bir süredir başka işimiz yokmuş gibi, sözlükte onyılları temel alan müzik listeleri yapıyoruz.

(bkz: 2000’li yıllara damgasını vuran 505 şarkı) - ben yapmıştım.
(bkz: 80’lerin en iyi şarkıları) - me that ave been what i ve been yaptı.
(bkz: 70'lerin en iyi şarkıları) - bunu da ikimiz yaptık.

devam etsek mi diye düşünüyorduk. 90'lı yıllar adına 90’ların en güzel albümleri var diye kararsız kaldık, 60'lara girmek ölüm olacağı için şahsım adına uzak durdum. aklıma benden başka pek bir insan evladının sevmediği, epey eski bir on yıllık dilim geldi: 50'ler.

50'ler adına çok az liste var piyasada. olanlarda da rockabilly'ler, 12-bar-blues'lar gırla gidiyor, açıkçası birbirinin fotokopisi şarkılar havada uçuşuyor. biraz daha farklı, daha nezih bi liste yapmak istedim. dönemin adını duyunca "oo hiç şarkı bilmiyorum" diyenlere de selam veren bi liste yaptım. sevdiğim döneme ait, dinlenmesi gereken, çoğunlukla bugüne ilham vermiş şarkılardan yapılmış 100 parçalık bir liste. bir şarkıcıdan en fazla bir şarkı aldım. ikinciyi koymadım. çok araştırmadım, biraz cepten yazdım. bir sürü eksiği olabilir. yerli şarkıların tarihlerine pek ulaşamadığım için askıda mesela. her neyse, yazıyorum aşağıdan yukarı:

100. elizabeth cotten - freight train

bu teyzeyi anmadan 50'ler listesi yapılmaz. cotten'in henüz 11 yaşındayken yazdığı şarkı olağanüstü değil ama 63 yaşında, o haliyle, gitarı eline alıp döktürürken onu izlemek ömürlük.

freight train - 1958

99. ray anthony - peter gunn theme

bu henry mancini bestesinin tanımamak imkansız. blues brothers'tan da hatırlayabilirsiniz. duyduğunuz anda polisiye moda giriyorsunuz.

peter gunn theme - 1959

98. slim whitman - indian love call

mars attacks filminde marslılar bir şarkıyı duyduğu anda kafaları patlıyordu. hatırladınız mı? işte o şarkı bu şarkı. bazısı için kafa patlatıcı ama bence whitman'ın yodellemeleri eşsiz.

indian love call - 1952

97. christiane susanne - ein treuer husar

bu şarkıyı paths of glory filmini izlerken duymuştum. şarkı söylemek zorunda bırakılan alman kız, kısa sürede filmin içinde de dışında da gören herkesi etkisi altına alıyor. etkisi altına aldığı bir kişi daha olmalı ki filmden kısa bir süre sonra genç şarkıcının adı christiane kubrick olarak değişiyor. 42 yıl evli kalıyor stanley kubrick ile. yani ölene dek.

ein treuer husar - 1957

96. perez prado - cherry pink and apple blossom white

polis akademisi filmindeki disko sahnesini bildiniz mi? yok, o kadar da değil. bir filmden hatırlamasam da kalıcı melodilerden bu da.

cherry pink and apple blossom white - 1955

95. tex ritter - the ballad of high noon

akışına kurban olunan bu şarkı, filmin çekildiği sene en iyi şarkı oscarını da yürütmüştü.

the ballad of high noon - 1952

94. guy mitchell - singing the blues

"hiç bu kadar blues söyleyecek modda hissetmemiştim." çok temiz bi kaydı olan, güçlü parça.

singing the blues - 1956

93. the four preps - 26 miles

15 yaşındaki bir ergenin ukulele ile takılırken bulduğu beste, farkında olmasa da birkaç yıl sonra çıkan surf rock türüne öncülük eder. tam yolda söylenecek şarkılardan. 500 miles'ın amcası.

