1. dünya savaşını anlatan 2014 fransız yapımı belgesel.

5 bölümden oluşan bu arşivlik çalışmanın ingilizce seslendirmesi françois arnaud'ya, fransızca seslendirmesi ise mathieu kassovitz'e ait.

(bkz: apocalypse la 2eme guerre mondiale)

(uzunada1969 - 25 Eylül 2014 16:40)

birinci dünya savaşı'nın 100. yılını devirdiğimiz şu günlerde ülkede bu belgesele dair herhangi bir şeyi görememek gerçekten üzücü.
bilemiyorum benim mi gözümden kaçtı ama national geographic geçen seneye kadar çevire çevire senede yirmi defa apocalypse - la 2ème guerre mondiale yayınlamışken aynı tornadan çıkan ve 1. dünya savaşını konu eden belgeseli yayınlamamasını aklım almıyor. bu noktada mecburen bizlerde internetin kaynaklarına başvurup altyazı dilenciliğine soyunuyoruz.

(otomatik jikle - 24 Kasım 2014 14:18)

apocalypse - la 2ème guerre mondiale ile yer yerinden oynamışken bu belgesele dair henüz ses çıkmıyor olması garip. sanıyorum zamanla alakalı. kimsenin bilgisi yok.

(ananossoslukarides - 25 Kasım 2014 13:16)

ingilizce altyazısını bulamadığım belgesel. seslendirme quebec'li bir gencodan. kolay anlaşılır bir ingilizceyle anlatmış.
ilk bölümü izledim. pek randıman alamadım belgeselden.

(numenor bebesi - 2 Aralık 2014 00:34)

harıl harıl internetten türkçe altyazısını ararken burada ingilizcesinin dahi bulunamadığını öğrendiğim belgesel..
yine de bulan olursa bi haber etsin^*. nihayetinde faydalı şeyler bunlar...

(gulyabanus - 6 Aralık 2014 20:37)

yine izlemeden konuşmamak gerek ancak acaba ülkemizde gösterilmeme sebebi biraz da olsa son zamanlarındaki hasta adam osmanlıyı anlatması mı ? son zamanlardaki malum osmanlıca tartişmaları ve özellikle günümüzde doruğa ulaşmış osmanlı hayranlığı.

hayır mevcut hükümetin medya üzerindeki hakimiyetini gördükten sonra insan düşünmeden edemiyor.

(otomatik jikle - 28 Aralık 2014 16:22)

üzerinde yapılmış muhteşem çalışmalarla 1.dünya savaşı'nı orijinal görsellerden izleyerek dönem konusunda aydınlanma yaşamanızı sağlayacak müthiş bir eser.

bölüm bölüm belgeselin ve dolayısıyla savaşın detaylı bir özeti:

1.furie

yaklaşık 50 yıldır avrupa'da barış hüküm sürmektedir. orta sınıf her alanda süren gelişmelerle mutlu mesut yaşamaktadır. ancak artan ihtiyaca karşılık verebilmek için işçiler ve kadınlar aşırı saatlerle düşük ücretlere çalıştırılmakta, büyük avrupa ülkeleri silahlanma savaşı içinde askeri harcamalarını arttırmakta, rakip imparatorluklar dünyayı paylaşmaktadır. britanya kanada, afrika, hindistan ve avustralya’yı, fransa indochina (bugünkü myammar, laos, tayland, vietnam, kamboçya) ve afrika, almanya daha az olmakla beraber afrika’yı kolonileştirmiştir.

1871’den önce bölünmüş haldeki alman devletlerinin en büyüğü konumundaki prusya’nın fransız alsace lorainne’i ve diğer alman devletlerini birleştirmesiyle 1871’de alman imparatorluğu doğar, prusya kralı 1.wilhelm alman kralı olarak ülkenin başındadır.

