3 bölümlük dizi ingiliz dizisi. her bölümü bir film niteliğinde ayrı kurguya sahip. bir solukta 3 bölümü de izlenebiliyor. 3. bölümün ilk iki bölüme nazaran temposu düşük olsa da bütün bölümlerde o kadar iyi bir alt metin var ki takdire şayan. uzun süredir bu şekilde mide kasılması hissettiğim bir görsel yapıt olmamıştı.

--- spoiler ---
2. bölümdeki semboller o kadar yerinde ki ! bölümün sonunda esas zenci oğlanımızın oraya ne amaçla çıkıp kendini nerede bulması (ve bunu o itaat içeceği olmadan yapması) gerçekten acı acı güldürüyor.

--- spoiler ---

(yaraticilik0 - 28 Şubat 2012 07:08)

karayna

--- spoiler ---

evet, konumuz üç bölümlük dizi. ingiliz dizisi. zaten bu ingilizlerden dizi denince korkacaksın arkadaş. 100 yıllık sherlock holmes’u bile, öyle böyle yine üçer bölümlük dizilerle gözümüze sokmadılar mı? hiç ama hiç bu kadar etkileyici olacağını tahmin etmemiştim. yani bütün sherlock holmes kitaplarını çocukken de yalamış yutmuş biri olarak, üç bölüm dizi yapıp sonrasında bir buçuk sene sezon arası verince yeniden üzerinden geçtiğimi biliyorum. bence çok çok başarılı.

sadece sherlock mu? değil. şu sıralar vizyonda seyirciyle buluşmuş, “tinker, tailor, soldier, spy” var mesela. bu dizi film ilk versiyonu ile göz doldurur. bizi bizden alır. zor ama çok zor anlaşılır. çok dikkatli olmak gerekir. ama sonrasında insan mutlu olur tabii biraz korku ile karışık. sonra komedi dizileri de şahanedir. öncelikle “emret bakanım” ve “emret başbakanım” sonra bir efsane sadece 3 sezonluk ve bölümü yirmi kusur dakika olan “black books” vardır. daha da “absürt” isterseniz “physcoville” biçilmiş kaftandır. bu böyle gider. daha sayamadığım bir sürü örnek var. yani ingiliz dizileri gerçekten çok güzel ve özeldirler.

şimdi yeniden kara aynalara dönelim. üç bölümü de aynı insan evladı yazıyor. insan evladı diyorum çünkü demesek şaşırılabilir. tüm senaryolarda bir parça dahi eksik-gedik saçma yön yok. şaşırtıcı.

ilk bölümden başlayalım çözümlemeye.

bölüm 1: “the national anthem” çevirisi ulusal marş. sanırız konusu yüzünden, üçlemenin en çok konuşulan bölümü.

ben de hemen rezil edeyim seyretme zevkinizi. ya da etmeyeyim gidin önce diziyi izleyin sonra okuyun. benden günah gitti.

konu: “başbakan, domuzu şeediyor” ne güzel değil mi konuyu bağladık. ancak biraz açsak iyi olacak. cüneyt özdemir “medya eleştirisi” olarak yorumluyor ama bu eleştiriyi içinde barındırıyor diye hızlıca geçmek çok büyük haksızlık olur. burada aslında gösterilmek istenen, doymak bilmeyen medya hırsı yüzünden olanlar değil.

efendim konu basit. akıllı ve tabii ciddi teknoloji bilen eylemciler, kraliyet ailesinin güzel ve gencecik kızını kaçırırlar. o gün saat 16.00’da başbakan canlı yayında, bir domuz ile beraber olmazsa kraliçe öldürülecektir. hatta kaçıranlar öyle bir çekim ve şetme şartları (teknik talimat) koşmuşlar ki, önceden bu konuya ciddi kafa yormuşlar belli ki, başbakanın bundan kaçması olası değildir.

pekiyi, başbakan yeni uyandığında, “böyle bir şey olmayacak değil mi?” diye yanındaki kurmaylarına sorduklarında kafa sallamaları oldukça ironik. dizinin sonunu belli eder gibi. kaçamak.

