hindistan'dan çin'e kaçak afyon sokulması sebebiyle ingiltere ile çin arasında ortaya çıkan savaşlardır. 1839'da ingiltere'nin çin'e savaş açmasıyla başlayan ve 1839-1842 yılları arasında üç yıl süren 1. afyon savaşı, ingiliz tüccarların 19. yüzyıl başlarında çin'e yasadışı yollardan afyon sokmaya başlaması ve çin hükümetinin 1839'da afyon ticaretini durdurma girişiminde bulunması üzerine çıkmıştır. ingilizlerin zaferi ile sonuçlanan savaşın ardından yapılan nankin antlaşması ile çin hükümeti batılı devletlere büyük ödünler vermek durumunda kalmıştır.
ok savaşı adıyla da bilinen 1856-1860 tarihleri arasındaki 2. afyon savaşı'nda ise, batılıların çin'i sömürme girişimlerine tepki duyan çin halkının ayaklanması sonrası, çin'deki ticaret haklarını artırmaya çalışan ingilizler ile bir fransız misyonerinin öldürülmesini bahane eden fransızlar, çin'i tien tsin anlaşması'nı imzalamaya zorlamışlardır. bu anlaşma ile çin'e afyon ithali yasallaşırken, yabancı elçilerin, pekin'e yerleşebilmesi, birçok yeni limanın batılıların kullanımına açılması, yabancıların çin'in iç bölgelerine seyahat edebilmesi, hristiyan misyonerlere hareket özgürlüğü sağlanması gibi imtiyazlar elde edilmiştir.

(wae - 29 Ekim 2009 12:21)

dünya ve insanlık tarihindeki kara bir leke, "opium wars" olarak da bilinir, ingiltere ile çin arasında 1840'larda vuku bulmuştur. şöyle ki;

çay, batının tanımasından çok evvel çin'de "royal" (krallara özgü) bir içecek kabul edilir, ancak gümüş karşılığında alınıp satılabilirmiş. tabi bu, o devrin ticaret devi ingiltere'nin (daha spesifik olmak gerekirse the east india company'nin) işine gelmez. bu yüzden çin'i hindistan'da ürettikleri afyon ile tanıştırıp tonlarcasını ülkeye sokarak koca bir milleti afyon bağımlısı haline getirirler, bir süre sonra da resmi görevlileri rüşvetle besleyerek afyon karşılığı çay ithal etmeye başlarlar. çin'de inanılmaz bir sosyal dejenerasyon yaşanırken dirayetli lider lin tse-hsu afyona savaş açar, tekkeleri kapatır, kraliçeye de mektup yazar "bu nane sizin ülkede zaten yasak, bize niye gönderiyosunuz, bunun denizaşırı ticaretini de yasaklayın" şeklinde. ancak kraliçe oralı olmaz, lin tse-hsu ingiltere'yle bütün ticareti durdurma tehdidinde bulunur, savaş başlar.

ancak afyon savaşlarının asıl nedeni bu değildir, asıl neden çin'de suç işleyen yabancıların da çin yasalarına tabi olması ve ingilizlerin adalet sistemini gaddar ve vahşi bulduğu için vatandaşlarını çin'e teslim etmeyi reddetmesidir. lin tse-hsu da uyuşturucuya karşı sıfır tolerans şiarlı mücadelesi sırasında yüklüce ingilizin köküne kibrit suyu dökünce, asıl kıyamet kopar. neticede ingiliz batı teknolojisi ve savaş taktiklerinden bihaber çinliyi hallaç pamuğu gibi atar, çin ingilizlere kapitülasyonlardan da beter bir dizi imtiyaz tanır, afyon ticareti iki katına çıkar, iyice çöken çin aynı imtiyazları amerika ve fransa'ya da tanır, çin belini anca 20. yüzyılda kültür devrimi ile doğrultabilir, dinsizin hakkından imansız hesabı.

(kitkat - 10 Ocak 2003 04:58)

cnbc-e kanalinda aynı adla filmi gösterilmiştir. barbar ingilizlerin yaptıkları insanın kanını dondurur.

uyuşturucu ticareti ve sömürü ile ceplerini dolduran vahşilerin, medeniyetten dem vurmaları hazinse de; medeniyetle parayı birbirine karıştıran gafillerin aymazlığı da bir o kadar ibret vericidir.

etrafımıza, coğrafyamıza ve doğuya doğru bakınca gaddarca bir sürü uygulama görebiliriz. fakat bireysel sapma ölçeğinde palazlanan bu uygulamalar batı ile mukayese edildiğinde acemi ve şuursuzcadır. batının gaddarlığı sistemindedir. teorisi de vardır, pratiği de!

