hayatında hiç rpg oynamamış bir grubun oyunu rpg olarak nitelendirmesiyle kafamızı ellerimizin arasına alıp umutsuzca sallamamıza sebebiyet veren, bioware'in hayatının en kötü çalıntı, en amatör oyunlarından birisi.

hoş bioware'in patlamadığı oyun mu var dragon age 2'den beri sürekli facialar, (swtor dramasını bilen bilir, resmen beta sayılacak oyun relase edilmesi, forumlarda dönen dramalar, fail ötesi optimizasyon, mmo olmaktan uzak bir oyun yaratmak vs)

şöyle biggest dramalardan biriyle başlayalım; hikayenin araklamasındaki skandallardan biri;

http://img256.imageshack.us/…9858/1329521570994.jpg

http://www.vidgama.com/…/2009/04/star-control-2.jpg normandy'i bile aldığınız da iyi olmuş.

-

bir pr faciası

"yes, ray is ray muzyka and greg is greg zeschuk, co-founders of bioware. yes, developers usually rave about their own work. but, hey, at least ray has played the game. he knows what it's all about in ways that we don't."

at least played the game??? seriyısli guys?? sağol zahmet olmuş.

-

ea bundan önce bf3'ü ps3 de alana bf 1943 beles vercekti, sonra aylar geçti, ee yok öyle bir şey dendi, sonunda delilleri ağızlarına sokunca geri adım atmışlardı.

şimdi de me3 pre order verene bf3 vermeyi vaad ettiler, başladıktan kısa bir süre sonra ondan da vazgeçtik dediler? bravo dünyanın en büyük oyun dağıtım firmasının plan programdaki inanılmaz başarısına.

-

ending cutscene'i google images'dan çakmak? (şimdi dur diyeceksin ki olur benzerliktir, birazdan vereceğim örnekte hazır image kullanmamışlardır argümanına tokadı basıcam merak etme ey okur)

http://i.imgur.com/dpupq.jpg (guys -.-')

biggest shitstorm coming, brace yourselves

tali'nin suratında hazır imaj kullanmak? abi?! - http://img.gawkerassets.com/…w143rqjpg/original.jpg ahahahhahahahaa

-

orjinallik mi, orjinallik ne arar la bioware'de?

http://i.imgur.com/f1awb.jpg

-

konsol için netten sipariş edenlere yanlışlıkla madden 12 gönderilmesine ise yorum yapmıyorum.

-

from ashes dlc'sini "ya biz onu oyun shipment işlemlerinden sonra başladık mecbur ayrı satılacak" diyip, dlc'nin dosyalarının dvd'deki content'in içinde zaten yer alması yalanı? oh wait.

zaten şu komediyi bir hatırlatmakta fayda var

http://kotaku.com/…-effect-3s-dlc-will-cost-you-870 -what did ya say?

-

ha bunun yanında 3 tane diyalog seçeneği ve iki tane konuşma cümlesi geçen oyuna rpg demek, cizız. lütfen bunu yapmayın

fallout rpg'dir
planescape: torment rpg'dir
morrowind rpg'dir
sw kotor rpg'dir
hatta mass effect 1 bile iyi bir rpg denebilir.

ama mass effect 3 başlarında ea ve kadrolarında şu fecaat yuvası: http://branchingdialogue.net/…/12/1300474624648.jpg olduğu müddetçe asla ve kata düzgün bir rpg daha çıkaramaz.

unutmayın ea asla oyuncuları umursayan bir şirket değil bir sömürge imparatorluğudur. tek amaçları oyuncudan daha az emekle daha çok para koparmaktır. her şeyi, hatta mümkün olsa oyunu bile parçalara bölüp dlc olarak satar.

hatta bakın forbes dergisi, yani ea'nin oyun reklamları vererek ya da vermeyerek elinde tutmadığı oyun sektörü dışından bir dergi bu paragözlük olayı hakkında ne demiş

"it’s something i don’t quite understand. i’m not a conspiracy theorist, who believes all mainstream game journos are in the pockets of ea and activision, but still, i don’t get their rationale. as a fan, i was disappointed with the ending of me3, and agree with many fans that it’s so lackluster that it taints the entire series.

but that’s not why i wrote that piece. because of issues like the underwhelming ending which slaps customers in the face by immediately telling them to buy more future dlc, companies like bioware (and in turn, ea) will start to suffer financially in the long run. brand loyalty is a hugely important factor in the business, and a company that once had much of it, is watching it slowly slip away. ask valve’s gabe newell how important fan support is. the man’s a recently minted billionaire who has been riding high on the shoulders of his adoring consumers for well over a decade."