26 miles - 1958

92. the fiestas - so fine

bu şarkının nakaratını yıllardır akbil basışta gelen melodilerden birine benzetirim, bir kez olsun başım göğe ermiş değil.

so fine - 1959

91. skip and flip - it was i

bu şarkı muhtemelen müzik tarihinde iz filan bırakmadı. ama böyle giriş mi olur, böyle coşkun melodi mi olur arkadaş.

it was i - 1959

90. hank williams - cold, cold heart

williams'ın kaba sesi nasıl bu kadar hüzünlü şarkılar çıkartır hala anlamam.

cold cold heart - 1951

89. bo diddley - bo diddley

eğer bu şarkıyı dinlediğinizde aklınıza başka şarkılar geliyorsa, bilin ki bu şarkıların hepsi bo diddley'den esinlenmiştir. bu şarkıyı dinlerken aklınıza başka şarkılar gelmiyorsa, daha fazla müzik dinlemeniz lazım. ayrıca nasıl bir kafa kendi ismine şarkı yazar hala anlamamışımdır.

bo diddley - 1955

88. the browns - three bells

aslen 45 yapımı bir fransız şarkıdır. bu yumuşak ve aşırı amerikan yorumu neden bu kadar seviyorum bilmem. beyaz saray'ın kara oyunları olsa gerek.

three bells - 1959

87. patience and prudence - tonight you belong to me

biri 14, diğeri 11 yaşında iki kızı babaları koyuyor stüdyoya, kızlar başlıyor şakımaya. birkaç yıl sonra müzik sahnesinden kaçan ikilinin, şirinlikten öldüğü rivayet edilir. parça jerk filminde de duyuluyordu, izleyen hatırlar.

tonight you belong to me - 1956

86. les baxter - the poor people of paris

aynı şarkıcıdan iki şarkı yok dedik, illegal yollara başvuracağız artık. edith piaf'ın inanılmazca söylediği la goualante du pauvre jean'ı, les baxter orkestradaki tüm enstrümanları tek tek deneyerek coverlıyor.

the poor people of paris - 1956

bu da muhteşem orijinali

85. the shirelles - dedicated to the one i love

nefis mamas and the papas yorumuyla ilk tanımıştım ama orijinali hiç de az değil.

this is dedicated to the one i love - 1959

84. the cleftones - can't we be sweethearts

goodfellas filminin ilk sahnelerinde duyulabilir. şirin, şebek, harika bi şarkı.

can't we be sweethearts - 1956

83. the quarrymen - in spite of all the danger

quarrymen filan dediğime bakmayın, bildiğin the beatles işte. lennon, mccartney ve harrison'ın bu şarkı yazılırken yaş ortalamaları 16. olağanüstüsünüz ulan!

in spite of all the danger - 1958

82. joan weber - let me go lover

alkolizm konusunda toplumu bilinçlendirmek için yazılmış bir şarkı, birkaç ince dokunuşla tarihin en pis aşk şarkılarından birine dönüşüyor. bayılırım sözlerine, ve neredeyse hiç bilinmeyen peggy lee yorumuna.

let me go lover - 1954

81. jack scott - goodbye baby

nefis sadasına rağmen tekdüze gidişatı olan bu şarkının tvde görülünce böylesi sevilmesine ilkin epey şaşırmıştım. sanırım bazı 50'ler şarkılarını aslında seviyoruz, ama almamız için iyi bir pakette olmaları gerekiyor.

goodbye baby - 1959

80. jerry lee lewis - great balls of fire

klasik rock şarkılarını listeye yığmayacağım demiştim ama bunun gibileri almamak çok zor.

great balls of fire - 1957

79. alex north - unchained melody

yıllar sonra dünyanın en bilinen melodilerinden birine dönüşecek olan şarkı, zamanında alex north tarafından unchained filmi için bestelenmişti.

unchained melody - 1955

78. the tarriers - the banana boat song

jamaika'daki muz işçilerinin çalışırken birbiriyle atışma amaçlı kullandıkları bu şarkı, day-o ismiyle de bilinir ve en meşhur yorumu harry belafonte'ye aittir. grup vitamin'in ellere var da bize yok mu'su diyim siz anlayın. tarriers'in bu yorumu başka bir jamaika halk şarkısıyla harmanlanarak yapılıyor ve gerçekten çok iyi. ayrıca tarriers grubunda bir adet alan arkin bulunuyor ki adam ileride grubu bırakıp oscarlı aktör olacak haberi yok.

the banana boat song - 1957

77. paul anka - diana

isme yazılan şarkıların en çok bağırılanlarından. paul anka şahane adam.

diana - 1957

76. santo & johnny – sleep walk

gitarın salya sümük ağladığı, yetinmeyip zılgıt çektiği çok enteresan bir enstrümantal kayıt. gitar işlerine bakan herkesin en az bir kez dinlemesi şart.