'yok aga oyle degil!' diyorsanız; halep oradaysa; opium wars a-ha buradadır!

milli eğitim bakanlığı ve talim terbiye kurullarınca lise, dengi ve yüksek okullara şiddetle tavsiye edilmeli; trt yayınları başlamadan önce ve kapandıktan sonra tekrar tekrar oynatılmalıdır.

(bkz: once upon a time in china)

(celebi - 10 Ocak 2003 15:21)

cin devletinde nasyonalizm kavraminin ilk yayilmaya basladigi zamanlardir bunlar. oyle ki, bu yuzden bir kult olusmus, cinliler saclarini ozel bir sekilde uzatip ormeye baslamistir. bu, ingilizler'e karsi bir protesto gosterisidir aslinda.

(spincrus - 18 Temmuz 2003 00:17)

savaş'ta ingiltere'yi rothschild'lerin finanse ettiği söylenir. ayrıca alınan zaferden sonra yapmış olduğu bu yardımlar neticesinde hong kong'un kontrolü rothschild hanedanlığına bırakılmıştır. ilk hsbc(hong kong shangai bank corporation) bankası 1865 yılında rothschild'ler tarafından burada kurulmuştır.

(torcidas - 25 Mart 2013 18:30)

savas sonucunda ingiltere tarafindan tum dunyaya verilen gunumuzde de gecerli olan global mesaj sebebiyle cok cok onemli bir savastir. ek olarak, savas sonunda kuresellesme resmen baslamistir. ingiltere, savasi kazanmasini sanayi devrimine borcludur. ingiltere, dunyanin ilk modern filosuna sahipti ve dunyanin ilk demirden yapilmis gemisi^*(bkz: nemesis/#25321823) bulunuyordu ve guclu silahlari sayesinde savasi kazanmistir. savas sonucunda guangzhou'daki limandan sonra toplam bes limanin dunya pazarlarina acilmasi ve hong kong'un ingiltere'ye verilmesi istendi. ingiltere'nin yeni somurgesi cin'in hemen yanindaydi. avrupa'nin ilk sanayilesen ve sanayi devriminin baslaticisi ingiltere'den tum dunyaya verilen ve gunumuzde de hala gecerli olan mesaj cok acikti: "pazarlarinizi dunyaya acin yoksa cagdas savasin yikiciligini yasarsiniz."

gunumuzde de abd onculugunde batililar tarafindan dunyadaki tum ulkelere bu global mesaj verilmektedir. eger bir ulkeye amerikan dolari basta olmak uzere, bir cok batili kuresel sirket girmezse veya o ulkede batiya ait urunler satilmazsa o ulkede sikinti var veya olacak demektir.

ayrica

(bkz: kapitalizm)

(theory of everything - 12 Ekim 2013 07:58)

19.yüzyılda çin, yozlaşmış mançu hanedanının ve bürokrasinin elinde büyük bir çöküş yaşamaktaydı. en büyük sorun ingiliz emperyalizminin yerel yöneticileri satın alarak çin ticaretinde dilediğince at oynatmasıydı. hindistanda üslenen ingiliz tacirleri çin'e hint afyonu götürüp karşılığında çay ve gümüş aldıklari çok karlı bir çark kurmuşlardı. fakat bu zehir ticareti sonucunda onbinlerce çinli afyon müptelası olmuş, hayatları sönmüştü. halkını kanser gibi kemiren bu rezil ticaretin bir türlü engellenememesi üzerine çin imparatorunun sabrı en sonunda taştı. imparator en güvendiği memurlarından biri olan lin-tse-hsü'yü, bu ticaretin merkezi olan canton yöresine müfettiş olarak gönderdi. hsü yaptığı incelemelerde neredeyse tüm yerel memur ve yöneticilerin ingilizlerden rüşvet, afyon ticaretinden de pay aldığını gördü. hemen bir bürokrat temizliğine başlandı. ancak hsü, canton limanındaki afyon yüklü ingiliz gemilerine el koymaya kalkışınca kıyamet koptu. ticaretinin baltalanmasından hiç memnun kalmayan ingiltere zaten kavga aramaktaydı. bu olay istedikleri bahaneyi sağlamış oldu. 1839 yılında ingiltere çin'e savaş ilan etti.

buharlı savaş gemileri ve modern tüfeklerle sılahlı ingilizlere karşı çinliler kahramanca direndiyseler de başarılı olamadılar. ingiliz güçleri canton'u işgal etti, buharlı ganbotlar sarı ırmağa girerek hayati pirinç trafiğini kestiler. en sonunda ingilizler pekin'e çok kısa bir mesafedeki tientsin limanına asker çıkarınca çinliler yenilgiyi kabul etmek zorunda kaldı. 1842 de imzalanan nanking anlaşması çin'i stratejik hong kong limanını ingiltereye "99 yıllığına kiralamaya" ve afyon ticaretini serbest bırakmaya zorladı. çin ulusunun tarihindeki bu en aşağılayıcı yenilgi sadece çin ekonomisini çökertmekle kalmadı, hanedanın halk nezdinde zaten azalmış olan prestijini sıfıra indirerek tam 2 milyon kişinin hayatını kaybettiği 1856-66 taiping isyanı'na da zemin hazırlamış oldu.

ilginç olabilecek bir dipnot: tarihin demirden yapılmış (ancak zırhlı değil) ilk savaş gemisi olan ingiliz doğu hindistan şirketi donamasının "nemesis" adlı yandan çarklı ganbotu da bu savaşta kullanılmıştır.

