japonlarin cizgi filmlerinde karakterleri koca koca gozlu cizmeleri gibi, bunlar da kendi heykellerini 1.90 kusur metre boyunda yaparak psikolojileri hakkinda ipuclari vermisler. en uzunlari da generaller; ordu da meritokrasi pek yok, selvi boylu olan kariyer yapiyor.

misirlilarin olenleri ozel esyalariyla gommelerine ic gecirirdim onca alet edevati heder ediyorlar diye, para yakmak gibi birsey. bu adamlarsa komple muamele, sadece silahlari, zirhlari, at arabalariyla degil, bir necropolisle beraber gelmisler. yollari, binalari, kursundan nehirleriyle birlikte koca bir sehir var. icindeki ordu da savas duzeninde gibi, ana kismi bir yerde, suvariler bir yerde, imparatorluk muhafizlari ve yuksek rutbeliler ayri bir yerde. demokrasi yerine tiranlik olunca boyle guzel eserler ortaya cikiyor iste, artik gecmis olsun, kapandi bunlarin devri

(immanuel tolstoyevski - 5 Haziran 2008 05:39)

terracotta sanki bi özel isimmiş gibi, mesela çin'in bi bölgesi imiş, ne bileyim, bağlı bulundukları sınıfmış gibi terracotta savaşçıları olarak türk basınında lanse edildiklerinden kafa karışıklığı yaratan....

halbusi tam türkçesi (bkz: pişmiş topraktan yapılmış ordu) bunların....

(boreno telcontar - 13 Haziran 2009 17:23)

topraktan cin askerleri. ying zeng adli, m.o. 259 yilinda dogan, 13 yasinda qin krali olan, sonra da o devirlerde, o civarda bulunan diger 6 devleti de alarak, kendini buyuk imparator ilan eden bir kralin, oldukten sonra da sonsuza kadar hukumranligini surdurme arzusunun sonucu, yaptirdigi 7000 topraktan asker heykeli. 13 yasinda kral olmus, 19 yasinda bu askerleri yaptirmak icin 700.000 kisiyi calistirmis tam 30 yil. 49 yasinda oldugunde, 56 kilometrekareyi kaplayan bu asker, at, kus ve araba heykelleriyle birlikte gomulmus.

1974 yilinda, kendine kuyu yapmaya calisan bir cin koylusunun kazdigi toprakta gariplik farketmesi ve cikmaya baslayan heykeli ilgililere bildirmesiyle tesadufen bulunmus. dunyadaki bu en buyuk ve en onemli arkelojik alandaki calismalar hala surmekte. ama hala ilk imparatorun bulundugu mezar esrarini koruyor. soylentilere gore oyle bir mezarmis ki bu, civadan yapilmis nehirler bilem varmis.

heykeller, cin'liler eskiden daha uzun degillerdiyse, epeyce uzunlar. 1.84-1.97 boyunda. renklilermis ama renkleri kalmamis artik. boyalar zamana dayanamamislar. aslinda zamana dayanamayan bir suru kayip parca daha var.

bu guclu ilk cin imparatoru oldukten sonra, tahta cikan oglu 2 yil kralliktan sonra intihar etmis ve hukumranlik bir baska hanedana gecmis.

olagunustu etkileyici bir sergi. 13 eylul 2007 - 6 nisan 2008 tarihleri arasinda british museum'deydi.

heykelleri yakindan gormek, garip hislerle dolduruyor insanin icini. insana hem kendi hayatini, hem de baskalarinin hayatini sorgulatacak kadar tuhaf bir gucu var. bir imparator ki, bir ulusu olumunden sonra da surdurmeyi hayal ettigi hukumranligi ugruna 30 yil boyunca motive etmis, calistirmis. bazilari icin olmek daha zor. ne kadar cok seye sahipse insan, o kadar daha zor onlardan ayrilmak anlasilan. zavalli ying zeng, zavalli cinli karde$lerim...

(hersey yalnis - 13 Haziran 2009 18:13)

bir gün canlanmasından ciddi korktuğum antik ordu.