sleep walk - 1959

75. karen chandler - hold me, thrill me, kiss me

1500 ayrı vokal coverlasa dinlemeye doyamayacağım hasta bir melodi var bu şarkıda. ayrıca kitaplara, filmlere kapak olacak bir isimlendirme başarısı. u2 da dayanamayıp sonuna kill me ekleyerek piyasaya sürmüştü hatırlarsınız. dehşet.

hold me, thrill me, kiss me - 1952

74. milt jackson - bags' groove

caz konusunda yetkin bi adam değilim. listeye de fazla koyamadım haliyle. ama jackson'ın bu şarkısı kendimi bildim bileli en cazsevmez adamı bile etkilemeyi başarabilir. tamam siz sevmediniz ama cidden çok kişi sevdi bak.

bags' groove - 1952

73. frank sinatra - i´ve got you under my skin

eskilerin vurucu şarkı ismi başarılarının bir başkası. beste esasen insan ırkından olmayan cole porter'a ait ama demini sinatra'da buluyor.

i've got you under my skin - 1956

72. bobby vee - suzie baby

genelde "yappidi yap" neşesiyle söylenen şarkıların adamı bobby vee'nin ilk single'ı en ağır girdiği şarkı.

suzie baby - 1959

71. the elegants - goodnight

sonraları italyan mafyasına benzeyip, goodfellas ve the sopranos'ta bile oynayacak olan vito picone ve grubundan çok temiz bir doo wop.

goodnight - 1958

70. bill haley and his comets - rock around the clock

bugün biraz tek düze bir şarkı gibi geliyor ama tarihi etkisi için şu bilgi yeterli olur sanırım: john lennon'ın müziğe başlamasına sebep olan şarkı.

rock around the clock - 1954

69. neil sedaka - oh carol

sedaka'nın bu şarkıyı yazdığı carole king, kısa bir süre sonra beraber çalıştığı başka bir besteciden hamile kalıyor ve onunla evleniyor. neyse ki bu şarkı da boşa gitmemiş ve carol bi cevap yazmış "oh neil" diye.

oh carol - 1959

carole'un cevabı: oh neil

68. the dubs - don't ask me to be lonely

en hüzünlü doo-woplardan. şair diyor ki "benden her şeyi iste ama..."

don't ask me to be lonely - 1957

67. the clovers - love potion no.9

yine leiber, yine stoller ve yine iki dakika durmayan bir şarkı. zaten iki dakika sürmüyor toplasan.

love potion no.9 - 1959

66. johnnie ray - just walkin' in the rain

içinde ıslık geçen şarkılar'ın en bol hüfür hüfürlerinden bir tanesi.

just walkin' in the rain - 1952

65. lloyd price - stagger lee

belalı bir adamın, kumar masasında tartıştığı kişiyi alnının çatından vurmasını anlatan bu 'gençlere kötü örnek' eser, ışık hızıyla sansürlenmiş ve daha tatlıya bağlanmış bir versiyonuyla piyasaya sürülmüştü. ancak her zaman olduğu gibi sansürlenmemiş versiyon daha çok ilgi gördü ve kimse bu versiyonun listelerde 1 numaraya yükselmesine engel olamadı. şarkı da dehşet ayrıca.

stagger lee - 1959

64. dave brubeck quartet - take five

brubeck'in türkiye sokaklarında 9/8'lik şarkılar döktüren sanatçıları görüp ilham alarak yaptığı eser, dünyanın en bilinen 5/4'lük parçası ayrıca. şaka yapıyorum gibi oldu. yapmıyorum.

take five - 1959

63. the chantels – maybe

daha önce chantels'in en iyi şarkısı he's gone demişim ama maybe'ye ayıp etmişim. kadın grupları olarak anılan ve parlayan akımın yapı taşlarından.

maybe - 1957

62. patsy cline - walkin' after midnight

birazdan güzel bir şarkıyla listeye konuk olacak kay starr'ın reddettiği bu şarkı, patsy cline efsanesine başlatmış oluyor. erken ölüm bahislerinde adı pek geçmez ama, henüz 30 yaşında giden patsy cline çok büyük kayıp.

walkin' after midnight - 1957

61. louie armstrong - a kiss to build a dream on

ismiyle, ritmiyle, kıtırlı sese sahip armstrong'un en klas şarkısı bence. ayrıca sözlükten gördüğüm kadarıyla: "fallout 2 sizi buraya getirdiyse parmak kaldırın".