1888’de başa geçen alman kayseri 2.wilhelm ülkeyi çok hızlı bir silahlanma sürecine sokar, ingiliz donanmasına meydan okuyacak bir donanma kurulmasını emreder. almanya’yı avrupa’nın lideri konumuna taşımak isteyen kayser, britanya fransa ve rusya’yla 3’lü ittifak kurduğundan beri almanya’nın tehditlerle kuşatılmış olduğunu düşünmektedir.

almanya’nın tek gerçek müttefiki avusturya-macaristan imparatorluğu’nda ise egemenlik altındaki milletler bağımsızlık talebindedir. “joyful apocalypse” olarak tanımlanan ülke slav milletlerini kendi egemenliği altında birleştirmek isteyen sırbistan’ın tepkisini çekmektedir.

avusturya-macaristan’nın yakın zamanda işgal ettiği bosna’da milliyetçi gavrilo princip saraybosna’da, sırpların desteğiyle, tahtın varisi franz ferdinand ve karısını öldürür. ingiltere kralı 5.george bu haberi “oralarda herkes birbirini öldürüyor” diyerek ciddiye almayacak, alsace'lı fransa cumhurbaşkanı poincaré alsace'ı geri almanın hayali ile almanya karşıtı tutumunu sürdürecektir. sırbistan’ı işgal etmek için bahane arayan avusturya-macaristan, “slavların koruyucusu” rusya’dan çekinmektedir.

ingiliz kralı 5. george ve alman kayseri 2. wilhelm’in kuzeni çarı 2.nikolay’ın başında olduğu rus imparatorluğu japonlarla savaş sonrası 1905’te bir devrim atlatmıştır. aşırı askeri harcamalara rağmen ekonominin gelişmekte olduğu rusya’da sürekli milliyetçilik ve savaş pompalanmaktadır.

bu esnada entelektüel kişiliği ve barışçıl düşünceleriyle bilinen amerikan başkanı woodrow wilson ise amerika birleşik devletleri’ni avrupa savaşının dışında tutmak amacındadır.

temmuz 1914’te avusturya-macaristan sırbistan’a savaş açar, rusya avusturya-macaristan sınırına asker gönderir, almanya rusya’ya birliklerini çekmesini “emreder”, almanya rusya’ya savaş ilan eder.

bu esnada fransa silahlanmakta ve afrika kolonilerinden asker toplamaktadır. fransa’ya savaş ilan eden almanya lüksemburg ve belçika’ya girer. amacı rusya doğudan girmeden önce batı cephesini kapatıp iki cephede birden savaşı engellemektir. napolyon savaşlarından sonra belçika, fransa/ingiltere- almanya arasında güvenli bölge olması düşüncesiyle, tarafsız bölge olarak konumlandırılmıştır. almanya’nın bu ihlali nedeniyle britanya almanya’ya savaş ilan eder.

belçikalılar iyi savunmalarla almanları zorlar, almanlar daha önce görülmemiş kuvvete sahip krupp obüslerini devreye sokar(bkz: thyssenkrupp). avusturya-macaristan da sırbistan’da beklediği ilerlemeyi kaydedemez. tüm bunlar ingilizlere zaman kazandıracak, halihazırdaki 100,000 kişilik askeri gücünü kolonilerden çekilen askerlerle 1,000,000’a çıkarmasına ve donanmasını hazırlamasına fırsat verecektir. batıda fransızlar alsace’a, doğuda ruslar prusya’ya girer. kaiser 2.wilhelm ingiltere, fransa ve rusyanın almanya’yı yok etmek için birleşmiş olduğundan emindir.

2.peur

almanlar doğu prusya’da rusları püskürtür. bu başarı nedeniyle gelecekte demoktrat almanyanın cumuhurbaşkanı olacak hindenburg mareşalliğe getirilerek kahraman olacak, savunmanın gerçek mimarı ludendorff görmezden gelinecektir. ruslar asıl düşmanın avusturya-macaristan olduğunu, berlin’e giden yolun avusturya-macaristan’dan geçeceğini düşünmektedir, bu amaçla avusturya-macaristan’ın elindeki lviv’i ele geçirirler, bu bir zafer gibi görünse de rus ordusunun ağır zayiat verdiği bir hamle olmuştur.

almanlar paris hedefi ile belçika üzerinden fransa içlerine doğru ilerlemekte, fransız/ingiliz güçleri sistematik olarak geri çekilmektedir.

eylül 1914’e gelindiğinde ingilizler, fransızlar ve almanlar kuzey denizinden isviçre sınırına kadar olan 700 km’lik hatta hendekler kazar. sürekli manevralar ve hamlelerle yürüyen savaş, 1918’e kadar sürecek olan tarihin en kanlı ve zorlu hendek ve mevzi tutma muharebelerinden bazılarına sahne olacaktır.