-

ea ve emrinde çalışan tüm oyun geliştirici stüdyolara bakın, son senelerde çıkan oyunlarına bakın, kaçında mega shitstormlar var, kaçı piyasan 10 üzerinden 9 alırken, oyuncular oyun hakkında ne düşünüyor, gerçek puanlara bakın.

nfs shift serisini hatırlayın, nfs the run'ı hatırlayın. dragon age 2 skandalını hatırlayın, swtor'u hatırlayın(özellike oyunun forumlarını takip etmiş olanlara çok şey ifade eder, gerçek fikirler ve oyuncuların hissetikleri orda çünkü, para ile alınmış review puanlarında değil).

-

son sözüm, oyunları alırken review puanlarına bakarak karar veren naif ve saf yurdum insanları lütfen şu charta göz atsın 2 sn ve neden artık her büyük oyunun 9 civarı notlar aldığını ve bu tarz reviewları yapan firmaların reklam a.k.a para kaynaklarını bir düşünsünler.

http://i.imgur.com/hglp4.png

(karth vader - 9 Mart 2012 12:16)

şimdi anlamadığım şu mevzu var bu oyunda,
tüm dünyayı geçtim, tüm galaksiler yani evren ya da ne denir se işte; hepsi risk altında göte gelmek üzereler,
tek umutları benim, yanı prothedop shepırd.
ulan buna rağmen istediğim armoru , istediğim silahı alamıyorum.
yeterince para vermiyor bana alliance .
ya olm deli misiniz, ben bu savaşı kazanamazsam napcaksınız bu paraları, kefenin cebi mi var ?
widow almak istiyorum, nerde 250bin kredi ha ?
şerefsizim reaper falan bırakıp , ashley'den liara'ya miranda'dan asistana hep beraber alemlere akıcam.

(prothedop - 10 Mart 2012 00:54)

güzel güzel single player oynuyorsunuz. asla yan yana gelmez denilen ırkların arasını yapıyorsunuz. o nebula benim şu sistem senin gezip war assets peşinde koşuyorsunuz. fakat galaktik savaş ekranına her baktığınızda kafanızı kurcalayan bir şey var; galactic readiness yüzdesi bir türlü artmıyor. peki ne işe yarıyor bu galactic readiness yüzdesi? war assets puanınız 4200 ama effective strenght 2100. artık işlemi siz yapın. yani o kadar uğraştınız ordu kurmak için ve yarı performasla kullanmak zorundasınız. bunu arttırmanın tek yolu da multi oynamak. multide doğru dürüst ilerlemek istiyorsanız da dlc'lere, itemlere para dökmek zorundasınız. hatta şu an piyasadaki tüm dlclere sahip olmak istiyorsanız 870 dolar ödemeniz lazım. yani kısaca oyuncuyu nasıl söğüşleriz peşinde ea. gg ea. bir de yanlışlıka liara'yı tavladık, ben ashley peşindeydim moralim bozuk, cereyan kesik hele bir de sen yoksun ya çok yazık.

(dolph lundgren - 11 Mart 2012 22:41)

öncelikle henüz oyunu almayanlara veya oyunu bitirmeyenlere tavsiyem biraz daha beklemeleri. yakında oyunun berbat finalini düzeltecek bir dlc çıkma ihtimali var, eğer çıkarsa onunla oynayın benim gibi hayal kırıklığı yaşamayın.

--- spoiler ---

mass effect serisinin yaklaşık bi 4 yıldır falan hastasıyım. bu oyunu da uzun zamandır heyecanla bekliyordum. oyun son 5 dakikasına kadar bu mükemmel seriye yakışır bir şekilde sürüyor ona kimse bir şey diyemez. karakterler her zamanki gibi süper, senaryo harika, oynanabilirlik akıcı ama finali, mass effect'in battlestar galactica gibi kusursuz bir bilim kurgu yapımı olmasına engel oluyor. o saçma sapan final sahnesi, aynı star wars'ta ewok'ların veya jar jar binks in veya the phantom menace'ın yapığı gibi ağızda kötü bir tat bırakıyor ve bütün serinin battlestar galactica gibi 10 üzerinden 10'luk olmasını engelliyor.

bir kere 10 tane, 16 tane final var lafı kesinlikle yalan. topu topu 2 tane final var. 1'inde reaper'ları kontrol ediyorsunuz, ölüyorsunuz, mass relay'ler patlıyor, normandy salak bir gezegene düşüyor. 2.sinde reaperları yok ediyorsunuz, ölüyorsunuz, mass relay'ler patlıyor ve normandy salak bir gezegene düşüyor. "yok efendim eğer puan yüksekse shepard yaşıyor" diyorlar, palavra. bu iki finale ek olarak 1 saniyelik yıkıntılarda kol kıpırdaması gözüküyor o kadar, artı olarak başka hiçbir şey yok. "bazı finallerde anderson yaşıyor" diyorlar, nah yaşıyor, ulan son konuşmada yaşasa ne fark eder her türlü adamın bulunduğu citadel patlıyor zaten finalde. hayır, asla hollywood tarzı klişe sonları seven bir adam olmadım aksine tiksinirim ama bu oyuna kendimi o kadar kaptırmışım ki, belki de oyun tarihinin hatta kurgu tarihinin en aşık olunası karakteri olan liara t'soni ile bizim hödük shepard'ın finalde birleşmelerini, ve sonsuza dek mutlu yaşadılar tarzı bir yazıyla da oyunu bitmesini istedim (evet romantik komedileri heyecanla izleyen kızlar gibi oldum, utanıyorum kendimden).