a kiss to build a dream on - 1951

60. archie bleyer - hernando's hideaway

tango denince akla gelen melodinin bleyer tarafından başarıyla işlenmiş hali.

hernando's hideaway - 1954

59. huey piano smith & the clowns - don't you just know it

şu meşhur kahkahalı şarkı, snatch'i izleyenlere finalde sürpriz yapıyordu kendisi.

don't you just know it - 1958

58. link wray - rumble

link wray'in kazara distortion'u keşfetmesine vesile olan şarkı. müzik tarihini bu denli direkt etkileyen çok az parça vardır.

rumble - 1958

57. tennessee ernie ford - sixteen tons

neşeliymiş gibi görünen şarkıların orta yaş atalarından. maden işçilerini anlatan şarkı, "i owe my soul to the company store" sözüyle kendisini özetliyor.

sixteen tons - 1955

56. sam cooke - you send me

tamamen sam cooke'un insanüstü vokaline yıkılmış bir parça. cooke, "biraz daha gönderin" diyor.

you send me - 1957

55. clyde mcphatter - a lover's question

müziğe gospel grubu kurarak başlayan mcphatter, the drifters grubunun müzik sahnesine çıkmasında da büyük rol oynamıştı. bu şarkının yapısı da gospel dönemlerini hatırlatır.

a lover's question - 1958

54. chet baker - my funny valentine

listedeki 898. cover ama bunların hepsi şarkının idealini bulmuş, artık eseri sahiplenmiş coverlar. my funny valentine'ı da chet baker dışında birinden düşünmek zor.

my funny valentine - 1952

53. domenico modugno - nel blu dipinto di blu (volare)

bu şarkının adını duyunca "volare oo, cantare ooo" diyoruz ama bu klas şarkı orada bitmiyor, burası önemli.

nel blu dipinto di blu - 1958

52. debbie reynolds - tammy

bazı insanlar bu tip şarkıları çok sevmenin yumuşama belirtisi olabileceğini söylüyor. ne alakası var ayol.

tammy - 1957

51. the drifters - there goes my baby

drifters 8000 yıllık bir soruna anasının gözü yaylılar eşliğinde el atıyor. "ahan da bebişim gidiyor," başlayınca birkaç kez dinlenmesi gereken harika bi şarkı.

there goes my baby - 1959

50. nat king cole - pretend

cole bu kez heceleme yapmadan direkt konuya girmiş ve kariyerinin en temiz okumalarından birini yapmış.

pretend - 1953

49. silvana mangano - anna (el negro zumbon)

frontier psychiatrist olmasaydı muhtemelen haberdar olmayacaktık. özellikle girişi 'konuşuyor'.

anna - 1951

48. the penguins - earth angel

artık bu kadar düz şarkılar yapmak eleştirilme sebebi. o yüzden tam zamanında yapılmış klasiklerin klasiği bu şarkıyı iyi saklamak lazım.

earth angel - 1954

47. april stevens - teach me tiger

gelmiş geçmiş en seksi şarkılardan biri. april stevens eli ayağı bağlıyor. ilk kez duyuyorsanız şaşıracaksınız.

teach me tiger - 1959

46. the champs - tequila

muhteşem ve "kirli" bir saksafon performansıyla şaha kalkan harika bir melodi. muhteşem sözleri de var tabii.

tequila - 1958

45. betty hutton - it's oh so quiet

o yılların bilinen en dengesiz şarkısı olabilir. detone sesin en yakıştığı şarkı da denebilir. betty hutton'un hararet içinde söylediği kısımları ve sonrasında attığı futursuz çığlıkları duyana kadar, bjork'un bi iş yaptığını zannediyordum.

it's oh so quiet - 1951

44. nina simone - black is the color of my true love's hair

kadınların ağzından yazılmış şarkılar çok fazla değil. ama isabet yüzdeleri bir hayli yüksek. ilk olarak 1915 yılında keşfedilen bu şarkının işini, 1959 yılında nina simone bitiriyor.