başbakan, bu video yayılmasın dediğinde panikle emirler yağdırır. ilki “parlak kırmızı uyarısı” sonra bitirmeden sıralar “super fucking godzilla with ten inch whitehall fangs” işte burası çok komik. 25 cm’lik ingiliz hükümeti azı dişi olan süper ve s.kici godzilla (dev dinozor), işte size türkiliş çevirisi. çok şaşırdığımı ve ironik bulduğumu ve tabii çok beğendiğimi de beyan edeyim.

işte burada işler patlıyor. sadece 9 dakika yayında kalan bir videodan bahsediyoruz. öncelikle gece vakti yayınlanan bir videoyu ingiliz hükümeti 9 dakika sonra yayından kaldırabiliyorsa geri kalan kopyaları da silebilir. ancak merak etmeyin bu fotomontaj deniz baykal videosu değil. hemen kaldırılmıştır. şansıma ben seyretmiştim ya neyse. çok da önemli bir şey değildir. bunu bizim telekomünikasyon idaresi’nin başarısı olarak mı görüyorsunuz yoksa bazı yabancı istihbarat kurumlarına haber uçmuş mudur?

öncelikle video paylaşım sitelerinin bu durumunu bilen hükümetlerin veri gönderimi sırasında filtrelemeleri vardır. bunu düşünemez olamazlar. ben şunu biliyorum.

ayağım kırılmıştı. evdeyim mecburen. iyi de bir kırık. üzerine basamıyorum ayağımın. bir uydu kartı aldım. digiturk vardı eskiden bizim evde. zorla şerle iptal ettirebilmiştim. ama evde kablosu duruyor. taktım karta. bir gecede 40 gigabyte kadar bilgi geliyordu. ooo ne güzel.

ancak, benim yaptığım iş uydular arası istenen verileri toplamaktı. yani bir çeşme akıyor ve ben bu çeşmeye arada kabımı uzatıyorum. yalnız çeşmeden ne aktığını bilmiyorum. ne gelirse.

dosya isimleri bile gelmiyor. ancak dosya soyadlarını filtreleyebiliyorum. sadece “pdf” dosyaları al diyorum. ertesi gün açabildiklerimi okuyup işime yarayan makaleleri alıyorum. daha çok arap ülkelerinden isteklere dâhil oluyordum. arapça doküman çok oluyordu. ancak bir gün filtreyi kaldırdığımda tüm dosyaların %90’ı kadar yoğunlukta kısa film gelmeye başladı. konulu olmayan bu filmlerin içeriklerini tahmin edebiliyorsunuz sanırım.

yalnız bir şey oldu (usame bin ladin’in açıklama yaptığı zamanlar) ben de araştırdım. o iki gün o dosyanın aktarımı olmadı. kaynaktan kaldırıldı desem, bu hatta mailler de geliyor tüm internet bağlantısının dosya alma trafiği oradan geçiyor. sistem tüm verinin belirli bir patern içerdiğinde kesebiliyor. kısacası bu şekilde bir kaçak oldukça zordur. yani bir şekilde yayılan veri, türkiye örneğinde olduğu gibi hükümet isterse dağılımı kesilebilir. sonra, “prensesin yok olduğu” bir şekilde basına sızmış olabilir. eğer kaçırıldı haberi yayılmazsa, prenses tatildedir denir ya da saklanabilir falan filan.

kısacası realiteyi kenara bırakalım. kurgu bu. hem de güzel bir kurgu. zevkine varalım.

bundan önce de medya eleştirisi yapıldı. uçak kaçırılıyor, (cep telefonu olmadığı zamanlar) kurtarma timleri bir operasyon düzenliyor, teröristlerin dikkatinin dağınık olduğu zaman uçağın altında adam biriktiriliyor. operasyon yapılacak. eee tv kanalları ve hatta radyo bunu canlı yayınlama peşinde. teröristler çakıyor köfteyi. daha cep telefonu yokken, medya yüzünden düşülen durumları konu alan filmler, diziler yapıldı. hepimiz, “yapma, etme” dendiği halde, haber yapma hırsındaki gazeteci ve televizyonculara kızıp küfür ederdik. burada da var öyle bir hindu hanım kızımız. ona da değineceğiz.