http://fc03.deviantart.net/…by_johntesh-d2y9zw7.jpg
http://www.youtube.com/watch?v=h8pjlpstqmm

finalin tek sorunu dandik olması da değildi. bir sürü mantık hatası var. mesela liara (partner olarak başkasını seçtiyseniz değişir) normandy'den nasıl çıkıyor? son bölüme gitmeden önce dünyada onula konuşuyor shepard, o savaşın ortasında gemiye nasıl dönüyor? hadi o döndü diyelim garrus nasıl normandy'den çıkıyor? yahu adam son bölümde yanımdaydı ve öldü. şerefsizler ek video bile hazırlamamış final için direk otomatiğe bağlamışlar. ayrıca normandy neden mass relay'deydi orası patlarken? pezevenkler savaştan mı kaçıyordu? oyun yüzünden ciddi ciddi sinirlendim lan. forumlara bakınca yalnız olmadığımı anladım. millet resmen isyan etmiş. bioware'nin sitesindeki "oyunun finali hakkında ne düşünüyorsunuz" anketinde oy kullanan 28 binden fazla kişinin (ki sürekli artıyor daha amerika dışında yeni yeni oynuyor insanlar) yüzde 89'u "final berbattı. oyuna yeni final yapılmalı" cevabını vermiş, sadece yüzde 2 oyunun finalini beğenmiş;

http://social.bioware.com/633606/polls/28989/

sinirli fanlar şöyle bir video yapmış;

http://www.youtube.com/watch?v=sdum0dc3edc

facebook sayfası açanlar var;

http://www.facebook.com/…abetterendingtomasseffect3

hatta finalin son 5 dakikasını kesip kendi finalini yapan bile var;

http://www.youtube.com/watch?v=povnvj4oxrg

benim tahminim bu kadar isyanı gören ea ve bioware içinde doğru düzgün final veya finaller barındıran bir dlc çıkartacak. kapitalizmin dibine vuran bu firmalar hem müşteri kaybeme riskini göze alamazlar hem de en başta yapması gereken finali sonradan yapıp tekrar para kazanma fırsatını kaçırmazlar.

herneyse finali dışında oyuna gelelim. ilk olarak oyun sizi zorla gay yapmaya çalışıyor. bunu kötü bir şey diye söylemiyorum, eşcinsel olmasam da bir eşcinsel hakları savunucusu olarak hoşuma gitti. amerikalılar bakmışlar yobazlar seve seve eşcinselleri kabullenmiyorlar o zaman sike sike kabulleneceksiniz demişler. her diziye her filme ve artık her oyuna sevilesi eşcinsel karakter koyuyorlar. keşke biz de aynısını yapabilsek ama bu muhafazakar toplum ve iktidar varken biraz sıkar biraz. gay rolünü oynayanı bile işinden kovuyor adamlar;

http://www.milliyet.com.tr/…010/1250298/default.htm

yalnız burada biraz abartmışlar, karakteri sürekli gayliğe yönlendiriyorlar. yahu kardeşim ben liara'ya yazmaya çalışıyorum, oyun çıkıp bana kocası ölmüş pilotla konuşurken iki cümle seçeneği çıkartıyor, biri "siktir et ipneyi ölenle ölünmez" gibi bir şey diğeri de "üzülme ben senin her zaman yanındayım". hayvan olmadığımızdan 2.yi seçiyoruz hop başlıyor eşcinsel pilotla yakınlaşma. shepard'ın odasına bir şeyler sormak için izbandut piyade geliyor adam konuşma bitince "ben gideyim artık bu oda bana biraz fazla soft geldi" diyor, bizim shepard otomatikman "yatağım sert istersen bakabilirsin" diyor oha yani. asistan kıza yazıyorsun kız lezbiyen çıkıyor gazeteciye yazıyor. neyse ki gazeteci biseksüel de ona yazabiliyorsunuz, ki kendisi de gayet taş;

