adolf hitler ve nazi partisi hakkında hazırlanmış 2011 yapımı bir belgesel.

(sanver - 29 Aralık 2011 00:43)

an itibarıyla ilk bölümü (ikinci bölümü haftaya pazar: 15 ocak 2012 saat 21.00) national geographic tvde yayınlanmaktadır. arşivlik bir belgesele benziyor. yirminci yüzyıl tarihi ile ilgilenenler için mutlaka izlenmeli. hitlerin yükselişini ve almanyayı savaşa sürükleyişini anlatıyor. sanırım ii. dünya savaşı ile alakalı kıyamet belgesel dizisi kapsamında yapılmış bu.

(vekayinuvis - 8 Ocak 2012 21:51)

daha önce ikinci dünya savaşı hakkında izlediğim en vurucu belgesel olan apocalypse the second world war un yapımcıları tarafından hazırlanmıştır. ayrıca müzikler yine kenji kavai ye aittir.

(otomatik jikle - 17 Ocak 2012 22:42)

(bkz: the nazis a warning from history)

(halitkin - 15 Ağustos 2015 16:23)

2 bölümlük, kısa ama dolu fransız yapımı bir belgesel.

özeti;

1.becoming hitler

1.dünya savaşı’nı cephedeki bir asker olarak birinci elden tecrübe etmiş hitler için savaş sonrası almanların gururunu hiçe sayarak empoze edilen barış şartları almanya’yı eski görkemli günlerine kavuşturmak için temel motivasyon kaynağı haline gelmiştir.

1907’de doğup büyüdüğü şehirden çıkarak viyana’ya gelen hitler ilk kez farklı ırklardan insanların bir arada yaşadığı bir ortama gelmiş, wagner konserleriyle kendinden geçerek alman mitolojisi tanrılarıyla hayaller kurmuş, anti-semitik düşüncelerini filizlendirmiş ve 25 yaşında milliyetçi sağ’ın merkezi konumundaki münih’e gelmiştir.

1.dünya savaşı sonrası yeni kurulan alman cumhuriyeti rusya’da devrim yapan komünist tehditleriyle mücadele etmektedir. geleceğin nazileri, gönüllü aşırı milliyetçiler de bu mücadelede yer almaktadır. savaş sonrası versailles anlaşması almanya’ya çok ağır şartlar getirmiştir;

-almanya çok ağır tazminatlar ödeyecek
-alsace-lorainne fransa'ya bırakılacak
-alman ordusu 100,000 askerle sınırlandırılacak
-denizaltıları, savaş gemileri, savaş uçakları yok edilecek
-rhine nehrinin batısı tamamen silahsızlandırılacak
-almanya’nın doğu topraklarının bir kısmı polonya’ya bırakılacak, danzig (bugünkü gdansk) ile polonya’nın denize ulaşımı sağlanacak, dolayısıyla almanya’nın doğu prusya’yla olan bağlantısı kesilecek.

savaş sonrası orduda kalmak isteyen hitler 1919’da, ordunun emriyle, aşırı sağcı dap(alman işçi partisi)’a girmiş, muhbirlik ve gözetleme faaliyetlerinde bulunmaktadır. zaman içinde bu partide dikkati çekerek lider haline gelen hitler’e, parti üyeleri bir makam arabası alır, hitler partinin adını nsdap (nasyonel sosyalist alman işçi partisi) olarak değiştirir, sa (storm trooper) milis gücünü kurar. hitler bu esnada başından beri var olan yahudi nefretini geniş milliyetçi kitleleri etkilemek için etkili bir biçimde kullanabileceğini fark eder.

1922’de hitler’in büyük ilham kaynağı faşist lider mussolini italya’da iktidarı ele geçirir. ocak 1923’te fransa ve belçika tazminatları ödememesi nedeniyle almanya’nın kömür ve çelik üretim merkezi ruhr bölgesinin kontrolünü ele geçirir. ülkenin kötü ekonomik durumu nedeniyle ludendorff’un lideri olduğu aşırı sağ güç kazanmaktadır. 1923’te bu aşırı sağcı güçle bir ayaklanma hareketi başlatan hitler tutuklanarak hapse atılır 5 sene ceza alır, 1 sene yatar ve bu esnada tüm dünyayı felakete sürükleyen hareketlerinin temelini oluşturan düşünce sistemini yansıttığı kitabı kavgam’ı yazar(bkz: mein kampf).

aralık 1924’te serbest bırakılan hitler şubat 1925’te, ayaklanmayı başlattığı münih’teki birahane’de, nazi partisi’nin başında siyasete geri dönüşünü ilan eder. bu esnada cumhuriyetin 1.başkanı friedrich ebert ölür, yerine savaş kahramanı hindenburg seçilir.

nazi partisi almanya genelinde popüleritesini ve üye sayısını arttırmaya, partinin silahlı gücü sa(sturmabteilung) ise almanya sokaklarında askeri bir disiplinle korku ve terör yaratmaya devam etmektedir.