afrika’da fransız, ingiliz ve belçikalılar savaşı afrika’ya taşımak, kolonileri genişletmek ve savaş için gerekli ham maddelere hakim olmak amacıyla alman kolonilerine saldırır. asya’da ingilizlerle müttefik olan japonlar çin’de dünyaca ünlü alman bira üretim tesislerine ev sahipliği de yapan alman üssü tsingtao’ya saldırır.

kasım 1914’te savaş orta doğu’ya sıçrar. sultan 5. mehmet alman kaiseri ile görüşmeler yapar. türkleri önce ingilizler satın almaya çalışır ancak almanlar daha iyi teklif yapar. almanlar osmanlı aracılığıyla hem süveyş kanalı'nda tehdit yaratarak hem de cihat çağrısıyla düşman topraklarındaki müslümanları ayaklandırarak darbe vurma düşüncesindedir.

5.mehmet’ in sembolik olarak bulunduğu ülkede yönetim enver paşa’nın başında olduğu jön türkler’in elindedir. almanya’da eğitim görmüş alman hayranı enver paşa almanlar'la anlaşır. almanlar enver paşa’nın 1 milyon askerlik ordusunu eğitip donatır, enver paşa kafkaslar’da rusya’ya saldırmaya karar verir. sonuç aralık 1914 tarihli sarıkamış felaketi olacaktır. bu esnada osmanlı rus topraklarındaki müslümanlara cihat çağrısında bulunmuş ancak hiçbir yankı görmemiştir. sarıkamış sonrası enver paşa ve yönetimi osmanlı topraklarında yaşayan ermenileri günah keçisi ilan eder, 1 milyonun üzerinde ermeni takibeden süreçte hayatını kaybeder(bkz: ermeni soykırımı).

türkler için savaş devam etmektedir. ingilizler önderliğinde şubat 1915’te gelibolu'da deniz saldırısı başlatılır, 18 fransız/ingiliz savaş gemisinden 10 tanesi iyi mevzilenmiş türkler tarafından etkisiz hale getirilir, ağır yenilginin faturası donanma bakanı churchill’e kesilir, churchill istifa eder. deniz girişiminden sonra kara çıkarması başlar ancak lojistik olarak avantaj sahibi, başarılı komuta altındaki türkler (bkz: mustafa kemal atatürk) araziye yabancı, imkanları kısıtlı anzaclar’ı karada da yenilgiye uğratır. başarısızlık ingiliz askeri tarihinin en büyük fiyaskosu olarak görülür. italya 1915’te ingilizlerin yanında savaşa girer.

almanya rus toprağı olan polonya’ya girer, bu esnada bir amerikalı gazeteci kayser’den izinle cephede alman ordusunu takip etmektedir. almanya 1915’te mühimmat taşıdığı gerekçesiyle içinde amerikalıların da olduğu ingiliz cruise gemisi lucitanya’yı batırır, amerika’da alman karşıtı büyük kamuoyu oluşur.

almanlar zeplinlerle londrayı bombalar. en kısa zamanda en çok insanı öldürmeyi hedefleyen endüstriyel bir savaş başlamıştır.

3.enfer

ağırlıklı olarak verdun ve somme muharebelerinin anlatıldığı bu bölümde batıda hendek savaşları devam etmektedir. ağır topların, klor gazı, hardal gazı gibi kimyasal silahların yoğunlukla kullanıldığı cephede taraflar korunmak için çaresiz ve ilkel önlemlere başvurur, bir fransız ölü alman askerinde filtreli modern gaz maskesini görünce düşmanın ne kadar ilerde olduğunu anlaşılır, sistem anında kopyalayarak kullanılır. hendek savaşlarında sayısız çeşitlilikte havan silahları kullanılır. askerler mevzilere kazılmış yer altı mağaralarında farelerden korunmak için çelik kafesler içinde uyurlar.

almanlar şubat 1916’da verdun üzerinden atağa geçer, ilk kez flamethrower kullanırlar. verdun savaşı boyunca iki cepheden 20 milyon havan atılır. tüm lojistik unsurlar gibi yemek sevkiyatı da imkanları son noktaya kadar zorlamaktadır.

bu esnada havada da büyük üstünlük savaşı sürmektedir. fransızlar verdun’da aralarında gelecekte hitler’in en yakınlarından, nazi almanyası’nın hava kuvvetleri komutanı olacak olan 23 yaşındaki hermann göring’in de bulunduğu alman pilotlarına karşı hava üstünlüğünü ele geçirir.

balonların içinde askerlerle havadan havan gözcülerinin büyük önem kazandığı muharebeler esnasında iki taraf da birbirlerinin mevzileri altına tünel kazıp karşı tarafı patlatmak hedefindedir. kazı esnasında eş zamanlı dinleme yapılır, eğer ses geliyorsa 2 ihtimal vardır; ya karşı taraf da kazarak yaklaşıyor ya da düşman mevzilerine yaklaşılmıştır.

eylül 1916’da ingilizler somme’da ilk defa “tank” kullanır. tüm cepheye tükenmişlik hakim olmaya başlar.