yalnız bu bölüme direkt “medya eleştirisi” demek çok kolaycılık olur. burada işi karıştıran ve yapılan hain eylemin de nüvesini oluşturan sorun; kişisel iletişim araçları. cep telefonunu geçtim. blog, facebook ve twitter. kişi kimsede olmayan bir veriyi oraya koyduğunda (paylaşmak deniyor ya) kendini kahraman hissediyor.

ortalama bir virüsten daha hızlı yayılıyor yasak bilgi.

neyse 1. bölümün ikinci bölümünde normal bir ingiliz vatandaşı daha kahvaltı etmeden yatakta youtube ile olayı görüyor. sonra hırslı bir tv kanalı yayın komitesi toplantısı görüyoruz. benim bildiğim toplantı böyle geçmez. olaya bir de patron müdahalesi olabilir. hah o sadece bizim ülkemizde olur, ingiltere’deki yayın kuruluşları bütünüyle özgürdür demek ne kadar mümkün?

ilk kez hindu televizyoncuyu orada görüyoruz. ayyyyy nasıl da hırslı, nasıl da cazgır. bir de çirkin ama sonra nelere sebep oluyor biliyorsunuz.
tv’nin genel yayın yönetmeni haber yapmayalım, “birinin hayatı söz konusu derken” cnn, fox ve al cezire’de yayınlandığı haberi geliyor. işte burası çok kritik. bu şu demek, kraliyet ailesi’nin yanında değil artık sam amca. işte, burası oldukça önemli. abd ulusal çıkarları söz konusu olacak da, oradaki kanallar bir şey yayınlayacak. 9/11 sonrası gördük ki öyle bir şey olmuyor. zaten ingiltere’nin 9/11’i oluyor biz duruyoruz diye isyan ediyorlar hırslı televizyoncular. demek ki her ülkeye bir 9/11 lazım. çaktınız köfteyi, 9/11’lerin birileri tarafından ittirildiğini mi desem yoksa en azından böyle bir olay sonrası “birlik ve beraberliğimize en ihtiyacımız olan şu günlerde” şekilde başlayan demeçler…

o sırada başbakanın sağ kollarından güçlü kadın, her ihtimale karşı bir şeyler ayarlıyor. film setinde bu işi efekt ile çözmek için emmy ödüllü bir hbo’ya iş yapan biri getiriliyor. adamın “imkansız” şeklinde gülmesi çok etkileyici tabii. teknik şartnameye gelince; el kamerası ve tabii devamlı hareketli çekim filan. olmayacak teknik şartlarla eylemciler her şeyi düşündüklerini gösteriyorlar.

sadece %28’i izlerim böyle bir olayı diyor ilk başlarda.

dizide inanılmaz güzel işlenmiş alt ayarlar ve göndermeler var. her biri çok ciddi düşünülmüş. istihbarat diyor ki ira ya da diğerleri yapmadı. hükümet demek ki onlarla görüşüyor. sonra medyadakilerin çok gizli çalışması gereken başbakanlıkta olanlarla olan bağı. bir gönül ilişkisi var. çok önemli bilgileri sen git tuvaletten gönderilen yarı çıplak bir poza ver. şaşırtıcı ama renk katıyor diziye.

sonra da başbakan karısının durumu da var tabii. kadın başlarım ingiltere’sine de, kraliyetine de diyor. bana biraz tuhaf geldi. adam bunu kabul etmiş sana ne oluyor. ancak gel gör ki, ben kadınları anlasaydım hayatım daha farklı olurdu.

bu arada yorum programında, “domuz” hayvanının “islam” ile olan ilişkisine gönderme yapılıyor. bu “islam” da her yerde başlarına bela bu uygar ülkelerin değil mi? tam o sırada rejiden diyorlar ki “daja korkutucu detaylara gir” deniyor. eh yorum programının yöneticisi de konuyu pişirdi sundu.
sonra şu işte yerinin bulunması hususu var ki olayın ingiltere içinden yüklenmesi ilk seyrederken bile bana mantıklı gelmemişti. zaten yemedi. proxy konusunda bu kadar beceriksiz olacaklarını zannetmiyorum koskoca ingiltere uzmanlarının.

başbakanlıkta çalışanların bu gizli bilgiyi dışarı vermeleri ve tabii daha operasyon olmadan iki adet rapor istenmesi çok mantıklı değil. tabii ki kurgu tabii ki izlenmesi gereken bir detay.