2.fuhrer

1929’da amerika’da başlayan büyük buhran tüm dünyayı etkilemektedir. almanya’da da fabrikalar bir bir kapanmakta, giderek yoksullaşmakta olan halk, geleneksel partilerin ülkenin artan sorunlarına çözüm bulamayacağını görmüş ve yönünü naziler ya da komünistle’e çevirmiştir. bu iki ucun sürekli çekişme içerisinde olduğu almanya sokaklarında naziler terörü hem yaratırken hem de buna tek çözümün nazi partisi olabileceğini savunmaktadır.

üst sınıf almanların nefret ettiği ve ciddiye almadığı hitler liderliğindeki naziler sosyal demokratlardan sonra ülkenin 2.partisi haline gelir. hitler mart 1932 başkanlık seçiminde adaydır, 100 şehirlik yoğun bir miting turuna çıkar, %36 oy alır ancak 2. olur, sosyal demokratların desteklediği hindenburg yeniden seçilir. hitler seçim çalışmalarına devam eder, sa polis desteğiyle sokaklarda komünistlere karşı terör estirir. hükümet olayları kontrol etmekte yetersiz kalır. temmuz 1932 seçimlerinde hitler 1.parti olarak parlamentoya girer.

hindenburg hitler’e partisinin baskıcı ve agresif tutumu nedeniyle şansölyeliği vermez ancak bakan yapar. hitler bununla yetinmeyecek, hedeflediği totaliter rejim için sınırsız yetki isteyecektir. bu ortamda goebbels bir kez daha seçim yapılmasını sağlar. almanya’da son adil ve özgür seçimler kasım 1932’de yapılır, naziler %3 oy kaybına rağmen yeniden 1. parti olarak çıkar. hindenburg hitler’i şansölye ilan etmek durumunda kalır. koalisyon hükümeti kurulur.

şubat 1933’te alman parlamento binası bir yangınla küle döner, göring liderliğindeki polis gücü komünist bir aktivisti suçlu ilan ederek idam eder. göring önderliğinde komünistler için cadı avı başlar. sa, “halkı komünist saldırılardan koruma” görevini üstlenerek silahlanır, devlet destekli paramiliter bir güç konumuna gelir.

mart 1933 seçimlerinde tüm propaganda ve terör uygulamalarına rağmen komünistlerin %12 oy almasını engelleyemeyen hitler %44 oy alır. komünist parlamenterler, sendika üyeleri ve neredeyse tüm muhalifler tutuklanarak oranienburg ve dachau’ya gönderilir. naziler bu kişilerin bu kamplarda “tekrar eğitildiklerini” söyleyecektir, sosyal demokrat parlamenterlerin de aynı yolu izlemesiyle sadece nazilerden ve aşırı sağcılardan oluşan alman parlamentosu 4 sene için hitler’e mutlak güç verir.

antisemitizm sokaklarda, toplumda, üniversitelerde durdurulamaz bir şekilde ilerlemektedir. hitler sosyal demokrat partiyi de yasaklar, nazi partisi ülkedeki tek yasal parti konumuna gelir. alman halkı gelişmelerde kayıtsız olarak yaşamını sürdürmektedir, sonuçta yahudiler nüfusun sadece %1’inden azını oluşturmaktadır. okullar, üniversiteler ve diğer eğitim kurumlarında sistematik bir hızla nazi doktrini beyin yıkamaları başlar, “üstün alman ırkı” konsepti okullarda empoze edilir.

hitler rol modeli musollini’yi ziyaret için italya'ya gider, avusturya’yı almanya’yla birleştirme planları için onayını ister, ancak gelişmiş italyan savaş gemilerini görünce (almanya'nın deniz gücü yoktur) planlarını gerçekleştirmek için silahlanması ve inşa etmesi gerektiğini anlar.

hitler versailles’la atıl bırakılan alman ordusunu eski gücüne kavuşturmaya kararlıdır. fakat bunun için öncelikle orduyu aşan bir askeri güce sahip olan sa’yı pasifize etmesi gerekir. sa’nın lideri, 15 yıllık dava arkadaşı ernst röhm’ü bir darbe düzenlediği iddiasıyla saf dışı bırakır. 1934’te himmler önderliğindeki ss, röhm’ü ve diğer potansiyel tehlikeleri infaz eder (bkz: night of the long knives), sa tüm etkisini kaybeder, sadece düzeni sağlama görevini yürütür.

ağustos 1934’te başkan hindenburg’un ölümüyle parti lideri, şansölye ve devlet başkanı makamlarını tek çatı altında birleştiren hitler “führer” olarak sınırsız bir güç ve yetkiye kavuşur.

(ascochise - 13 Mart 2018 23:12)