http://www.askmen.com/…_99/jessica-chobot-88-3.html

oyun bariz evrim yanlısı ve darwinist, burası da süper. yine yobazlara seve seve evrimi anlatamayan amerikalılar sike sike yapmışlar bu işi. türkiye'de deneseler adnan hoca kesin dava açardı, duyarsa şimdi bile açabilir. mesela from ashes dlc'sinde kurtardığımız prothean shepard'a "sizi daha maymunken izliyorduk iyi geliştirmişsiniz kendinizi" falan diyor. liara'ya aslında tanrı sandıklarının kendileri olduğunu, asari'ler henüz ilkelken onlarda potansiyel gördükleri için onları geliştirdiklerini falan anlatıyor, "salarian'larla işim olmaz en son gördüğümde sinek yiyen kertenkelelerdi" diye taşak geçiyor. hatta finalde açıklanan "reaper'ların neden bu olayı yaptıkları" bile evrimle alakalı bi yerde. biraz paradoksal ama; milyonlarca yıl önce çok gelişmiş yapay zekaların bütün evrenin sonu olacağını anlayan bir ırk bu reaper'ları yaratmış. reaper denen zibidiler, evrende yaşayan canlılar kendilerini tamamen yok edecek yapay zekayı üretmesinler diye belli zamanlarda gelip gelişmiş bütün ırkları yok edip, evrimde alt basamakta olanları bırakıyorlar, onlar gelişince tekrar gelip yine aynısını yapıyorlar. yani evreni temizleyip öyle bi kabasını alıyorlar ki alttan gelenlere yol açılsın çünkü kendilerine göre o yapay zeka yapılırsa alt kademe falan da kalmayacak bütün canlılar ölecek falan filan, böyle bir döngü işte.

finali düzelten yeni dlc çıksa da çıkmasa da, oynarken kesinlikle from ashes dlc'si ile oynayın. oradan çıkan prothean hem hikayeyi daha güzelleştiyor hem de savaşlarda inanılmaz kolaylık sağlıyor. savaşlarda reaper'ların dönüştürdüğü asari'lerden uzak durun, tuttular mı boynunuzu kırıveriyorlar. citadel'deyken adeta bir şerefsiz gibi herkesin konuşmasına kulak misafiri olun, bir sürü görev çıkıyor. bu görevleri de çabuk yapın çünkü arada citadel'e bir saldırı oluyor ve görev aldığınız bazı kişiler ölüyor, görevler tamamlanamıyor.

farkettim de iyi sinir yapmışım, o zaman bu da bioware'ye gelsin;

http://www.youtube.com/watch?v=kno9piuomby

--- spoiler ---

(gaspet - 12 Mart 2012 16:00)

insanların sonuna neden küfrettiği doğru anlaşılmamış oyundur.

--- spoiler ---

insanların tek küfrettiği nokta mass relay neden patladı, o velet niye çıktı gibi şeyler değil (bunlarada küfreden çok,misal neden galaktik altyapının amına koymadan reaperları yokedemiyoruz.) çok temel mantık hataları ve havada kalan sonlardır, misal:

-catalyst bize "organiklerle sentetiklerin bir arada yaşaması hiçbir şekilde mümkün değil" dedikten sonra cevap olarak "lan edi'yi jokerle başgöz ettik, gethlerle quarianları barıştırdım lan dallama" diyememek, veya bunun sona hiçbir etkisinin olmaması.

-normandy o gezegene düştükten sonra içinden çıkanlar arasında oyunun en sonunda yanımızda bulunan elemanların olması, lan onlar nasıl geldi oraya son bölüme kadar adamlar bir adım gerimden geliyordu.

-hadi diyelim onları normandy aldı götürdü, peki arkadaş bu normandy oyun sonunda neden savaşı bırakıp kaçmaya çalışıyordu (yok olmamak için kaçıyordu demeyin sonda mass relayden gelen o enerji dalgası gemiyi gayette yakalıyor ve buna rağmen sağ salim iniyorlar.) ve ne ara bu elemanları toplayıp dünyadan taaaaa mass relayin olduğu charon'a kadar (en dış gezegen pluto'nun uydusu) gitti.

-tüm oyun citadelde görev yapıp citadel defence force asseti topladık. ne oldu bunlar ne yaptı citadeli reaperlar alıp götürdüğünde, bir iki cümle yeter lan.

-bu kontrol sonu kadar (soldaki yeşilmi mavimi ne renkse o son işte) anlamsız bişey yoktur heralde. sen bütün seri boyunca aman endoktrinasyon şöyle fena böyle fena diye dolanıyorsun, sonrada ben bütün bu reaperları kıyamete kadar kontrol ederim, nah edersin. 50000 yıl sonra tekrar gelip millet ne ayaksın diye sorduğunda "ben shepard, sizi yoketmeye geldim çünkü böyle olması gerek" demeyeceğin ne malum.

