' diyordu ahab. gerçi beyaz balina vahşi tayfalarımın yüreklerini sardı, yırıtıcı taraflarını okşadı, içlerine bir kahramanlık tohumu attı. ama keyif için avlayacakları moby dick'in yanında yanında, onların gündelik iştahlarını besleyecek şeyler de lazım. ortaçağın haçlı seferleri'ndeki gibi yüce kahtamanlar bile kudüs'ü almak için düştükleri binlerce fersah yolları aşarken boş durmuyorlardı. bir yandan da çalıyor, çırpıyor, yan kesicilik ediyor, din uğruna türlü talanlara girişiyorlardı. iş sadece kudüs'ü almaya kalsaydı, birçokları asıl gayeleri olan bu romantik işten bıkıp vazgeçerlerdi. bu adamların elinden para kazanma umudunu almamalıyım. evet, para kazanma umutları olmalı"

(gari - 19 Kasım 2005 00:33)

gerçek bir nefret ve kin hikayesi, dev albino balina moby dick ve kaptan ahab arasındaki mücadele, en iyi yazılmış romanlardan kabul edilir, yazar melville, denizciliğin verdiği deneyimle hiçbir ayrıntıyı atlamamıştır, bir bakıma balina el kitabıdır, yeri gelir balinalarla ilgili resimleri, balina avının inceliklerini bile anlatır. yazdığı konu hakkında çok fazla bilgi sahibi bir yazarın çok başarılı romanı. giriş cümlesi çok ünlüdür:
-call me ismael.

(eowyn - 27 Ocak 2000 01:22)

romanda moby dick kötülüğün simgesi olmasına karşın yaşam mücadelesindeki bir balinadan başka birşey değildir aslında. kötü olan tek bacaklı korkunç kaptan ahab'tır.

(saruman - 27 Ocak 2000 03:13)

içinde ".... sağdan soldan söz aşıran gösteriş meraklısı kelime cambazları için, fikir adamlarının düşünceleri, birer başı boş balık değil de nedir? ve sen ey okuyucu, hem başı bağlı, hem de boş bir balık değilsin de nesin?" gibi bir cümleler barındıran kitap.

(sabahattin eyuboğlu ve mina urgan çevirisinden bahsediyorum)

(daphne - 5 Nisan 2006 20:53)