pablo neruda'nın inanılmaz şiiri. türkçe'ye genellikle "çoğuz" veya "çoğuz biz" şeklinde çevirilir. can yayınları'ndan 2007'de çıkan "kuruntular kitabı"nda (orijinali estravagario - 1958) da yeralır. bu çeviride özellikle kundakçı temalı bölüm iyi ingilizce çevirilerin kalitesinden uzaktır ne yazık ki (kitabı bir arkadaşıma hediye ettiğimden oradaki şeklini buraya aktaramıyorum). bu detaya bu kadar takılmamın sebebi de şiirin o bölümünün hayatımda okuduğum en çarpıcı edebi şeylerden biri olması. aşağıda şiirin hem ispanyolcasını hem de ingilizcesini vereceğim. sonra sizi şiirin farklı türkçe çevirilerinin yeraldığı bir siteye yönlendireceğim. son olarak bir çeviri denemesi de benden. gerçi haddime değil ya neyse.

öncelikle kitap için link:

http://www.idefix.com/…asp?sid=hkz3pdpfe0hcwrbtl6gq
http://www.canyayinlari.com/…tular-kitabi_1942.aspx

ispanyolcası:

de tantos hombres que soy, que somos,
no puedo encontrar a ninguno:
se me pierden bajo la ropa,
se fueron a otra ciudad.

cuando todo está preparado
para mostrarme inteligente
el tonto que llevo escondido
se toma la palabra en mi boca.

otras veces me duermo en medio
de la sociedad distinguida
y cuando busco en mí al valiente,
un cobarde que no conozco
corre a tomar con mi esqueleto
mil deliciosas precauciones.

cuando arde una casa estimada
en vez del bombero que llamo
se precipita el incendiario
y ése soy yo. no tengo arreglo.
qué debo hacer para escogerme?
cómo puedo rehabilitarme?

todos los libros que leo
celebran héroes refulgentes
siempre seguros de sí mismos:
me muero de envidia por ellos,
en los filmes de vientos y balas
me quedo envidiando al jinete,
me quedo admirando al caballo.

pero cuando pido al intrépido
me sale el viejo perezoso,
y así yo no sé quién soy,
no sé cuántos soy o seremos.
me gustaría tocar un timbre
y sacar el mí verdadero
porque si yo me necesito
no debo desaparecerme.

mientras escribo estoy ausente
y cuando vuelvo ya he partido:
voy a ver si a las otras gentes
les pasa lo que a mí me pasa,
si son tantos como soy yo,
si se parecen a sí mismos
y cuando lo haya averiguado
voy a aprender tan bien las cosas
que para explicar mis problemas
les hablaré de geografía.

ingilizcesi:

of the many men whom i am, whom we are,
i cannot settle on a single one.
they are lost to me under the cover of clothing
they have departed for another city.

when everything seems to be set
to show me off as a man of intelligence,
the fool i keep concealed on my person
takes over my talk and occupies my mouth.

on other occasions, i am dozing in the midst
of people of some distinction,
and when i summon my courageous self,
a coward completely unknown to me
swaddles my poor skeleton
in a thousand tiny reservations.

when a stately home bursts into flames,
instead of the fireman i summon,
an arsonist bursts on the scene,
and he is i. there is nothing i can do.
what must i do to distinguish myself?
how can i put myself together?

all the books i read
lionize dazzling hero figures,
brimming with self-assurance.
i die with envy of them;
and, in films where bullets fly on the wind,
i am left in envy of the cowboys,
left admiring even the horses.

but when i call upon my dashing being,
out comes the same old lazy self,
and so i never know just who i am,
nor how many i am, nor who we will be being.
i would like to be able to touch a bell
and call up my real self, the truly me,
because if i really need my proper self,
i must not allow myself to disappear.

while i am writing, i am far away;
and when i come back, i have already left.
i should like to see if the same thing happens
to other people as it does to me,
to see if as many people are as i am,
and if they seem the same way to themselves.
when this problem has been thoroughly explored,
i am going to school myself so well in things
that, when i try to explain my problems,
i shall speak, not of self, but of geography.

türkçe versiyonlar:

http://dipnotkitap.net/…ileri/neruda_cevirileri.htm

pek parlak olduklarını söyleyemeyeceğim malesef. kundakçı bölümünü bir de ben çevirmek istiyorum:

yüce bir ev alevlere teslim olduğunda,
çağırdığım kurtarıcı yerine,
bir kundakçı sahne alır,
ve o benim. elden bir şey gelmez.
nasıl kurtulmalı sıradanlıktan?
nasıl birleştirmeli kırılan parçalarımı?

(deliogul - 5 Kasım 2010 02:23)