filmekimi 2015 programında yer alan bir film.

trailer: https://www.youtube.com/watch?v=ir6kmn6koje

filmekimi'nde belirtilen konusu: geçmişten günümüze ve geleceğe uzanan dağlar uzaklaştığında, parçalanan bir aile üzerinden aşk, hüzün, kültürel değişim ve tüketici hırsının izlerini sürerek çin’in ekonomik ve toplumsal dönüşümünü ele alıyor. 1999, çin: çocukluk arkadaşı olan kömür işçisi liangzi ile benzin istasyonu sahibi zhang, kasabanın en güzel kızı tao’ya âşıktır. tao daha varlıklı olan zhang’la evlenir; çocuklarına dolar adını verirler. 2014. tao boşanmıştır. oğulları dolar, büyük iş adamı babasıyla birlikte avustralya’ya göç eder. 2025, avustralya: 19 yaşına basan dolar, artık çince de konuşamaz. iflas eden babasıyla ilişkisi yoktur. annesi hakkında tek hatırladığı da adıdır.

(russo - 6 Ekim 2015 01:12)

(bkz: jia zhang ke)

(jetpacks was yes - 6 Ekim 2015 01:15)

(bkz: daglar uzaklastiginda) ismi ile filmekimi 2015"te gosterime giren film.

su filmi izlerken can sikintisindan bunalarak olmediysem, daha da bana karada ölüm yok.

123 ile arkadasi sinemaya gidecektir, tabii ki 123 film hakkinda en ufak bir bilgisi olmaksizin son dk sinema salonunun kapisinda belirmistir, kapida yasanan dialog:

123: eheh yetistik yahu
ark: hof gunese karsi kostum, siceaaaak
123: eheh ...

123: ya o diil de film nerde geciyo tam?
ark: cin"de.
123: ehuhe cin yapimi film ( ic ses: ii espiriydi )

film baslar, tum filmin cince oldugunu ve filmin sahiden cin"de gectigini anlayan 123 sok icerisinde

123: ohhaaaa yaaa bu film cinceeeeee ve cin"de geciyooooo !?!?!?
ark: dedik ya.
123: ben saka sanmistim !?!?!

film baymamis, oldurmus ve hatta surundurmustur. arkadasinin uyudugunu fark eden 123, can sikintisindan arkadasini itelemektedir surekli. salonda bu ikisinden baska konusan yoktur ve salondan atilmamis olmalarina hala sasmaktadirlar.

123: kalk kalk geldik, incez
ark: hof icim geciyo. ben sana demistim, filmlere bi bak die.
123: ay ne biliim yaaaa. ya bu film ne zaman bitcek ben cok baydim!?! kac dakka suruyo buuu ??
ark: 131 dk
123: ( yuksek sesle) ohaaaa !!!!

o salonda, 131 dk vır vır vır susmadan su fılmı ızledım.

nasıl dıyenlere tavsıyem: fılm cınce ve olay cın"de gecıyo.

(123456789hi - 9 Ekim 2015 23:24)

ilk 10 dakika civarı harika olan, sonrasında dinginleşen, izlenebilir, arşivlik fakat bir başyapıt olması şüpheli film.

girimin bundan sonrası kısmen spoiler içerebilir. kare kare filmi izlerken aldığım notların açımlanışından kesitlere dayalı aşağıdakiler.

1999, 2014 ve 2025'in farklı ekran formatlarında çekilmiş olması pek bir hoş olmuş. 2025 gibi henüz gerçekleşmemiş bir tarihi de barındırması, aslında tam olarak olmasa da, yakın gelecek üzerinden bilimkurgu'ya bir selam vermenin izdüşümü; gerçi gelişmiş bir tablet kullanımı dışında çok fazla bir şey göremiyoruz ama teknik olarak durum bu.