-ya birader bu 3 oyuna toplasan 150 saat gibi bi vakit harcamışımdır. mutlu son alternatifi olması hakkımız değilmi lan, yok hollywood klişesi diye gelmeyin hangi hollywood filmindeki ana karakterle 150 saat geçirip her dediğine ettiğine karışıyorsun. ben en sonunda shepardın dünyaya "reaperları yokettin dünyayı kurtardın, amına koydun shepard başkan" nidaları arasında inmesini istiyorum lan. bir başkası shepard mavi asari yavrusunu severken okyanusa bakmasını, bir başkası arkadaşları ile beraber normandy'i boğaz manzaralı biyere çekip rakı balık yaparken görmek istiyor. kısacası çoğu insan "tamam işte shepard bitirdi reaperları" olayından sonra shepard'a ve diğer karakterlere ne oldu öğrenmek istiyor.

-hadi onu geçtim en az 150 saatimi verdiğim bu seriye adam gibi bi epilogue hakkımız lan. bana anlat quarianlar gethler ne oldu, kroganlar gene tavşan gibi üreyip galaksinin başına bela oldu mu, dünya ve insanlar ne etti savaştan sonra gibi şeylere kısa text halinde bile olsa cevap verilmesini istiyorum. bu isteğim de garip değil çoğu rpg oyununun yaptığı şeyler bunlar. hele hele serinin sonu diyorsan adam gibi epilogue şart.

--- spoiler ---

bioware eğer firmasına yıllardan beri sadık olan oyuncu kitlesini kendisinden soğutmak istemiyorsa sike sike düzeltecek bu sonu.

not: son 15 dakikasına rağmen müthiş bir oyun. alın oynayın.

(blitzer - 15 Mart 2012 16:07)

[oylama üzerine edit: bu entry, oyunun sonunu genişleten "extended cut" dlc'si yayınlanmadan birkaç ay önce yazılmıştı, o sırada bu dlc anons da edilmemişti.]

eleştiriler zaten bioware'in bir final sunmadığı üzerine değil, finalin doyurucu olmadığı üzerine kuruludur, bu da mass effect 3 durumunda açıklama eksiklerinden de kaynaklanıyor maalesef. karşı-noktalara gelecek olursak.

--- spoiler ---

catalyst'in özünde ne olduğunun bir önemi olsa da asıl sıkıntının keyfiliği olduğunun altını yeniden çizmek lazım. yani hayır, öncelikle catalyst ile karşılaşmamızda önceki kararların bir önemi olmadığını söyleyeyim. oyunu ne şekilde oynarsan oyna catalyst ile olan o karşılaşma oluyor ve her seferinde önceki olaylardan bağımsız ve kopuk bir şekilde gerçekleşiyor bu. kroganları iyileştirip iyileştirmediğin, geth ve quarianların arasını yapmamış olman vs. hiçbir şeyi değiştirmiyor. sıkıntı budur, o "son ve müdahale edemediğimiz" beş dakikadır. oyunun geri kalan onlarca saatini eleştiren kimse yok zaten, sorun o son beş dakikanın o saatler boyunca olan bitenden kopukluğu, ayrıca oyunun sounda da hiçbir şekilde temsil edilmemesi. o saatler boyunca çözdüğümüz tüm sorunlar, arasını yaptığımız herkes ancak londra savaşı başlamadan önceki kıytırık bir "x reporting in!" cutscene'i ile temsil ediliyor. mass effect 2'de yaptığımız onca yatırım suicide mission sırasında şahane bir şekilde temsil ediliyordu ve mass effect 3'te de böyle olması beklenmişti çünkü oyunu benzer bir "hazırlık süreci" teşkil ediyordu zaten. ama bundan eser yoktu. toplanan onca war asset'in oyunda görülebilen tek, ama tek etkisi, yine tamamen alakasız ve keyfi bir şekilde control ve destroy seçeneklerinin videolarını çok ama çok az bir şekilde etkilemesi. war assetleriniz düşükse crucible destroy seçeneğinde dünyayı vaporize ediyor, olay bu. ne alaka? dediğim gibi, bu sadece "oyun kötü bitti :(" gibi bir şeyle eleştirilmiyor, bu nereden bakılırsa bakılsın bir eksikliktir.

hani bir epilogue da yok, yani oyunun sonunda kimlere ne olmuş, hangi halklar ve ne kadar kayıp vermiş, ilerleyen senelerde liderleri neler yapmış ve kimlerden ne gibi tepkiler gelmiş, galaksi nasıl bir hal almış en sonunda bunu göremiyoruz. bu da sadece "sonu beğenmemek" ile açıklanacak bir şey değil, bioware'in bir eksiği, sonun aceleye getirilmiş olduğunun bir işareti.

anderson'ın bizden sonra citadel'e girdiğini, telsizden dediği "i followed you up." sözünden çıkarıyoruz, uydurulan bir şey değil yani.

