isa'yı tarihin en büyük devrimcisi olarak resmetmek derdindeki pasolini, jack kerouac ya da allen ginsberg'i bu rol için ikna etmeye uğraşırken, ispanyol bir tez öğrencisi olan enrique irazoqui karşısına çıkar ve olaylar gelişir...

(neen - 4 Ekim 2006 19:35)

bir pasolini eseri olarak biraz da kaçınılmaz bir şekilde, sinema tarihinin en tartışmalı filmlerinden biridir. tarihte senaryosunu tamamen bire bir incilden alan ilk ve tek filmdir. gösterime girmesiyle beraber vatikanı ortadan ikiye bölmüştür. şöyle ki, sol katolikler filmi beğenirken, sağ katolikler büyük tepki vermişlerdir. çok geçmeden filmin italya'da gösterimi kilisenin de baskılarıyla sansüre takışıp yasaklanır. ancak venedik film festivalinde katolik kilisesi ödülünü (ocic) kazanır!!!

pasolini filmi için şöyle demiştir:

"ne teolojik, ne de ideolojik bir film yapmak istiyorum. çünkü ben inanan biri değilim. isa'nın tanrının oğlu olduğuna inanmıyorum. ancak isa'nın ilahi, kusursuz, insani değerleri yüksek olan ideal bir insan olduğunu düşünüyorum."

paso (biz çok samimiydik, ben ona "paso", o bana taso derdi) ne kadar böyle dese de, filmin ideolojik yanının gözden kaçması mümkün değildir. replikleri birebir matyas incilinden olsa da, isa ateşli sosyalist bir devrimci olarak ortamlara akar. şu ciddi entryde de cıvımadan edemedim ya, daha fazla saçmalamadan bitireyim. belgesel tadında bir filmdir.

(axellennox - 15 Nisan 2007 00:38)

italyan sinemasının yaramaz çocuğu olarak adlandırılabilecek yönetmen pier paolo pasolini'nin, 1964 yılında italyan neorealizm akımına göre çektiği, isa mesih'in hayatını anlattığı, ve hem sinema eleştirmenleri hem de tarihçiler tarafından en tarafsız ve gerçekçi isa mesih tasviri olarak adlandırılan film.

isa mesih filmlerinin en bilinenleri ile mukayese ile bu filmi anlatmaya çalışalım bakalım. bu açıdan hollywood'un çıkardığı iki önemli isa mesih filmi var elimizde popülerlik açısından: biri ben-hur, diğeri the passion of the christ. hoş, aslında ben-hur anlatım bağlamında passion'a yaklaşamaz bile ama mukayese için bunu da alalım. ne de olsa hollywood'un pek değerli(!) bir filmi olarak addedilir.

mel gibson'ın çekmiş olduğu passion, tam anlamıyla bir misyoner işlevi görmüştür ve hatırlayacaksınız, ne kadar büyük bir infiale neden olmuştu hem israil'de hem de yahudi diasporası arasında. koyu katolik mel gibson'ın malikanesinin içerisine yaptırdığı mini kiliseden bir çoğumuzun haberi vardır. bu filmi yaparken dini duygularının yanında sansasyonel bir ortam yaratma güdüsünü de hesaba katmak gerekir. sonuçta tarihi doğruluğa çok sadık kalmadığını çok iyi biliyoruz mel gibson'ın. bunu braveheart'ta da fazlasıyla gördük. savaşların sonuçlarının bile abartıldığını ingiliz tarihini bir nebze bilen herkes fark eder. sezar'ın hakkı sezar'a şimdi: il vangelo secondo matteo'da da belirtildiği gibi. apocalypto'da böyle bir tarihi çelişkiler örüntüsünden büyük oranda bahsedemeyiz; ancak the passion of the christ inanılmaz derecede gerçekleri görmeyi engelleyen bir duygusallık içerisinde çekilmiş bir film. -sanki havari luke çekmiş filmi. ne demek istediğimi birazdan anlayacaksınız- amaç da bu zaten.

ben-hur'da ise hikaye içerisinde eritilmiş bir isa portresi görmekteyiz. ben-hur'un hayatını izlerken arada sadece isa mesih'in sırtını, vaazlarını, başörtüsünü, yardımlarını görüyoruz; uzaktan izliyoruz bu gizemi. tam anlamıyla gizemli bu filmde isa mesih. -sanki havari john çekmiş filmi. ne demek istediğimi birazdan anlayacaksınız- yüzünü göremiyoruz, acısını, kanını göremiyoruz. dinleyemiyoruz. tanrı boyutu öne çıkartılmış bir isa mesih var karşımızda.