(chevalier sans peur - 5 Haziran 2004 22:00)

küçük küçük parçalar halinde ele alınırsa, li tse-hun'un kraliçeye yazdığı mektup çok ünlüdür ve beyaz barbarların kraliçesine diye başlar yani abi direktman agresif bir şekilde girmiştir olaya, haklı mıdır? sapına kadar ama karşındaki de ingiltere be gözüm.

bir de filmde şöyle bir dialog vardır. ingilizler pekin'e doğru ilerlerken imparator elçi yollar bir sürü hediye hatunla beraber. sonra bunlar(elçi ve ingiliz general) yemek masasına otururlar tabi yemekler avrupa yemeğidir yani adam gibi pişmemiş et başka da bi bok yok. çin elçisi "yemeklerinizde sizin gibi barbar der" ingiliz abinin cevabıysa "yemekle uğraştığınız kadar top tüfekle uğraşsaydınız şu anda aman dileyen biz olurduk" olur ve kodumun ingilizi diyerekten filme devam edilir.

(anabasis - 24 Eylül 2004 10:07)

cin halkinin teknolijik ustunlugunun yok olmaya baslamasi ile girisilmis savastir. cin yetkilisi lin zexu, kralice victoria ya, bir mektup yollar ve fakat mektubun kralicenin eline asla gecmedigi rivayet edilir. soyle diyor mektup; nerde senin vicdanin? duydum ki, afyonun zararlarini bildigin icin, onu ulkende yasaklamis, kullanmanin buyuk bir suc oldugunu ilan etmissin. ulkeni korumak icin, bunu hic ulkene sokmak istemiyorsan, yasakliyorsan, o zaman diger ulkelere de girmesini istememen gerekir, cin e girmesini istedigin zarar ne kadar!

(anshar - 15 Nisan 2006 14:24)

halihazirda anlatilanlarin icerdigi ufak celiskiler, afyon savaslarinin aslinda iki, bilemedin uc savastan meydana gelmesinden kaynaklanmakta; cogul ekinin hakkini verelim.

ingiltere, hindistanda yetistirdigi afyonu cay karsiliginda cine satarak, ticari aciklarini kapamayi hedefliyor. [bu arada ingilizler afyon yetistirmeyi daha onceleri baburlulerden (mughal) ogreniyorlar] sonra isin boku cikiyor; kisa surede soylenilene gore cin nufusunun ucte biri afyon bagimlisi oluyor. [turkiyedeki her fenerbahcelinin eroin bagimlisi oldugunu dusunun.. yok yok, bu 30-35 milyon etti, ucte birini astik, neyse] hindistanda yerel afyon uretimi son derece yetersiz kaldigindan, yuzde 400 gibi sacmasapan bir kar oraniyla gozu donmus olan ingilizlerden bolca afyon tedarik ediliyor.

ingilizler bir yandan da, hristiyan azinligin haklarinin temsili icin bastiriyor ve cin hukumetinin yabancilara uyguladigi iskenceler hakkinda laga luga ediyor. konu hakkinda ayrintili bilgim yok ama bu azinlik haklari hususunu ticari yayilmacilik icin bir ortu olarak kullaniyorlardir muhtemelen. ornegin, eger cindeki hristiyanlar da vatandaslik haklarina sahip olup, bir de bizdeki kapitulasyonlardaki gibi cin yasalarindan muaf olurlarsa, afyon ticaretinde araci olarak kullanilabilirler.

neyse, cin hukumdari koca ulkenin ucte birinin bagimli olmasina kizinca afyon satarken yakalanan cinlilere idam cezasini uygun goruyor. canton bolgesindeki ticareti duzenlemesi ve durumu duzeltmesi icin genis yetkilerle donatilmis bir mufettis gonderiyor. mufettis durumun boyutlarini anlayinca gaza geliyor ve butun afyon ticaretinin durdurulmasini, o sene cine satilacak butun afyonun derhal kendisine teslim edilmesini istiyor. ustune, cin'le ingiltere arasindaki tum ticari iliskileri durdurma tehditini savurunca, ingilizler yaklasik 1500 tonluk afyonu teslim ediyorlar ve ticaret, uyusturucu yasagi golgesinde tekrar basliyor.