"shepard'ın o lafından sonra herkes topuklamıştır ya herhalde" demenin büyük sıkıntı olduğunu söylememe gerek yok sanırım. birincisi, (kimsenin kocaman bir çatışma sırasında bir anda böyle bir şeyi yapmayacak olmasının barizliğini geçtim) bir "son" insanları böyle yorumlatmamalı çünkü -- bence bu da önemli -- mass effect hiçbir zaman oyuncudan böyle bir boşluğu yorumlamasını beklemedi, hikayede o son beş dakikaya kadar bu kadar plothole oluşmamıştı şu ana kadar. mass effect'in kendisi hiçbir zaman ucu yoruma açık bir ürün olmamıştır, son beş dakikada böyle olmaya çalışırken (ya da ister istemez buna dönüşmüşken) sırıtmasını sevmiyor insanlar zaten, temel soru işareti bu. yani o zaman kadar mass effect serisi, üçüncü oyun dahil, oyunculara "yahu o şey de bir sebepten ötürü olmuştur herhalde, ne önemi var" diye düşündürtmüyordu ve son beş dakikada bunu bu kadar sordurması o infiali yaratan şeydi. bu gerçekten de eleştirilerin temel kaynağından biridir. aynı şekilde "normandy o sırada ne yapıyordu" sorusunun cevaplanması için dlc beklemek absürddür ki bu zaten eleştirilerin temel ekseninden biri, sonun eksikliğini (ki bu bariz bir eksiktir) öne çıkaran bir şey. sonunun daha açık, daha doyurucu bir hale gelmesi için (hem bu hem de yukarıdaki dediklerim açısından) dlc'ye başvurulması çok kötü bir örnek teşkil edecektir ve sonun zayıf olduğunu kabul etmektir bir nevi (bioware bir şeyler yapsın, dlc çıkarmayacaklarsa da yazar ekibi/yapımcılar bir açıklama yapsın vs. bence, o ayrı).

ek: ayrıca normandy'den nasıl olup da hiçbir takım arkadaşının çıkmadığını anlamadım ama tabii sadece synthesis seçilmişse edi ve joker çıkıyor sanırım. diğer iki seçenekte love interest'iniz ve o anki partynizden bir elemanı da görüyorsunuz. diğer sonların da, crucible'dan çıkan hüzmenin rengi dışında aynı olduğunu belirtelim, maalesef.

mass relay'lerin patladığını görüyoruz videolarda ama yıldız sistemlerinin patlatmayacak bir şekilde deaktive olduklarını yine kabul edebilirim ben de, evet. mass relay'lerin patlaması da yine biraz keyfi bir seçim ama bunun bioware'in takdiri olduğunu kabul etmek gerekiyor tabii ki, o artistik bir seçimdir. yine de önceki söylenenler için aynısını söylemek zor.

yani olay hakikaten sadece bir "mutlu son" arayışı falan değil bence. kendi açımdan konuşacak olursam mutlu bir son aramıyorum. açıkcası, en basitinden o catalyst sahnesi hiç olmasaydı, hackett "crucible ateş etmiyor lan :/" dedikten oyun bitse sonra herkes göt gibi kalıp düz war asset gücüyle reaperları geri püskürtebilselerdi yine daha iyi bir son olurdu şu anki halinden ve oyuncu o zamana kadar yaptığı şeylerin etkisini de daha iyi görebilirdi. sonuna da bir epilogue konsa, gayet de somut bir son olurdu. o derece zayıf bir sahne sadece catalyst sahnesi.

--- spoiler ---

(inscrutable - 15 Mart 2012 20:35)

oyunun gerçek son boss'u: marauder shields... http://www.youtube.com/watch?v=467pmix-ozo

(polyphase - 18 Mart 2012 01:10)

indoctrination falan hikaye, geçelim orayı; en azından hikayeydi. kesin bioware elemanları "lan biz sıçmıştık son yazalım derken ama millet komplo teorisinin bokunu çıkarıp resmen kurtardı bizi, dlc falan deyu kurtarırız karizmayı" diyordur kendi aralarında.

mass effect serisi gerçekten çok güzel başlamıştı ama her çıkan oyunla kalite de düştü; oyunların senaryosunu stephen king yazıyormuş gibi geldi bana bütün seriyi düşününce, kendi içinde tutarlı ama bir bütün olarak bakıldığında çok kopuk.

ilk oyun tam bir "ilk oyun" niteliğindeydi; hikayeye giriş çok güzel yapılmıştı, konu dallanıp budaklanırken bütün parçalar yerli yerine oturuyor, cevaplanamayan sorular ise sonraki serilerde cevaplanacak nasıl olsa diye sorun yaratmıyordu, farklı kararlar verip aldığımız kararların yarattığı değişimleri görebiliyorduk.

ikinci oyunsa seriye hiç yakışmayacak bir yapıdaydı; tam bir shooter mantığıyla hazırlanmıştı mass effect 2; siper al ateş et. zaten oyunun konusu da herhangi bir gelişme yaratacak etkide değildi. tek amacı cerberus denen örgütün etkisini ortaya koyup collector hikayesini kullanarak reaperlar hakkında çok az da olsa bilgi vermek gibiydi; zaten oyunun %80'i takımınızı kurup onların kaprisli loyalty görevlerini yapmak üzerine kurulmuştu. konsol etkisi iyice ortaya çıkmıştı kısaca...