ama gelgelelim il vangelo secondo matteo'da böyle mi? isa'yı canlı kanlı tüm haliyle görüyoruz. bütün halleriyle görüyoruz. ben-hur'da olduğu gibi uhrevi, tanrısal, konuşmayan, görünmeyen bir isa yok ortada ya da mazlumlaştırılmış, vurun abalıya moduna sokulmuş bir isa mesih de yok passion'da olduğu gibi. burada sözü pasolini'ye vermek gerekiyor. çünkü azılı bir ateist olan pasolini bugüne kadar çekilmiş en tarafsız isa mesih filmini çekebilmiştir.

pasolini, isa mesih'i bir peygamber olarak görmediğini ancak büyük bir devrimci olarak kabul ettiğini söylemiştir. tüm havarilerin isa mesih tasvirlerini okuduğunu, havari john'un tasvirlerini çok gizemli ve mistik; havari mark'ın tasvirlerini çok kaba ve havari luke'un tasvirlerini ise çok duygusal bulduğunu söylemiş. bu sebeple tarihi kayıtlara en yakın tasvirleri barındırdığı için havari matthew'un(bkz: matteo) tasvirlerini kullandığını belirtmiştir.

bununla birlikte bu filmdeki mekan ve kast kullanımı da ayrıca önemli bir muhabbet membaıdır. başka sefere. belirtmeden geçemeyeceğim: izlemeniz şiddetle tavsiye olunur.

(susamsokagisakini - 7 Ocak 2011 21:06)

pasolini ’nin en merak ettiğin filmi hangisidir diye sorulsa hiç tereddütsüz bu filmi söylerim... türkçe ismiyle aziz matyas’a göre incil ...

pasolini’nin nasıl bir isa portresi çizeceğini onun inançsal ve dini tabanlı düşüncelerini bildiğim için hep merak etmiştim ve filmi izledikten sonra tam da kendisine göre bir tablo oluşturduğunu gördüm.... sert ve devrimci bir isa…

matta’ya birebir bağlı kalarak yapılmış bir film var karşımızda,,, pasolini, isa’nın insanlığa mesajlarını ve söylemlerini filmin merkezine almış, isa'nın çektiği acıları ikilemleri filmine yansıtmayarak olabildiğince sömürüden uzak yalın bir isa portresi çizmiş. ancak yukarda belirttiğim gibi sert bir isa var karşımızda mürüitlerini azarlayan kızan pek gülmeyen ama bir o kadar da duruşu tavırları bakışlarıyla devrimci bir isa… ( bu sebeple zamanında katolik camiası tarafından oldukça eleştiri de almış film ancak venedik film festivalinde katolik klisesi ödülünü de almaktan geri kalmamış ironik bir durum tabi...)

pasolini'nin, hıristiyan öğretisi, papazlar ve kilisiyle olan kavgası bu filme kesinlikle yansımamış pasolini objektif bir tablo çizmiş ama çizdiği bu tabloda alışılagelmişin aksine isa tanımlanırken verilen sana vururlarsa diğer yanağınıda sen uzat tarzı tanımlanacak bir isa figürü yok sert kesin ve net tavırlı bir isa var devrimci bir isa duruşuyla tavırlarıyla söylemleriyle ... pasolini'nin kafasında yarattığı, isa figürünün izdüşümü olan bir isa her ne kadar o inanmasada belkide inanmış olsaydı, öyle göreceği öyle olmasını isteyeceği bir peygamber.....

bir alıntıyla son noktayı koyayım. pasolini filmi için şunları söylemiş…"ne teolojik, ne de ideolojik bir film yapmak istiyorum. çünkü ben inanan biri değilim. isa'nın tanrının oğlu olduğuna inanmıyorum. ancak isa'nın ilahi, kusursuz, insani değerleri yüksek olan ideal bir insan olduğunu düşünüyorum."

bu son cümle bile filmi özetlemeye yeter...

(mimiko - 28 Şubat 2011 19:53)

(bkz: #35174733)

(makinedeki hayalet - 13 Temmuz 2013 18:49)

hz. isa'yı anlatan filmler arasında en iyisidir. kuşkusuz bunda enrique irazoqui'nin oyunculuğunun da etkisi çok büyük.

(bkz: sopralluoghi in palestina)

(uzunada1969 - 14 Kasım 2013 02:05)

bkz. https://www.youtube.com/watch?v=77k8iqtvshc

(jimi the kewl - 22 Kasım 2013 18:28)

en muthis sahnesi sudur bence: isa'nin carmiha gerilmesinden onceki gece onu asla yalniz birakmayacaklarina soz veren havarilerin hepsi uyur. isa tekbasina duasini eder, sonra onu yalniz birakan havarilerine donup 'ruhunuz guclu olsa da, etiniz size ihanet ediyor' der. isa'nin bu yalnizligi dokunur insana. oyledir iste.