fakat mufettis bu noktada fantastik bir hareket yapiyor. kendisine verilen bir senelik afyonun akibeti konusunda tartismalar surerken ve ingilizler hala hak iddia ederken, scarface'teki tony montanayi utancindan aglatacak sekilde butun afyonu iciyor. ahahah yok ulan, hepsini denize dokuyor. ahaha...yine guldum ama bu gercekti, evet hepsini denize dokuyor. ve daha da fantastik bicimde, hemen akabinde bir dini torenle denizin ruhundan ozur diliyor! deniz de buna diyor ki, "ulan hayvan, uc bes kutu yanlislikla dokulunce ozur dilersin, 1500 tonu kafama bocaladiktan sonra ozur kurtarmiyor" deniz kizgin, deniz uzgun. hakli da. fakat mufettis deniz dostluguna golge dustugu siralarda ingilizler coktan savas acmis oluyorlar.

casus belli olarak azinlik haklari yaninda denizin ruhu uzerinde de hak iddia etmisler midir bilmem ama cok kisa surede butun stratejik noktalari ele geciriyorlar, merkezi yonetimin vergi gelirlerini buyuk olcude dusurerek 2-3 yil icinde imparatoru nanking anlasmasina zorluyorlar. beklendigi uzere afyon ticareti bircok kilit limanda serbest birakiliyor, azinliklara haklar getiriliyor ( o zamana kadar hristiyanlarin esit haklari yok, mal sahibi dahi olamiyorlar ), agir tazminatlar odeniyor, vs.

ikinci afyon savasi ilkinin genisletilmis bir devami gibi. antlasmayi takip eden 15 sene boyunca ingilizlerin cinligini kesfeden fransizlar, amerikalilar hatta ruslar da pastadan pay istiyorlar. ingilizler ise ticaret yapabildikleri limanlarin genisletilmesini istiyor. bu arada hem cin'de hem de hindistanda isyanlar patlak veriyor fakat cindeki isyan, muhtemelen dunya tarihinin en kanli ic savasi oldugundan (20-50 milyon arasi insan oldu deniyor netteki cesitli kaynaklarda) ingilizler uyduruk bir bahaneyle bu firsattan istifade ederek savas aciyorlar. bu sefer yanlarinda fransizlar da var, amerikalilar ve ruslar ise politik destek veriyorlar. sonucta orjinal anlasmanin sartlari agirlastiriliyor ve ozellikle fransizlar da nasipleniyorlar. (nasiplenmek lafini hayatimda ilk defa kullandigimi farkederek bir dakikalik idrak molasi veriyorum. ne kadar garip bir kelimeymis ya)

ertesi sene cin hukumeti, anlasma sartlarindan olan elcilik acma hakki konusunda sorun cikariyor ve afyon savaslarinin ucuncu kismi basliyor. bu daha cok ordularin savasmasindan ziyade bazi yerlerin talan edilmesi ve imparatora gozdagi verilmesi seklinde geciyor. imparator ulkeden kaciyor ve sonucta, ikinci anlasma onaylanmis oluyor ama bu son vukuati bahane ederek, ingilizler ve fransizlar tazminatlarini dort katina cikariyorlar ve vatandaslarina ek haklar getirtiyorlar.

simdi buna bakip vay gaddar batililar diyenlere (ki ruslar da batili taniminin icine giriyor o zaman ister istemez) tarihin "ufak" bir ironisinden bahsedeyim. orjinal anlasmanin adi, belirttigim gibi nanking anlasmasi. tarihle ilgilenenler bu nankingi, nanking katliamindan hatirlayacaklardir (rape of nanking diye aratin webde). ikinci dunya savasinin hemen oncesinde, japonlar, cin'i isgal ediyorlar ve nankingde, sadece 6 hafta icinde, bugun en yaygin kabul goren sekliyle yaklasik 300 bin sivili katir katir kesiyorlar. hem de oyle gaz odalarinda filan degil, toplu tecavuzler, iskenceler, turlu turlu sapikliklar esliginde. sanirim dunya tarihinde yasanmis en buyuk psikopatlik olsa gerek. japonlarin o isgalden, 2. dunya savasinin sonuna kadar olan donemde cinde neden olduklari tahribatin toplami ise onmilyonlarla olculuyor. eee, neymis, emperyalizm evrenselmis; gaddarlik da atom bombasi yuzunden mazlum olan topluluklarin dahi tarihinde kara lekeler olarak bolca bulunabilirmis. hayvanlik kimsenin tekelinde degil.

(immanuel tolstoyevski - 14 Mayıs 2006 00:15)