dino risi, ettore scola ve ruggero maccari tarafından yazılıp dino risi tarafından yönetilmiş 1962 tarihli bir italyan filmi. başrollerde vittorio gassman, jean-louis trintignant ve 17 yaş güzelliğiyle catherine spaak var.

film 40lı yaşlarına yaklaşan bruno'nun (vittorio gassman) 15 ağustos'ta (ferragosto) bomboş ve tüm dükkânların kapalı olduğu roma sokaklarında arabasıyla bir telefon kulübesi arayışıyla açılıyor. yalnız arabayı öyle bir sürüyor ki, tüm film boyunca da devam edecek olan "ha bir şey oldu ha bir şey olacak" gerilimini seyirciye vermeyi çok iyi başarıyor. telefon kulübesi arama çabaları başarısızlığa uğrayan bruno arabasını bir kenara çekiyor ve tam o anda bir pencereden genç bir delikanlının baktığını görüyor. ferragosto'da roma'daki tek hayat belirtisi. adı roberto olan delikanlı (jean-louis trintignant) biraz ürkek, camdan geriye doğru çekilmeye çalışıyor ama artık çok geç. bruno telefon etmek durumunda ve evine dalıveriyor roberto'nun. roberto bir hukuk öğrencisi ve eylül'de çok önemli sınavları var, ders çalışıyor, çalışmak zorunda. ancak bruno'nun hiç durmayan çenesi ve teklifsizliği; roberto'nun ise çekingenliği ve hiçbir şeye itiraz edememesi sonucunda bu ikili kendini yollarda buluveriyor.

film, asıl olarak iki karşıt kişiliğin hasbelkader paylaştıkları birkaç gün içerisinde yaşadıklarını komik bir dille anlatma klişesine yaslanıyor gibi görünse de seyirciye bundan çok daha fazlasını vermeyi başarıyor. bir kere işin komedi kısmı muhteşem, özellikle filmin ilk yarısında bruno'nun o kapanmayan çenesi, bazen utanç verici seviyeye gelen davranışları, gördüğü her kadına "yazışı" sinir bozucu noktaya gelebiliyor, ancak belirli bir sınırı aşmayışı (artık neye göre aşmıyor, onu bilemedim) ve roberto'nun da çekingenliği ve çaresizliği filmi inanılmaz komik kılıyor. attığım kahkahaları saymış olsaydım herhalde çift rakamlı sayılara ulaşırdım. filmin ortalarından sonra tempo biraz düşüyor, ancak böylece karakterleri, özellikle de bruno'yu daha yakından tanıma şansını veriyor izleyiciye. film hâlâ komik, ancak bruno'nun neden böyle bir insan olduğunu da anlamaya başlıyorsunuz yavaş yavaş. filmin sonlarına doğru birdenbire roberto da "değişiyor". aslında bu gerçek bir "değişim" mi, yoksa bruno'ya ayak uydurma çabası mı, orası biraz muallakta. fakat fazlasıyla gerçekçi ve insani. o çekingen roberto, birkaç senedir hoşlandığı, ancak "açılamadığı" kıza açılma kararı veriyor. tüm film boyunca hep eve dönmek isterken, artık bruno'yla birlikte geçirdiği 1,5 günün sonunda yolculuklarına devam etme kararı alıyor ve "hoşlandığı kızın" tatil yaptığı yere doğru yol almaya başlıyorlar. roberto'nun artık tıpkı bruno gibi, beraber yaptıkları şeylerden zevk almaya başladığını görüyoruz. ancak filmin finali çok yakın ve film boyunca üzerinde durulan o karşıtlıklar/kontrastlar filmin sonunda da, farklı bir şekilde de olsa, gelip bizi yine buluyor. o final insanın boğazında kocaman bir düğüm bırakıyor.

italyan yeni gerçekçiliğinden (bkz: neorealismo) izler taşıyan ve draması da hiç eksik olmayan harika bir komedi, dostluk ve yol filmi.

bu arada filmin adının türkçe anlamı: "sollama".

(the beatles - 28 Temmuz 2013 13:29)

il sorpasso, sadece iyi bir yol filmi değil aynı zamanda italyan sineması’nın da başyapıtlarındandır. insanlarla çok çabuk ilişki kurabilen bruno ve fazlasıyla sıkılgan roberto’nun adı konulmamış dostlukları ve aralarındaki bağ hem eğlenceli hem de trajik olabilecek kadar sıkıntılıdır. zaten filmin en büyük başarısı eğlenceli görünen öyküsüne rağmen tutarlı ve derin kişilik özellikleriyle donatılmış karakterleridir. bu yüzden türün meraklısı olsun ya da olmasın her sinemaseverin görmesi bir gerekliliktir bu filmi!

(please kill me - 12 Haziran 2014 15:49)

sözlükte üzerine yeterince kalem oynatılmamış, ama şahane bir italyan filmi olur kendisi. karakterlerin yolda 'kurulduğu' ve ilişkilerin dengeli bir biçimde derinleştiği sağlam bir kurgusu var. kenara not ediniz efendim, 1960'ların italya'sından bir selam alınız.

(carpe vinum - 7 Mayıs 2015 01:28)