it. italyan usulü komedi. savaş sonrası neo realismo ile dünyanın ilgisini üzerinde toplayan ve sayısız modern akımı besleyen italyan sinemasının 50'lerin sonunda biraz da plansız olarak başlayan ve 70'lerin sonuna kadar devam eden dönemi. en önemli temsilcisi tabii ki mario monicelli ama dino risi, ettore scola ve pietro germi de gayet başarılı işler çıkarmış. öyle bir yayılıyor ki visconti, de sica, fellini ve hatta pasolini gibi daha "sanatsal" babalar bile bulaşıyor kıyısından köşesinden. dönemin en derinden etkilediği ülkelerden birisi ise kesinlikle türkiye. aile, mahalle kültürü, orta sınıf ahlakı ve politik yozlaşma etrafında dönen melodramalar yerli seyirciye hiç de yabancı gelmiyor. belki en bariz fark olarak italyan örneklerinde kadın oyuncular daha dişi seçilmiş ve hikayelerdeki konumları da ona göre kurgulanmış diyebiliriz. 80'lere yaklaştıkça yükselen erotizm furyasında yerli örneklerin pornolaşması ama italyan olanların senaryo odaklı gelişmesi de bu farkın bir sonucu olsa gerek.

bazı örnekleri:

(bkz: il sorpasso)
(bkz: ieri oggi domani)
(bkz: divorzio all'italiana)
(bkz: boccaccio '70)
(bkz: casanova 70)
(bkz: un borghese piccolo piccolo)
(bkz: la mortadella)

ek: içine girdikçe insanın fikirleri de olgunlaşıyor haliyle, türün üç babası vardır: uluslararası ün sahibi pietro germi, italya'da daha popüler olmuş gişe canavarı mario monicelli ve derin psikoanalitik referanslarıyla gerçek bir dahi olan dino risi.

(martin edilen - 10 Ekim 2013 16:48)

italyan usulü komedi. türden ziyade bir dönem olmasına rağmen yine de comedy türünün altına kendisini yerleştirebiliriz. bu tür hakkında bazı bilgiler ve özellikler aşağıdaki gibidir:

> türün filmleri genellikle komedi ile yerginin birleşimi şeklindedir. bu yüzden acı ve tatlıdırlar. (bkz: bittersweet)

> türün yönetmenleri italyan toplumunun zayıf yanlarına, kusurlarına odaklanırlar. eleştiri, taşlama, ima gibi ögeler "italyan usulü komedi"nin vazgeçilmezleridir.

> eleştirilerin odak noktasında dönemin kanayan yaraları vardır. bunlar cinsel sorunlar, boşanma, doğum kontrolü, rahip sınıfı evlilikleri, taşranın ekonomik kalkınması ve sonuçları, katolik kilisesi'nin ülkede buram buram hissedilen geleneksel etkisi ve orta sınıf problemleridir.

> başta bahsettiğimiz gibi bu tür, esasen kendine has özellikleri olan "özel bir genreden veya akımdan" ziyade belirli bir dönemin temsilidir. italyan film endüstrisi, özellikle 50'lerin sonundan 70'lerin başına kadar olan dönemde çok fazla sayıda nitelikli eleştirel komedi filmi üretmiştir. bunun doğal bir sonucu olarak italyan usulü komedi sinema tarihinde kendine yer bulmuştur.

> 70'lerin sonu ve 80'lerin devamında italyan sinemasında yeni komedi trendlerine yönelimler ile birlikte commedia all'italiana zayıflar ve sonunda yok olur.

> yakın dönem ve günümüz italyan komedi yönetmenlerinin (örneğin nanni moretti) taşlamaları bu isimle anılmaz. bunun nedeni dediğimiz gibi türün belli bir tarih aralığını kapsamasından kaynaklanır.

> mario monicelli'nin i soliti ignoti filmi genellikle türün başlangıcı kabul edilir. türün isim babası ise pietro germi'nin divorzio all'italiana filmidir.

> bu türe italyan yeni gerçekçiliği'nin italyan komedisi üzerindeki etkisinin sonucu diyebiliriz sanırım. dino risi'nin il sorpasso filmi bu türü anlamak isteyenler için güzel bir örnek olarak tavsiyemdir.

türün örnek filmleri:

(bkz: i soliti ignoti)
(bkz: la grande guerra)
(bkz: una vita difficile)
(bkz: divorzio all'italiana)
(bkz: boccaccio '70)
(bkz: il sorpasso)
(bkz: il giudizio universale)
(bkz: mafioso)
(bkz: il diavolo)
(bkz: sedotta e abbandonata)
(bkz: le streghe)
(bkz: la matriarca)
(bkz: lo scopone scientifico)
(bkz: pane e cioccolata)
(bkz: c'eravamo tanto amati)
(bkz: profumo di donna)
(bkz: amici miei)
(bkz: brutti, sporchi e cattivi)
(bkz: un borghese piccolo piccolo)

kaynaklar:
rym
wikipedia

meraklısı buna da bakabilir:
exploitation films

(loveactually relax - 4 Mayıs 2018 02:12)

(bkz: commedia sexy all'italiana)

(kolombre - 17 Ağustos 2018 20:07)