bu arada başbakan yanındaki adam, bu olayın başbakanın genel olarak popülaritesini arttırdığını söylüyor. vay be. herkes memnun sanırsam. domuz bile. ?
sonra operasyon oluyor. tabii en sonunda hırslı gazeteci kaçarken yanlışlıkla ayağından vuruluyor. askerler kadının yanına geldiklerinde ilk yaptıkları şey canım iphone’a birkaç el sıkmak. güzel detay.

parmak kesilmesi işi sanırım bir zafiyet daha. benim bildiğim parmak geldiğinde kimin olduğunu anlayacaklardır. sadece tırnak bakımından dahi anlarlar. dna’yı geçtim. tamam, dna testi zaman alacaktır ama bu çok çok özel bir durum.

tvitler ise fena. zaten domuzu halledecek olan aktörün fotosunun yayılması inanılmaz. bunun yanında kesik parmak sonrası geçen tvitler oldukça rahatsız edecek. örneğin başbakan karısı tvitleri okurken bir kullanıcı “zavallı domuz aids olacak” diyor.

tabii bir de “başka başbakan buluruz ama başka prenses bulamayız” yorumu da üzerine gelince…

şimdi size diziyi böyle magazin haberlerinde bir daha haber yapanlar gibi ıslatıp sunuyor oluyorum ama bir altlık yapmak gerekirdi. twitter çok acayip bir mecra. facebook ayrı o ayrı. şimdi twitter’da tvit atarken kişilerin, süperegoları iflas ediyor. “ay çok küfürlü yazıyorlar” diyecek değilim. olay küfürden de öte. 140 karakterde tüm konuşma ve iletme kuralları yok ediliyor.

merak etmeyin “ahlaklı olmalıyız, hayat güzel olmalı” da demiyorum. önemli olan, artık tek bir hareketle vasıfsız ya da haksız bir söylemin yüzlerce binlerce kişinin önüne gelmesi. bu acımasızlık varken bir de buna twitter ahalisinin garip ve tahmin edilemez reaksiyonlarını da ekleyin. kullanıcı artık bilgisayar ekranının önünde olmasının verdiği süperego iflasının yanında ortaya attığı yazıların çorbanın bütününde nasıl bir tat bırakacağını bilmiyor ve merak etmiyor.
söz uçar yazı kalır derler ya, yazı da uçuyor. kalan sadece sonuçları.

sonuç: %28 yerine %86 talebin yerine getirilmesini istiyor.

sonunda gidiliyor tv stüdyolarına. bu yayını kaydetmeyin izlemeyin uyarısını dikkate almayan bir sürü adam. sonra kendinize soruyorsunuz izler miyim diye?
psikologların yeterince uzun sürdümelisin ve tabii dikkat et domuz zevk almasın söylemleri ise. inanılmaz etkileyici.

olanlar oluyor. başbakan 1 saat çalışıyor. şaşırtıcı ya neyse, o kadar derine inmeyeyim. parmağı kesik bir adam basit bir tamirci. kendini intihar ediyor. “kendini intihar etmek” olmaz demeyin, olur. bu adamın prensesi kaçırıp bu şantajı yapamayacağı ortada. birileri bu işi yapmış ve belli ki bu adamdan bir parmak almışlar. adam da olay dahil olduğunu görüp kendine kıyıyor. yüksek ihtimal böyle.

sonra prenses daha bu işi yapmadan önce salıveriliyor. bir şekilde başbakanın onu kurtardığı söyleniyor. başbakana da aynı şekilde yalan... herkes memnun.
başbakan bir daha kazanıyor seçimi filan karısı da ona artistik yapıyor falan filan.

burada işlenen bir medya eleştirisi değil bence. burada sosyal medyanın ustaca kullanılması söz konusu. ancak kullanan eylemciler mi yoksa başbakanın bir daha seçilmesini isteyenler mi? bunun sorulması lazım. sanırım yönetmenin derdi bu.

--- spoiler ---

diğer bölümleri de bir çırpıda seyrettim. ileride size sunacağım fikirlerimi.