şimdi elimizde bu oyun var; evrenin kaderinin yazıldığı hikayenin son halkası. haliyle beklentiler çok yüksek. 2 oyun boyunca cevaplanmayan, sonraya bırakılan her soru bu oyunla cevabını bulmalı, her sır bu oyunla ortaya çıkmalı. büyük yük...

--- spoiler ---

oyun öyle saçma başlıyor ki; reaper olayı 3 senedir gündemde, bi akıllı mars arşivlerine bakmayı akıl edememiş o sırada da tam dünya işgale uğradığı anda mı ortaya çıkıyor bu crucible? zaten çok şeyi ortaya çıkartıyor diye gazlanan prothean dayılı dlc de tamamen fıs çıkınca destur demeden oyuncunun kafası bozuluyor.

oynanışta grafiklerde vs yenilik yok; hatta nasıl becerildiyse geriye bile gidilmiş sanki, film grain gidince kaplamalar bir yavan geliyor ki sorma gitsin. gerçi öyle allı pullu grafikte gözümüz yok, oyun doyursun bizi yeter... yeter de o da olmuyor ki bir türlü...

hikayenin gelişimi aslında tam 2. oyun olacakmış gibi ilerliyor. en azından bir işe yaradığınızı hissediyorsunuz oyunda; cümle uzay yaratığını aynı çatı altında toplamak için trasher maw'la da kanka oluyorsunuz, geth-quarian kan davasını da bitiriyorsunuz, krogan soyunu da kurtarıyorsunuz...o açıdan iyi gidiyor oyun, ordunuzu toplarken ciddi ciddi "commander" olduğunuzu anlıyorsunuz. az buçuk politikaya da bulaşıyorsunuz ki çok iyi çok da güzel oluyor...

fakat o son... ah o crucible, zaten oyunun başından beri kimsenin kafasına yatmayan o alet saçma sapan birşey çıkıyor, o ana kadar 3 oyun boyunca yaptığınız herşey aslında bir halta yaramıyor, 5 dk önce yanınızda savaşan normandy buharlaşıp başka diyarlarda ortaya çıkıyor, anderson dayı öyle bir depar atıyor ki citadel içinde önünüze geçtiğini bile anlayamıyorsunuz. hadi hepsini geçtik, yahu oyunun sonunda sunulan seçenekler bile seçenek değil; sentez dediğin şey zaten reaper olayının özü, kontrol et desen aynı şeylerin olmayacağı ne malum? e yok etsen 3-5 yıla yine aynı olaylar olacak, sentetik-organik yiyeceğiz birbirimizi? ee ne diye yırttık kendimizi biz o zaman? hayır reaper tehditini ortadan kaldırırsak yine rogue ai, yine sentetik-organik çekişmesi olacağı fikri kimsenin aklına gelmiyor mu o zamana kadar?

ayrıca ne yaparsan yap nedense bütün mass relayler yok ediliyor, kim nerdeyse o anda orda kalmak zorunda. yani geth-quarian-turian-asari, bunların bütün askeri varlıkları sol'da hapsolmuş durumda, eh sistemde hayatı destekleyebilecek gezegen sayısı belli...

zaten oyun sonrası neler olduğuyla alakalı zerre bilgi verilmemiş, şart değil tabi ama merak ediyor insan, biz bu evreni kurtardık kurtarmasına da, geriye bi tek buzz aldrin'le bir velet mi kaldı da çene çalıyorlar? sentez dedik, nooldu bakalım sentez, otundan, böceğine kadar yarı makine etmeyi bildin de ne işe yaradı acaba bioware efendi bi anlat? o da yok...

--- spoiler ---

daha sayılabilecek çok gariplik var, velhasıl kelam mass effect 3 bir oyun olarak fena değil belki ama üçlemenin en kritik parçası olarak görevini yerine kesinlikle getiremiyor.

dlc gelir, hikaye yerine oturur falan demeyin; sen 3 oyunda derdini anlatamıyorsan daha da anlatma zaten, 2 parça birşey satacağım diye milleti kıvrandırıyorsan da yazık....