4.rage

ingiliz filosunun ablukası altındaki almanya’da halk yoksullukla savaşmaktadır. 1917’ye gelindiğinde 1 milyon askerini kaybetmiş olan almanlar batıda kazandığı toprakları savunma durumuna geçmiştir.

doğuda topraklarının büyük bir bölümü alman işgalindeki rusya’nın ise 1.5 milyon askeri ölmüş, 5 milyonu yaralıdır. şubat 1917’ye gelindiğinde cephedeki yokluk, dayanılmaz soğuk ve bitmişlik ile mücadele eden rus askerleri kaçarak evlerine dönmeye başlar, ülkedeki halk da savaşa, açlığa ve ölüme karşı ayaklanır, devrim kıvılcımları başlamıştır. asker ve halk savaşa karşı birleşir, mart'ta çar 2.nikolay tahtı bırakır, yerine halef aramaktadır (tek oğlu hemofili, çar olmak için dayanıklı değil) ancak halk tüm “romanoff hanedanı” nın yani çarlığın sonunu istemektedir. nikolay kuzeni ingiltere kralı 5.george’tan iltica talebinde bulunur ancak ingiltere yönetimi devrimin bulaşıcı olmasından korkarak talebi reddeder.

avusturya macaristan halkı da açlıkla yüzleşmektedir, imparator 86 yaşında ölür, cepheyi ve savaşı tecrübe etmiş yeni kral charles çeklerin, slovakların ve yugoslavların bağımsızlık isteklerine kayıtsız değildir, barış yapmak peşindedir yoksa rusya’da başlayan devrim kıvılcımının kendi ülkesine de sıçrayacağından emindir. bu amaçla ingiliz ve fransızlarla gizli barış görüşmeleri yapar, görüşmeler başarısız olur ancak bunu öğrenen alman kaiseri avusturya macaristan’ı işgal etmekle tehdit eder.

almanya fiilen ludendorff ve hindenburg tarafından yönetilmektedir. ludendorff rusya’daki devrimin kendi ülkesine sıçrayacağından endişelidir. halk yıllardır durmadan fabrikalarda çalışmakta, savaş gazileri bile özel protezleriyle fabrikalarda mühimmat üretimine devam etmektedir.

ludendorff tek çıkışın ingiltere’ye karşı hızlı ve kesin bir zafer olacağını düşünmektedir, bu amaçla “sınırsız denizaltı saldırıları” emrini verir. 100’den fazla alman u-boat’u ingiltere’nin ikmal hatlarını kesmek, zayiat verdirmek amacıyla sorgusuz sualsiz atlantikteki tüm gemilere saldıracaktır,şansölye amerikan gemilerinin de vurulmasından endişe etmektedir, öyle de olur; mart 1917’de almanlar 3 abd ticaret gemisini batırır.

woodrow wilson yönetimi fransa’nın insan hakları ve özgürlüğün, abd’nin kuruluş temellerini temsil ettiğini, abd’nin bu işgale kayıtsız kalamayacağını savunur. abd savaşın finansmanı için ingiltere ve fransa’ya verdiği 2 milyar doları aşkın borcun ödenebilmesi için bu ülkelerin savaşı kazanması gerektiğini bilmektedir. wilson bu savaşla ortaya çıkacak yeni dünya düzenine amerika’yı da sokmak istemektedir. uzun bir krizden çıkan abd ekonomisi avrupa'ya yapmakta olduğu devasa ihracatlarla (konserve yiyecek, pamuk, patlayıcı, mühimmat…) büyük nefes almaktadır. ancak seçim arifesindeki wilson 6 milyon alman kökenli seçmene savaşa girmeyeceğine söz vermiştir, halk ve medya tamamen savaş karşıtı bir tutum içerisindedir. bu durum içerisindeyken ingiliz istihbaratı almanların yardımları karşısında meksikalılara teksas ve arizona’yı vaat ettiği bir mesajlaşma yakalar. bu, wilson’a savaşa girmek için yeterli sebebi vermiştir.