black is the color of my true love's hair - 1959

43. the chordettes - mr. sandman

bu şarkı da gizli seksi kıvamında sayılır hep. ayrıca şarkıyı dikkatle dinlerseniz her şeyin akıp gittiğini fark edersiniz. sonlara doğru "yes?" diyen yavşak ses de parçanın yapımcısı archie blayer'a ait (bkz: 60. sıradaki şarkı)

mr. sandman - 1954

42. ricky nelson - lonesome town

çok ağır şarkı. nelson'un rakıyı keşfettikten sonra ilk iş olarak söylediği rivayet edilir.

lonesome town - 1958

41.the fireflies - you were mine

altışar vuruşla giden ve bugün dans şarkısı olarak algılanan parçaların en güzeli.

you were mine - 1958

40. the del vikings - come go with me

dam dam dam dam, dam bi du bi dam - 1957

39. frankie avalon - venus

hababam sınıfı'nın eski filmlerinde topluca söylenilen şarkılar olurdu, herkesin bildiği şarkılar. yeni seride ise şarkı bulamayınca şebnem ferah'ın sigara'sını söylemişlerdi, düşünün aradaki farkı. venus de günümüzde daha nadir bulunan "herkesin söyleyebileceği şarkılar" havasında.

venus - 1959

bu da edward norton ve brad pitt'ten biraz 'değişik' bi cover

38. edith piaf - plus bleu que tes yeux

charles aznavour'un piaf için yazdığı ve adı "gözlerinden daha mavisi" anlamına gelen bu şarkıyı, mavi göze doyuracak bir galeri çalışması eşliğinde dinleyebilirsiniz:

plus bleu que tes yeux - 1951

37. jimmie rodgers - kisses sweeter than wine

kaşla göz arasında geçen bir hayatını oturmuş izah ediyor adam. bir daha olsa, bir daha yapardım diyor. çünkü:

she has kisses sweeter than than wine - 1957

36. the chords - sh-boom

hombidi, dumbada diye giden doo-wop şarkılarının en olmuşlarından.

sh-boom - 1954

35. zeki müren - beklenen şarkı

müren'i sanat dünyasına kazandıran şarkılardan. faruk nafiz çamlıbel'in kıskanç şiirinden uyarlanan psikopat intizar şarkısından yaklaşık 761 kat daha zarif bir kıskançlık eseri.

beklenen şarkı - 1954

34. the fleetwoods - come softly to me

gencecik bir adam ve bir kadın yolda yürüyüp mırıldanırken yazıverir bu şarkıyı. başta come softly olan ismi, epey yanlış anlaşılabileceği için değiştirilir. bu grubu çok seven insanlarla cinsiyet fark etmeksizin direkt evlendiğimi her fırsatta söylemişimdir.

come softly to me - 1959

33. johnny cash - i walk the line

24 yaşındayken bile sesi 52'likmiş gibi çıkan cash'ten dört nala bir şarkı.

i walk the line - 1956

32. johnny mathis - it's not for me to say

hep derim; dünyanın en "ne dediğini bilen" aşk şarkısı. mathis'in ilk televizyon performansındaki heyecanı ise inanılmaz. -derken mezkur video kaldırılmış youtube'dan-. bu arada adam gençken bir yandan da atletizmle uğraşıyor ve 1956 yılında yüksek atlamacı olarak amerika'nın olimpiyat takımına davet ediliyor, bildiğimiz olimpiyat, melbourne 1956. ama "bana müzikten fayda var" diyerek gitmiyor, atletizmi bırakıyor ve olimpiyatın düzenlendiği tarihlerde bu şarkıyı kaydediyor. daha yüksek atlıyor.

it's not for me to say - 1957

31. frankie lymon - why do fools fall in love

lymon bu şarkıyı ortalığı kavuracak şekilde yorumlarken sadece 13 yaşında! kendisi, michael jackson ve stevie wonder gibi isimlerin kariyer öncüsü olabilecekken, ergenlik yıllarında sesinin değişmesiyle işler tersine gidiyor. 15 yaşında eroine başlıyor genç yıldız. kariyeri tepetaklak, hatta 22 yaşında katıldığı bir televizyon şovunda, 13 yaşındaki sesine playback yapıyor -youtube bunu da silmiş-. 25 yaşındayken ise işler tekrar değişecek gibi oluyor. büyük şirketlerle anlaşıp kayıtlar yapmaya başlayan lymon, imzaların atıldığı gün yeniden doğuşunu kutlamak için, üç yıldır elini sürmediği eroini tekrar kullanıyor ve aşırı doz nedeniyle o gece hayatını kaybediyor. ölümünden sonra, son günlerinde yaptığı bir kayıt yayınlanıyor. kaydın adı: i'm sorry (üzgünüm)

why do fools fall in love - 1955

değişmiş sesiyle, i'm sorry - 1969

30. muddy waters - hoochie coochie man

tür. uçkuruna düşkün adam. waters'ın şarkısı, o kadar çok özenilmiş bir standarttır ki hiç dinlemeyene bile bi yerden tanıdık gelir.