(the angevil - 18 Mart 2012 20:35)

single-player modunu beğenmeyip multiplayer modunu övenlerin olduğu oyun. hadi kardeşim gidin kınayt onlayn oynayın, mass effect, dragon age, baldur's gate falan aşar sizi.

(financier - 26 Mart 2012 11:58)

malukah'nın reignite adlı tribute şarkısını her dinlediğimde yeniden oynamak istediğim oyun üçlemesinin son üyesi. yıllar sonra bile insana ağır bir duygu dalgasıyla çarpabiliyor.

herkesin çok bok attığı son hakkında kimsenin bahsetmediği bir konudan bahsetmek istiyorum:

--- spoiler ---

fedakarlığın ağırlığı. shepard'ın bu finaldeki fedakarlığı, bazı açılardan oyunların kitap ve filmlerden çok daha güçlü ve etkili olabileceğinin müthiş bir örneği.

filmlerde bir karakter kendini feda ettiğinde pek üzüldüğümü hatırlamıyorum. çoğu zaman kahramanca, alkışlanacak ve muhteşem bir olaydır filmlerde fedakarlık. kahraman kendini feda etmiştir, ölmüştür ve şimdi onun sayesinde her şey daha iyidir. ancak bütün olay bundan ibarettir. kaybolan sadece o karakterin varlığıdır, ve film zaten bittiği için sizin için pek bir önemi yoktur aslında. iyi biriydi, keşke ölmeseydi dersiniz, ama yapması gerekeni yaptı... o kadar.

mass effect'te durum oldukça farklıdır: shepard kendini feda ederken, küçük bir montaj sunulur oyuncuya. ona yoldaşlık etmiş sevgili dostlarını görürsünüz. joker, liara, garrus... o zaman bu fedakarlığın anlamı, hiçbir filmde vurulmadığı gibi yüzünüze vurulur: shepard sadece kendini feda etmemiştir. liara'nın kendisine, tüm bunlar geride kaldığında ne yapmayı düşündüğünü sorduğunu, shepard'ın evlenmek, beraber yaşlanmak ve sürüyle küçük mavi çocuk sahibi olmaktan bahsettiğini hatırlarsınız. işte bunu feda etmiştir. sadece yaşadığı hayatı değil, yaşamayı umduğu hayatı feda etmiştir. liara'yla olan ilişkisini, joker ile olan dostluğunu, hayallerini... liara'nın hayallerini de. dünyayı, evreni kurtarmak için gerekli olanın bu olduğunu düşündüğünde, tüm bunları feda etmeyi göze almıştır. işte kahramanca olan, takdir edilecek olan fedakarlık budur.

bu filmlerde ve hatta kitaplarda bile neredeyse hiç ele alınmayan bir konudur. biri öldüğünde, sadece o filmdeki ya da kitaptaki varlığının dışında hiçbir kaybı fark etmezsiniz. belki bir seveni üzüntüden yıkılır, ancak o da hikayenin devamının bir parçasıdır. kahraman sadece hikayede artık yoktur, kaybolan bundan başka birşey değildir. halbuki bir karakteri sadece 2 saatliğine değil, 100 saate daha yakın bir süre tanıyıp, umut ve hayallerinden bahsettiğine, ilişkilerini, arkadaşlıklarını kurduğuna şahit olduğunuzda, kaybının çok daha büyük olduğunu farkediyorsunuz. özellikle seçiminiz, başta kendilerine şüpheli yaklaşsanız da zamanla sevginizi kazanan legion'ı ve edı'yi de yok edecekse...

filmlerde fedakarlık kolay, hatta barizdir. belki biraz üzülürsünüz, ama doğru olanı yapmıştır. tabii ki olması gereken budur; ben de olsam, ben de öyle yapardım dedirtir filmler. ancak bu oyunda çok daha zordu bunu kabullenmek. ilk defa, gördüğüm fedakarlığın gerçekten cesurca bir eylem olduğunu hissettim. evet, galaksiyi kurtarmak süper, ama ben olsam o anda bunu göze alır mıydım, bilmiyorum. daha yapmak istediğim o kadar çok şey vardı ki... bu korkulu dönemin sonunu görecektim. insanlığın ferah bir nefes aldığı günleri... liara'yla evlenip çocuk sahibi olacak, joker'la didişecek, jack'in yeni hayatını görecek, garrus'la buluşup dertleşecektim... legion'ın türünün kurtulmasını sağlamışken, şimdi yok olmasına mı sebep olacağım?

fedakarlığın bana en zor, en cesurca geldiği hikayedir bu benim için. ve sırf bunun için inanılmaz derecede duygusal bir finaldir.

indoctrination theory'e inanıyorsanız, herşeyiyle muhteşemdir de...

--- spoiler ---

(karadiken - 29 Nisan 2015 16:59)