çin'in kültürel değişimi, kapitalizm'in insan davranışlarındaki yozlaşmaya sebebiyet verişi arka fonda sezilebiliyor. ana karakterlerden birinin adını peter yapması, oğluna daole yani dollar/dolar adını koyması, bir fransız'la bir çinli'nin evlilik törenindeki görgüsüzce hediye verildiği ilan edilen iphone'lar yozluğun minimal yansımaları.

filmin 8. dk. 20. sn.'sindeki türkçe altyazı ile izleyenler için çevrilmemiş fakat ingilizce altyazıda olan, aslı çince şarkı oldukça etkileyici ve yeni yüzyıla, yeni binyıla girerken duyulan coşkuyu iyi bir yerinden yakalamış ve izleyiciye yansıtmış.

---
our hometown is fenyang
by dragon's gate
famed for our mountains
and rivers
---

bilahare, 9. dk. 25. sn. ile 9. dk. 39. sn. arasında yukarıdaki kırpılmışlığın (!) bu kez tamamının verildiğini ve türkçe altyazı olarak da çevrildiğini görüyoruz. şemsiye dansı eşliğinde neşeli ve gururlu bir sunum!

---
our hometown is fenyang
by dragon's gate
famed for our mountains
and rivers

a purple haze rises
from wenfeng pagoda
we step proudly
into the new century!
---

bahsi geçen wenfeng pagodası başta, ortada, sonda çokça fon oluşturmuş izleksel betiğin dokusuna.

10:16 gibi, filmde belirtildiği şekliyle, üstün alman teknolojisi otomobil, bir işaret taşına bindirir ve ön kısmında sonrasında göçme olur. yine türkçe altyazıda verilmemiş ancak çince bilmeyenlerin ingilizce altyazı ile okuyabileceği işaret taşında şu yazmaktadır: yellow river, ninth gate.
buradan da olayın sarı ırmak civarında geçtiğini anlayabiliyoruz!

otomobilin yani üstün batı teknolojisinin basit bir işaret taşına çarpışı, derin doğu kültürünün "taş gibi" durmasına gönderme aslında.

ana karakterlerden biri olan anne, tao. dalga, dalgalar gibi anlamları var bu naifçe kullanılmış. finalde ve öncesinde leitmotif'in metaforik uç verişleri. avustralya'dan adının anılmasıyla çin'de çin mantısı yaparken hissikablelvukumsu tao'nun kendi adını duyması da gayp alemine giriş seviyesinde bir sığlık olarak görülmemeli!

filmin 2025 kısmının çoğunun avustralya'da geçtiğini, ki yaklaşık filmin 1/3'üdür, çince'den ziyade ingilizce konuşulduğunu da belirteyim ki, önceki, eğlenceli, komik ama boş bir giride olduğu gibi "fılm cınce ve olay cın"de gecıyo. " demeyelim!

filmin ilk 10 dk.'sı çekim teknikleri ve içeriği açısından, yazımın başında değindiğim üzere, "harika". vespa ile festivalciler ile seyirciler arasından geçiş, gösteri yapan festival ekibinin yüzlerindeki maskelerin yansıttığı eski ve geleneksel çin'in derinliği, seyircilerin, halkın, ki aralarında çocuklar da var, yüz ifadelerinin enginlere açılmış ergen yapımı gemi(cik) misali sevgi dolu, şaşkın ve hayranlık dolu oluşu (!) naiflik ile seksek oynatıyor gören gözler için.

go west ile başlayan filmin yine go west ile bitmesi tabir-i caizse "cuk oturmuş".

insanlarla ilgili bir film yine de. aşk kırıklığı, yanlış seçimin, paranın seçiminin getirdiği pişmanlık yansımaları yüzeyin hemen altında duruyor. kazmaya gerek yok; üstündeki tozları üflemek yeterli.

"özümüzden koptuk, kopuyoruz, kopacağız" kaygısı da çinli izleyiciye mi verilmiş, batılı izleyiciye mi? düşünülüp irdelenmeli.

filmde bir mesaj daha var, dollar'a adının dollar yerine renminbi koyulmuş olsa, daha iyi olacağı yönünde. yıllardır abd doları düşüşteymiş, oysa yuan veya renminbi yükselişteymiş. bu, 2025'te söylendiğine göre, vardır bir hikmeti!

(fij - 25 Eylül 2016 15:11)