hoochie coochie man - 1954

29. ritchie valens - in a turkish town

gencecik ve tombik şarkıcı valens'in, bir türk kızı için yazdığı harika şarkı. sözlükte olsa linç edilebilirdi o ayrı.

in a turkish town - 1959

28. perry como - round and round

yavaş başlayıp giderek hızlanan, dallanan ve budaklanan şarkılar için banka soyarım. round and round da bu ekolün ilk şahanelerinden.

round and round - 1957

27. barrett strong - money (that´s what i want)

bu parçanın büyüklüğünü görmeniz için, coverlayanların listesine bakmanız yeterli. "bir ben eksiğim" diyorsanız hemen bugün bir müzik grubu kurup cover çalışmalarına başlayabilirsiniz.

money - 1959

26. conway twitty - it's only make believe

nakaratında şöyle sertinden bi org girişi olsa 10 sıra yukarı taşırdım. nakaratına doğru sürekli vites arttırıp hiddetleniyor şarkı. arada boşa alıp tekrar coşuyor. acayip bir kayıt.

it's only make believe - 1958

25. little anthony and the ımperials - tears on my pillow

defalarca coverlanmış, doo-wop klasiklerinden. listeye sonradan ekledim, çaktırmadın.

tears on my pillow - 1958

24. the everly brothers - all i have to do is dream

love hurts, bye bye love ve raining in my heart gibi efsane şarkıları birlikte yapmış genç bir karı kocanın (felice ve boudleaux bryant) elinden çıkma utangaç insan şarkısı. armoni vokal ile müzik tarihini etkileyen everly kardeşlerden.

all i have to do is dream - 1958

23. the gladiolas - little darlin'

dönemin en çılgın introlarından birine sahip. al, çocuğuna dinlet, 17 seneye ya davulcu ya perküsyoncu olur.

little darlin' - 1957

22. frankie laine - jezebel

50'lerin henüz başında bu kadar güçlü şarkı bulmak çok zordur. içindeki latin etkisi ve epik yürüyüşleriyle her anlamda kafa açan bir şarkı olduğunu tahmin ediyorum.

jezebel - 1951

21. jackie wilson - lonely teardrops

wilson bu şarkıda my heart is "crying, crying" derken bilumum kuş çeşidini anımsatıyor. bir saniye durmayan bir soul klasiği.

lonely teardrops - 1958

20. eddie cochran - summmertime blues

aklınıza bir blues şarkısı gelmesin. eddie'nin bu şarkıda çaldığı gitar yığınla gence ilham vermiş, üstüne şarkılar yazılmıştır.

summertime blues - 1958

bu şarkıya göndermelerle dolu 'just like eddie'

19. the platters - smoke gets in your eyes

platters'ın göze kaçan dumanları açıkladığı bu şarkı, yine 30'lardan elde edilmiş bir cover çalışması. vokal zaten menüdeki en pahalı yemek ama, 1. dakikadan sonra coşan yaylılar gözünüz kulağınız doysun diyor.

smoke gets in your eyes - 1958

18. dion and the belmonts - a teenager in love

ergenliğin ergenlik olduğu yıllar. bu efsane şarkılar ve bu dönemden sonra ergenlik işi biraz boka sardı sanırım.

a teenager in love - 1959

17. the five satins - in the still of the night

doo-wop türünün has şarkısı. hatta doo-wop türünün adının doo-wop olmasını sağlayan şarkılardan bir tanesidir bu.

in the still of the night - 1956

16. screamin' jay hawkins - i put a spell on you

jay hawkins o yıllarda sıradan bir blues şarkıcısı; yazdığı aşk şarkısını söylemek için stüdyoya girecekken, içiyor, havalanıyor, kafası güzelleşiyor. yapımcı da sarhoş o an, atıyor jay'i stüdyodan içeri, git şarkını kaydet diyor. jay hawkins normal şekilde şarkısını söylemek yerine delleniyor, bağırıyor çağırıyor, kuduruyor. adamın adı o günden sonra screamin' jay hawkins oluyor. ortaya da insan işi gibi durmayan bir parça çıkıyor.