amerikalılar destroyerlerle korunan konvoy sistemi ile u boat tehdidiyle dolu atlantik’i geçer, renault, ford, krupp, citröen gibi sanayi devlerinin büyük paralar kazanmakta olduğu avrupa’da büyük coşkuyla karşılanır. ancak eğitimi ve techizatı yetersiz olan amerikan askerlerine ingilizler tarafından destek verilir. alman asıllı ingiliz kralı kamuoyunun tepkisini çekmemek için hanesinin adını “house of windsor” olarak değiştirir.

ingilizler almanlara karşı başbakan lloyd george’un karşı çıktığı, çok tartışmalı passendale taaruzuna kalkar.

5.deliverance

rusya'da çarın devrilmesinden sonra kurulan geçiş hükumeti savaşa devam etmektedir, almanya rusya’yı savaştan çıkaracağını söyleyen sürgündeki lenin’e yardım ederek rusya’ya gelmesini sağlar. lenin hükümeti tutuklatır, 1917 ekim devrimini gerçekleştirir. terörü “sosyal temizlik aracı” olarak gören lenin baskıcı diktatörlüğünü kurar, komünist rusya almanlarla brest litowsk anlaşması'nı imzalayarak savaştan çekilir. tüm güçleri batıya sevk etme fırsatını ele geçiren almanlar fransa içlerine ilerler.

almanlar abd birliklerine atağa geçer, geleceğin başkanı harry truman bu muharebede batarya komutanı olarak başarı gösterir. almanlar sürekli taarruz girişimindedir ancak ingiliz ve fransızlar daha iyi mevzilenmiştir, almanları püskürtürler. bu esnada selanik’te toplanan müttefik kuvvetleri balkanları avusturya-macaristan’dan geri alır.

ingiliz ordusu arapların desteğiyle filistin’i almış şam’a ilerlemektedir. ingiliz istihbarat ajanı te lawrence para, mühimmat ve fikirleriyle arapları osmanlı’ya karşı ayaklandırır ve destekler. suriye ve lübnan fransızlara kalır, ingilizler petrol zengini ırak’ı kurar ve yardımları nedeniyle başına mekke emiri faysalı koyar. ingilizler filistin’e de sözlerde bulunmuştur.

almanya’da yönetim değişir, kaiser hollanda’ya iltica eder. avusturya macaristan imparatoru da kaçar, almanya teslim olur, ateşkes ilan edilir. wilson fransaya gelir, tarihte ilk kez bir amerika bileşik devletleri başkanı ülke dışına çıkar. abd, fransa ve ingiltere gelecekte bir savaşı önlemek için 1919’da league of nations’ı kurar. almanya’ya karşı tüm ülkeler bir araya gelir ve versailles anlaşması'nı imzalar. bu anlaşmaya göre alman kolonileri müttefikler arasında paylaşılır, almanya ağır tazminatlara mahkum olur, alsace-lorainne fransa'ya döner, avusturya, macaristan, yugoslavya, çekoslovakya, polonya ülkeleri kurulur. almanya 2’ye bölünür, polonya danzig'le (bkz: gdansk) denize kavuşur.

birinci dünya savaşı’ndan sağ çıkan tek imaratorluk olan britanya imparatorluğu, savaş sonrası dönemde gücünün doruklarına çıkacaktır.

(ascochise - 27 Şubat 2018 22:41)

altyazısı olsa da izlesek dediğim harika yapım.

(ananossoslukarides - 27 Şubat 2018 22:43)

birinci dünya savaşı belgeselleri arasında gerçekten ayrı bir yere sahip çalışma:

https://www.youtube.com/watch?v=3ez7y1cs5xs

(mehmet fesa - 28 Şubat 2018 09:11)

türkleri tamamen es geçen bir garip 1. dünya savaşı belgeseli. türkleri gösterdikleri yerlerde bile üstteki yazarın belirttiği gibi görüntüler tamamen baştan savma. mustafa kemal atatürk diye gösterilen kişi kim belli değil, siz koskoca belgesel ekibi olarak mustafa kemal atatürk kim diye araştırmadanmı bulup koydunuz o görüntüleri?

ayrıca türk tarafına karşı ağır kara propaganda yapılan belgeseldir.

(kovboysuz at - 8 Mart 2019 21:49)