(ucurulmusayasofya - 2 Nisan 2012 20:29)

--- spoiler ---

ilk bölümün konusu zamanında hakan günday'ın piç isimli kitabında hakan'ın söylediklerini hatırlattı bana. şöyle ki;

....bir süre sonra uçağı kaçıranların ne isteyebileceğini düşündüm. ve aklıma şu geldi; ya ''hakan çırılçıplak soyunup cnn'e çıkmazsa uçağı düşürürüz'' derlerse? bir an için çok korktum. sanki gerçekten böyle bir talepte bulunabilirlermiş gibi geldi bana. ya da daha kötüsü: ''hakan annesiyle sevişecek ve bunu bütün dünya televizyondan seyredecek, yoksa uçaktaki iki yüz elli kişi ölür.'' tam bu düşüncelerle boğuşuyordum ki korsanın sıradan, salak bir terörist olduğunu söylediler...

--- spoiler ---

(greyback - 5 Mayıs 2012 21:43)

geleceğin insanına ve yaşam normlarına fütüristik yaklaşımlar getiren mini dizi. aslında teknolojiyle bütünleşmiş ve teknolojiyle dönüşen yaşamların geleceği, üzerinden çok malzeme üretilebilecek bir konu ve devamının mutlaka gelmesi gerekir diye düşünüyorum.

--- spoiler ---

dizinin ilk bölümü beni ikinci ve üçüncü bölümler kadar etkilemedi. ilk bölümün tek etkileyici noktası sanatta üretenlik ve orijinallik sorunununda geleceğin kitle iletişim araçlarının rolüne dikkat çekmesiydi. yoksa bir başkanın bir domuzu düzmesi sadece bir sembol. bir sanatçı insan ruhunun kafeslerini eleştirmek için eğer teknolojiyi hedef alacak olursa nerelere varabilir sorusu güzel işlenmişti.

ikinci bölüm zaten başlı başına "hakkaten abi, işte varacağımız nokta sonunda bu olacak" dedirten cinstendi. öyle bir teknolojik çağda yaşıyoruz ki, en derin hislerimiz, içimizden, ruhumuzdan kopan isyanlar teknoloji, beyaz perde ve sahne ışıkları altında hemen sıradan bir tüketim objesine dönüşüyor. düşünecek olursak en saygın antik filozofların sözlerini, din büyüklerinin vecizlerini, facebook twitter gibi ortamlarda paylaşan insanlar bunları sadece basit bir "like" alabilmek için (belki de o düşünceyi pratikte hiç uygulamadığı halde) paylaşıyorlar. ama insanların dikkat ettiği şey ne söylediğin ne paylaştığın değil, hamlenle ne kadar rating alabildiğin olmuş.

ikinci bölümde aynı zamanda fütursuzca yapılan teknoloji tüketiminin eleştirisi de yapılmakta. siyahi adamın bulunduğu bölge aslında işçi sınıfını temsil etmekte, ve bu sınıfın olanakları sınırlı. ancak ilginç olan, bu sınıfın, olanaklarının üzerinde hedefler peşinde koşması. bu noktada, o küçük odaları sadece küçük yaşamlar olarak düşünmeyin. bakış açınızı biraz değiştirin ve odayı sahip olduğunuz bir teknolojik alet olarak düşünün. bir cep telefonu gibi ya da lcd televizyonunuz gibi. günümüz orta sınıf insanı bütün gün zor şartlarda çalışıyor, kendisini, ruhunu ortaya koyuyor ve tasarrufta bulunuyor. fakat ne için? daha büyük bir oda için. metoforik açıdan bakarsak daha güçlü bir telefon ya da daha iyi çözünürlüğü olan bir lcd için. fakat en sonunda, aslında temelde satın aldığı şey görüntü. gerçek birşey değil. bölümün sonunda dikkat ederseniz siyahi adam daha büyük bir odaya geçti (olanakları daha geniş bir teknolojik aletin satın alınması gibi) ve oranın manzarası ilk odadaki gibi basit bir teknoloji değildi. tıpkı telefonunda eski bir tft ekran teknolojisi olan adamın retina display telefona geçmesi gibi. bana göre verilmek istenen mesaj, özünde teknolojik tüketimin hedefinin bu olmaması gerektiği. teknoloji bizi daha mutlu insanlar yapmayacak.