i put a spell on you - 1956

15. the flamingos - i only have eyes for you

traktör üstünde gidiyormuş gibi ritmi, ve o traktör kasise takılıyormuş gibi ara ara patlayan "dubap şubap" vokalleriyle klasikoğlu bir parça.

i only have eyes for you - 1959

14. kay starr - wheel of fortune

bu vokal harikasını ilk kez l.a. confidental filmini izlerken duymuştum. filmi izleyeli 15 yıl oldu, tek bir sahnesini bile hatırlamam, ama bu şarkı hafızamda tapu almıştır.

wheel of fortune - 1952

13. harry belafonte - jamaica farewell

belafonte'nin ismi görülünce -adam eğer tanılıyorsa- bahsi geçecek şarkılar genelde day-o ve jump in the line'ın ötesine geçmez. biraz geçerse de karşınıza bu çıkar. en esaslı veda şarkılarındandır.

jamaica farewell - 1956

12. bobby darin - mack the knife

yola 1928 yılında almanya'dan çıkan şarkı, 1959 yılında yavaş başlayarak gittikçe hızlanan şarkıların kanaat önderine dönüşüyor.

mack the knife - 1959

11. howlin' wolf - smokestack lightning

blues cenahının şah eseri, 10 numarası, as solisti. kamyonla yıldız isim coverlamış parçayı. wolf'un yanına yaklaşanı görmedim.

smokestack lightning - 1956

10. elvis presley - hound dog

elvis'in dansıyla dünyayı şoke ettiği, tepki mektuplarının bin katı kadar da hayran çığlığı toplayan performansıyla kral çağını masaya koyan parça, aynı zamanda 60 yıl sonra bile davuluyla, gitarıyla insanı yerinden kaldırabilecek kudrette.

hound dog - 1956

bu da olay yaratan program

9. peggy lee - fever

bu şarkının girişinden itibaren atmosferi ele geçiren kontrbas yürüyüşünü yazan kişi, benim için bir kelime bir işlem programında cevapları tahtaya yazan kişi kadar değerlidir. ki bir kelime bir işlem programında cevapları tahtaya yazan kişinin benim için ne kadar değerli olduğunu anlatamam. parça aslen little willie john'a ait ama ne zaman bir coverına rastlasanız, peggy lee versiyonu üzerinden coverlandığını görürsünüz. işte arkadaşlar, bir şarkı, böyle çalınır.

fever - 1958

8. chuck berry - johnny b. goode

bu şarkıyı böylesi efsane yapan müziğe tamamen yepyeni, orijinal bir şey katması değil. mesela o meşhur girişi louis jordan'dan ödünçtür. berry'nin iyi yaptığı iş, tıpkı dönemin diğer efsaneleri gibi, varolan müzik eğilimlerini alıp beğenmeyenin çarpılacağı güce getirmek. johnny be goode da yapı olarak çok orijinal bi şarkı olmamasına rağmen hem siyahıyla beyazıyla herkesin gözüne giriyor, hem de gitar kullanımıyla döneminin zirvesine oturuyor. tamam ayıp olmasın back to the future, marty mcfly.

johnny b. goode - 1958

7. ray charles - what'd i say

normal şartlarda sadece introsu yetebilecek bir parça. girişten sonraki 12-bar-blues klasiği kısımlar çoğunuza bir yerlerden tanıdık gelecektir. eğer bu kısımları dinlerken aklınızda istemsiz olarak "vak lilly vak vak lilly, yepyeni, yumuşak lilly" şeklindeki reklam jingle'ı geliyorsa çok bahtsız bir çocukluk geçirmişsiniz demektir. 50'nizi görürseniz şanslısınız. what'd i say diyorduk, seyirci-sanatçı iletişimde de bir kilometre taşıdır. şarkıyı söyleyen kişiyle seyirci karşılıklı olarak inleyebilirler.

what'd i say - 1959

6 - the skyliners - since i don't have you

"bam bi dum, dum bi dam" şeklinde giden çokça söze sahip olduğu için genelde hafif bir tür olarak bilinen doo-wop'a ait, dünyanın en ağır şarkılarından birisi. bir vokal şöleni olmasının yanısıra, hem introsu hem outrosu yıllara gider yapan nadir şarkılardan. axl rose'un falsetto kısmı canlandırmaya çalışırken komik duruma düştüğü guns n roses versiyonunu ilk olarak dinleyip "orijinalini dinlemedim ama cover budur aga, adam bitirmiş" diyenler var ki, onlara bir şey diyemem, onlar da insan.