(cekirge - 29 Mayıs 2004 23:46)

passion of christ i burada gören 288 000 kisi, o filmdeki guzel 5 civari sahnenin orjinalini ve daha fazlasini görmek icin bu filmi izlemeli

(nuebe algodon - 5 Ağustos 2004 11:57)

sinema tarihinde isa'yı en iyi ve en gerçekçi şekilde tasvir eden film.

hatta pier paolo pasolini'nin en iyi filmi olduğunu dahi söyleyebiliriz. buna rağmen hakkında bu kadar az sayıda yorum yazılmış olması üzücü. filmin hakkını veren iki veya üç yorum var sadece. ben de film hakkında birkaç önemli noktaya daha dikkat çekmek istiyorum:

öncelikle bu film tamamen amatör oyuncuların rol aldığı ve italyan neoralizm akımına yakın duran bir yapıt. bu yüzden filme bazen şu ismi de uygun görürüm: il vangelo secondo neorealismo

pasolini dünyadaki siyasi ve toplumsal gerilimlerin yükselişe geçtiği bir dönemde (güney amerika'daki devrimci mücadelenin en hararetli dönemiydi ve avrupa'da öğrenci hareketleri hızlanmıştı) ve sinemanın altın çağı diyebileceğimiz son derece verimli ama bir o kadar da dramatik bir dönemde çekmişti bu dini içerikli filmi. belki de bunların da etkisiyle filmde mesih isa sadece dini ve mucizevi bir karakter olarak değil, devrimci bir tarihsel lider olarak da resmedilir. filmde hem siyasi hem de dini otoriteye başkaldıran ve halkı sınıfsız bir yaşama ve paylaşıma çağıran bir devrimcidir isa. bu yüzden filme ayrıca şöyle bir yakıştırma yapılması bence uygun olabilir: the gospel according to st marx

neredeyse belgesel gerçekçiliğinde olsa da, sinemanın şiirselliğinden de nasibini almış bir film bu. yönetmenin şair olmasının etkisi hem sinematografik olarak, hem de incil'den doğrudan alıntı yapılmasına rağmen her diyaloglu sahnede belli oluyor. hikayenin dramatik akışı ve karakterler çok yalın bir şekilde işlenmiş. özellikle filmin başlarında bakire meryem'in olduğu sahnelerde pasolini bize bir kurguya değil, yaşanmış bir gerçeğe tanık oluyormuşuz hissini veriyor. meryem'in bakışlarında masumiyetin en saf halini görüyoruz. hiçbir karakter abartılı ve masalsı değil, kanlı canlı birer gerçek olarak karşımızda duruyorlar.

bana göre filmdeki en çarpıcı diyaloglardan biri şuydu:

bir sahnede isa'ya bir adam şöyle söyler:
- sonsuz yaşama kavuşmak için ne iyilik yapmalıyım?

isa ona şöyle cevap verir:
- iyiliği neden bana soruyorsun? iyi olan yalnızca tanrı'dır. sonsuz yaşama kavuşmak istersen, o'nun emirlerini yerine getir. adam öldürme, zina etme, hırsızlık yapma, yalan yere tanıklık etme, annene babana saygı göster ve komşunu kendin gibi sev.

bunun üzerine aynı adam şunu söyler:
- hepsini yerine getirdim; daha ne eksiğim var?

isa ise ona şunu tavsiye eder:
- eksiksiz olmak istersen, varını yoğunu sat, yoksullara dağıt. böylece göklerde hazinen olur.
sonra da ardım sıra gel.

fakat adam bu tavsiyeye pek itibar etmez ve hemen oradan ayrılır. bunun üzerine isa şu sözleri söyler:
- size derim ki, zenginin, göklerin hükümranlığına girmesi güç olacak.
devenin iğne deliğinden geçmesi, zenginin tanrı hükümranlığına girmesinden kolaydır.

bütün bunlara ek olarak filmin bir diğer üstün ve sarsıcı özelliği de muazzam müzikleridir. belki de pasolini'nin soundtrack konusunda en hassas davrandığı filmdir bu. öyle ki, bu yüzden en iyi müzik dalında oscar adaylığı bile kazanmıştı. filmin o muhteşem müziklerinden bazıları şunlar:

odetta: sometimes i feel like a motherless child

bach: messe bwv 232, agnus dei

bach: matthaus passion, wir setzen uns mit tränen nieder

blind willie johnson: dark was the night, cold was the ground

filmin posteri

edit: linkler

(midnightcowboy - 15 Mart 2016 14:40)