yine ikinci bölümle ilgili jüri konusuna ayrıca eğilmekte yarar var. günümüz televizyon dünyasında artık hemen hemen her yarışmada bir jüri var. bu jüri bazen halkın tanıdığı üç beş kişi oluyor bazen de bilinçli olarak oraya konulmuş seyirciler oluyor. beyaz ekrandan sizin için düşünen, sizin için yargıda bulunan insanlar sizin değer yargılarınızı yeniden biçimlendirmeye çalışıyorlar. tıpkı modern koyun çobanları gibi. bölümdeki programları izleyen seyirciler, en sonunda bir şekilde etkilenip jürinin yönlendirdiği kararlara katılmaktalar. bu korkunç birşey. tıpkı bizim için düşünen bilgisayarlar gibi günümüz insanı artık kendisi için hisseden insanlara da sahip olmuş.

üçüncü bölüm malum hiç girmiyorum. üçüncü bölümde işlenen konu uzak bir geleceği de yansıtmıyor bence. şu an sanal dünya bir dışsal hafıza olarak gittikçe gelişmekte. üçüncü bölüm bu konuyu daha pratik bir düzlemde ele almış.
--- spoiler ---

(sirensoul - 17 Aralık 2012 15:36)

--- spoiler ---
2.bölüm;
cehennem her gün uyanıp neden orada olduğunu bilmemektir.

--- spoiler ---

(pofurtt - 27 Şubat 2013 16:49)

biri gelmiş. bütün dünyaya ayarı 6 bölümde vermiş ve gitmiş. bunu da gayet güzel bir prodüksiyonla yapmış. insan arkasından ağzı açık bakakalıyor.

(ssg - 14 Mart 2013 16:12)

ilk bölüm ile ilgili fena fena spoiler

--- spoiler ---

ingiltere dediğimiz memleket tarihinde lady godiva'yı çıkarmış bir memleket. bilmeyenler ve yeniden dinlemek isteyenler için lady godiva, kocası bilmemnere dükünün çok ağır vergiler dayatması sonucu halkı düşünerek vergileri indirmenin bir yolunu aramaktadır. kocası da buna der ki "eğer şehirde at üstünde çırılçıplak gezersen vergileri geri indiririm". lady godiva da bunun üzerine şehirdekilere önceden haber saldırtır ve söylediği saatte çırılçıplak at üstünde gezer. halk ise bu iyiliğinin karşılığı olarak evlere kapanır, perdelerini kapatır. sadece tom adlı bir kişi onu gözetler ve ilahi adalet sonucu adam kör olur. adı da röntgenci tom (peeping tom)'a çıkar.

bundan sonra diziye geliyoruz, yani günümüze. domuzu beceren bir başbakan, bunu da birinin hayatını kurtarmak için ve halkın da baskısı ile yapıyor ama kimse lady godiva zamanındaki gibi televizyonlarını kapatmıyor. canlı canlı, bir küsur saat boyunca önce ilgi ile sonra da "eh, yeter be artık." diye diye izliyorlar.

alem peeping tom olmuş, haberimiz yok.

--- spoiler ---

(aychovsky - 21 Şubat 2014 17:07)

bu diziyi izleyip "oo çok çarpıcı , çok vurucu!" diyenlerin çoğu sistem eleştirisi için sokaklara çıkan gençlere terörist, vandal diyor.

bu yavsaklik fight club filmini izleyen , seven kitlede de var. kusura bakmayın ama bu dizi sizi eleştiriyor. 2.bölümdeki zenci adam sizlersiniz. sistemin yanlisligindan bahsedip bir bok yapmayan sizler.

(onsekizaltiyimamacaktirmiomsizdeoleyapin - 9 Mart 2015 04:03)

bana bu diziyi "bi kral^* var, domuz sikiyo" diye anlatan arkadaşımı buradan selamlıyorum. lan bu dizi böyle mi anlatılır?

severek izliyoruz.

(filth01 - 16 Kasım 2016 00:23)

ilk bölümü izleyip diziyi komple gömen yazarları görmemize sebep olan başlık.

keşke bir soluklanıp diğer bölümleri de izleyip sonra yorum yapsaydın.

işin acı tarafı ilk bölüm genel ile çok alakasız ve sevimsiz bir bölümdü. neyse sağlık olsun.

(celomania - 17 Ekim 2017 16:49)