since i don't have you - 1958

5 - marty robbins - el paso

el paso'nun 5 dakikaya yaklaşan süresi yapımcıların gözünü korkutur ve radyolar da ürkmesin diye bir de kısa versiyon yapıp, parçayı iki şekilde stüdyolara yollarlar. şükür ki parçayı dinleyen hiçkimse kısa versiyonu umursamaz ve o uzunluğuna rağmen büyük hit olan el paso, dönemin "şarkı dediğin 3 dakikayı geçmez" algısına derin bir darbe vurur (fişi de like a rolling stone'un çektiğini söyleyebiliriz). şarkının dönemin çok ilerisindeki ses kalitesini, ince ince örülmüş armoni vokal yapısını anlamak için 50'li yıllardan biraz fazla şarkı dinlemek gerekiyor olabilir. ya da en azından şarkıyı birden fazla dinlemek.

el paso - 1959

4 - james brown - please please please

içinde birden fazla please bulunan şarkı ekolünü başlatan bu parça bana göre bol bağırmalı james brown kariyerinin en iyi durağı. bugün diyaframını biraz kasıp şarkı söyleyince "zenci gırtlağına sahip" diye övülen kişiler var ya. ben jüri olsam onları toplar, son bir meydan okuma olarak bu şarkıyı söylemelerini isterdim. tam bir aptal gibi gözükmeden şarkıyı bitirmeye yaklaşan biri olursa da ödülü gözümü kırpmadan verirdim.

please please please - 1956

3. buddy holly - raining in my heart

everly brothers'ın şarkılarının çoğunu yazan evli çift, neredeyse en güzel şarkılarını buddy holly'ye saklamış. bas gitar kullanımı ve klasik rock grubu formatını oturtması ile pek çok açıdan ilklerin adamı olan buddy holly, bu şarkıda fonu tamamen orkestraya bırakıyor ve tertemiz bir kayıtla popüler müziğe bir kez daha birkaç adım attırıyor. büyük adam, büyük şarkı.

raining in my heart - 1959

2. the isley brothers - shout (parts 1 & 2)

seyirci iletişiminde, konsere gelen izleyecinin şarkıya katılımında köşe taşı, takvim başı, kontrol üssü olabilecek bir şarkı. kardeşlerden ronald'ın insanüstü vokali ve şarkının bi yavaşlayan/bi topuklayan temposu benim diyen bugün seyircisini bile afallatabilecek düzeyde. bir müzik grubum olsa her konserde en az bir kere bu şarkıyı coverlardım ve "shout" kısımlarını tamamen dinleyiciye bırakırdım. açıkçası bugün müzik gruplarının yarısı konserlerinde bu şarkıyı coverlamıyorlarsa, ya şarkıyı bilmediklerinden, ya da işi bilmediklerinden.

shout - 1959

1. jacques brel - ne me quitte pas

kadının biri jacques brel'i terk eder ve olaylar gelişir. bugün genellikle kelime oyunlu cin şarkılar ve herkesin kafasına göre yaptığı coverlarla bilinen şarkının orijinali brel'in tüm samimiyetini içeriyor, adamın samimiyeti de tülay ne olur geri dön seviyesinin bir hayli üzerinde olduğu için, tamamen vokale hizmet eden enstrümanlarıyla birlikte tarihin en güçlü işlerinden biri ortaya çıkıyor. bu şarkının coverlanması ise, herhangi bir fenomen youtube videosunun, komik olduğunu zanneden başkaları tarafından tekrar canlandırılması gibi, "başta yanlış"tır.

ne me quitte pas - 1959

(charles h duell - 30 Aralık 2012 12:32)

ilk kez bir müzik listesine "ama x'in y'si yok, bu nasıl liste," filan diyemiyorum. o kadar kusursuz bir liste. zaten sırf öyle şeyler denmesin diye elliler özellikle seçilmiş gibi - liste-hazırlayıcılar da ustalaştılar tabii. neyse, indirecek 95 şarkı var.

(me that ave been what i ve been - 30 Aralık 2012 13:00)