(noel gallagher - 28 Mayıs 2011 10:20)

temel yapı taşı toprak olan bir yeraltı sarayında, ilk çin imparatoru qin shi huang di'nin mezarında bulunan, imparatorun sonsuz yolculuğunda, kendisine eşlik edeceğine, kendisini koruyacağına inanılan ve yine temel yapı taşı toprak olan ordu.

bu yeraltı sarayı, beton kadar sert ve 2000 yıldan fazla süredir sapasağlam kalan sıkıştırılmış toprak ile inşa edilmiştir. ilk imparatordan önce çin hükümdarları, ölümlerinden sonra da onlara hizmet etmeye devam etsinler diye yaşayan hizmetkarlarını ve askerlerini de kurban ederek, kendi mezarlarının yanına gömdürürlermiş. ancak, ilk imparatorun defni sırasında bu gelenek, kurban etmeye yeterli askerin bulunmaması ve gerçek dünyada da bu askerlere ihtiyaç duyulması nedeniyle kısmen sona erdirilmiş ve işte kilden,topraktan yapılmış bu askerler mezara yerleştirilmiştir. neden kısmen ? çünkü imparatorun çocuksuz cariyeleri de kendisine eşlik etsin diye kurban edilmiştir. dahası, mezarın yakınlarında, inşaatta çalışan ve ağır koşullar sonucu vefat eden genç işçilere ait olduğu düşünülen bir toplu mezar da bulunmuştur.

"mezar" demenin ayıp olacağı bu yeraltı sarayında bulunan bu ordunun her bir askeri için, o askerlerin her bir eşyası için, çok ciddi bir emek sarf edilmiş ve yaratıcılığın sınırları zorlanmış. televizyon karşısında hikayelerini izlerken bile hayranlık, dehşet ve şaşkınlık duyguları arasında gidip geliyorum. ölmeden gezip görmek istediğim eşsiz eserler bütünüdür bu ordu.

benim gibi henüz gidememiş ama hakkında bilgi edinmek isteyenlere national geographic channel kanalında tekrar tekrar yayınlanmakta olan iki belgeseli izlemelerini tavsiye ediyorum :
- "antik sırlar" programının, "çin'in kayıp piramitleri" bölümü (ancient secrets: china's lost pyramids)
- "çin'in kayıp ordusu" belgeseli (china's ghost army: the terracotta army)

(sustum oturdum yerime - 12 Kasım 2011 04:24)

çin'in dere beylik düzenine son veren ilk hükümdarı qin shi huang tarafından yaptırılan heykellerdir. rehberlerin verdiği bilgilere göre, hükümdar tekrar dünyaya geldiğinde kendisini koruması için bu askerleri yaptırmış.yapımına başlanıldıktan 37 yıl sonra hükümdar (qin shi huang) ölmüş ve yerine geçen oğlu tarafından 2 yıl sonra tamamlanmıştır. askerler belirli bir düzen içerisinde yerleştirilmiş ve yüksek koridorlar içerisinde bulunmaktadır. yapımı tamamlandıktan sonra bu koridorların üstlerine tahtalar konulmuş, tahtaların üstleride toprakla kapatılarak gizlenmiştir. yapımında yaklaşık 800.000 kişi çalışmış, bu işçiler heykeller tamamlandıktan sonra bulunduğu yerin gizli kalması için öldürülmüştür. bu kıyımla birlikte halk ayaklanmış ve hükümdarı öldürmüştür. kimse tarafından yeri bilinmediği için 1974 senesine kadar gizli kalmayı başarmıştır. heykellerin tamamı zarar görmüştür. arkeologlar tarafından birleştirilerek sergilenmektedir, şu an hala kazı ve birleştirme işlemlerine devam edilmektedir. kazıdan şimdiye kadar hasar görmeden tek bir heykel çıkmıştır. arkeologlar tarafından bu heykele şanslı adı verilmiştir.

(since86 - 16 Kasım 2014 21:49)

çin'in terra cotta savaşçılarıdır bunlar, böyle bilinmelidirler. çin'in derebeyliklerden oluştuğu dönemde rakiplerini teker teker yenerek çin'i ilk defa tek yönetim altında toplayan imparator, hatta ilk imparator ying çeng'in devasa mezarının çevresindeki höyüklerden çıkmışlardır. yaklaşık 8 bin tane, gerçek boyutlarında, her biri farklı bir biçimde yapılmış heykeller ordusundan söz ediyoruz, yanlış anlaşılma olmasın: silahları, atları her türlü ıvır zıvırlarıyla savaşa gider görünümünde 8 bin tane insan -savaşçı- heykeli. şöyle ki, ben gittim bunları alakasız bir yerde gördüm. size çok selamları var. her neyse, en çok aklımda kalan şudur ki, askerlerin her biri rütbesine göre hazırlanmış, gençse bıyığı kısa, yaşlıysa alnı kırışık, önemli biriyse chain mail'inin altında ipek esvaplarla tasvir edilmiş, okçuların potinlerinin altındaki tırtıklar, şekil şekil saç örgüleri bile ihmal edilmemiştir. deliliktir. çılgınlıktır. yok edicilikten var oldurmaya kaymış, benzersiz bir delilik ürünüdür bu heykeller. ölümsüzlüğe ulaşmanın en tuhaf, en alengirli yöntemidir. işe yaramıştır.

ilk imparator çeng'in kısa süren saltanatından sonra ona öykünen başka imparatorlar da savaşçı heykelleri ve atlı arabalarla süslemişlerdi mezarlarını, ama otuz santimlik, sembolik heykellerdi söz konusu olanlar. ilk imparator'un askerleriyse pagan sembolizmini yalamış yutmuş, hafsalayı zorlayan dünya kültür miraslarıdır; onları görünce bir ara mutlaka "delilik" gelir aklınıza, yanılmış da sayılmazsınız.

ilk imparator'un hayatını akılda kalıcı epik bir hikaye olarak anlatan bir film için de, kaige chen'in the emperor and the assassin adlı filmi izlenebilir, kaige chen'in son büyük filmiyle ilk imparator'un hikayesi harmanlanıp gece tuhaf rüyalar görülebilir.

"power corrupts" derler hani, güç insanı baştan çıkarır, yozlaştırır anlamında. o deyimin tam olarak şöyle olduğunu belirtmeden bitirmemekte fayda var: absolute power corrupts absolutely.

(eowyn - 28 Temmuz 2004 16:26)

bi efsaneye gore bunlar anneye babaya el kaldirip ta$ olmu$ askerlerdir.

(oz portnoy - 26 Ekim 2004 20:09)

ilk çin imparatoru qin shi huang'in gücünü temsilen 37 senede yaptirdigi bir dünya harikasi. yapimindan 2200 sene sonra köylüler çapa yaparken bronzdan asker silahlari ve heykel parçalari bulmus. bölgeye arkeologlar akin etmis ve ilk seferde yeraltindan 1800 asker heykeli çikarilmis. ardindan 6000 asker heykeli daha bulunmus ve sayi 10000'e yaklasmis. eser ilk kesfedildiginde arkeologlar "her asker için birebir benzeyen özel bir heykel yaptirildigini" sanip oha çekmisler ama sonradan anlasilmis ki tüm terra cotta 10 farkli asker sablonu üzerinden yapilmis.

http://www2.aya.yale.edu/…xian terra-cotta army.jpg

(sir gawain - 19 Nisan 2005 19:25)

mö 210-209 yıllarında yapıldığı ve vefat eden qin imparatoru (qin shi huang) ile birlikte çindeki x'ian bölgesine gömülen ve 1974 yılında bir sulama kanalı kazısında bulunan 8099 adet insan boyunda pişmiş topraktan^* yapılmış asker ve at heykellerinden meydana gelen dev cansız ordu.

8099 askerin her birinin yüzü ve kılık kıyafeti birbirinden farklıdır ve her bir heykele o dönemde yaşamış gerçek bir kişinin modellik ettiğine inanılmaktadır. askerler arasında piyadeler, süvariler, okçular ve savaş arabası sürücüleri olduğu gibi yüksek rütbeli askerler de mevcuttur. heykellerin original dizilimi klasik ordu düzeninde ve üç ayrı çukurda olmasına rağmen aradan geçen süre içinde meydana gelen toprak hareketleri ve çeşitli kazı çalışmaları nedeniyle düzen bozulmuş ve heykellerin bir kısmı kırılmıştır.

ordu orjinal yerinde ancak `çin'de görülebilir. ancak her yıl farklı sergilere örnek birkaç heykel gönderilmektedir. büyük müzelerin olduğu şehirlerin birinde x'ian askerleri olarak ta bilinen terracotta savaşçıları ile burun buruna gelmeniz olasıdır, bu nedenle konuyle ilgileniyorsanız yolda uçuş dergilerini karıştırıp gittiğiniz yerdeki özel sergileri kontrol etmeyi ihmal etmeyin.

(brunhilde - 19 Kasım 2005 23:49)