eliot un güzel bir çalışması. sanırım türkceye can yucel cevirmiş.

(chebyshev - 16 Haziran 2002 01:58)

gel gidelim beraberce,
akşam gelip göğün üstüne serilince
ameliyat masasında baygın bir hasta gibi...
gidelim bildiğin ıssız sokak içlerinden,
o sabahlara dek gürültüsü dinmeyen otellerle
sabahçı kahveleri önünden...
gidelim o sokaklardan işte,
bir sinsi niyetle uzadıkça uzayan münakaşalar gibi hani
sürükler ya içinden çıkılmaz bir soruya doğru seni...
kuzum, sorma! nedir diye?
kalk gidelim misafirliğe!...

odada kadınlar bir aşağı bir yukarı... michelangelo'dur konuştukları.

sarı sis sürterken sırtını pencere camlarına,
sarı duman sürterken burnunu pencere camlarına
yaladı diliyle kenarını, köşesini akşamın,
oluklarda oyalandı bir vakit su birikintileriyle,
sonra yüklenip sırtına bacalardan inen kurumu
kaydı saçaktan, ansızın başaşağı daldı,
baktı, bir ılık teşrin gecesi,
şöyle bir dolandı evin etrafında, uyuya kaldı.

elbet de bulunacak vakit
kaysın diye yol boyunca sarı duman
pencere camlarına sürterekten sırtını;
bulunacak vakit, bulunacak vakit
yaklaştığın çehrelere yakışacak bir çehre takınmana;
bulunacak vakit, hem öldürmek, hem yaratmak için
ve vakit, kaldırıp bir sual bırakan tabağına
türlü işleri, türlü günleri için ellerin;

vakit senin için de benim için de, hâlâ daha hâlâ vakit kararsızlıklar için, bin bir karar, bin bir pişmanlık için kızarmış ekmekle çay ikramından önce.

odada kadınlar bir aşağı bir yukarı... michelangelo'dur konuştukları.

elbette bulunacak vakit
"cesaretim var mı, cesaretim?" diye sormak için de,
vakit, geriye dönüldüğünde, merdivenler inildiğinde,
bir açılmış benekle saçlarının tepesinde—
(diyecekler: "bir hal oldu saçlarının dibine!")
üstümde sabah kostümüm, sımsıkı yakam, havada çene,
kıravatım zengin fakat mütevazi, bir de basit asorti iğne-
(diyecekler: "bir hal oldu el ayak bileklerine!")
cesaretim var mı
tacize kâinatı?
vakitse var aynı dakka içinde
kararlar için, pişmanlıklar için, derken hepsinin karşıtı.

zira şimdiden bilirim bütün hepsini, bir bir hepsini— bilirim sabahını, ikindisini, akşamlarını, kahve kaşıklarıyla çıkarmışım ömrümün tutarını; kesik bir ezgiyle kesilen sesleri de bilirim, ağır basınca bir uzak bölmeden bir musiki. şimdi nasıl cüret ederim ki?

şimdiden bilirim gözleri, bir bir hepsini— insanı yafta olmuş bir cümlenin altına çıkan gözleri; yaftalandıktan sonra, duvarda yarı canlı, hangi cesaretle başlamalı döküp saçmaya günlerinin yamalı bohçalarını? hem nasıl cüret ederim ki?

şimdiden bilirim kollan, bir bir hepsini—
kollar, bizelikli, beyaz ve çıplak
(ama ışık düşünce üstüne ayva tüyleri saracak!)
bir entariden yalın lavanta
kokusu rnu acaba aklımı dağıtmakta?
kollar, bir masaya uzajımış yahut bir şala sarılı.
hangi cesaretle başlamalı?
hem nasıl cüret ederim ki?

denir mi? "ben akşam karanlığında dar sokaklardan geçtim; pencerelerden sarkmış, kolları sıvalı, yalnız insanların seyrettim pipolarından yükselen dumanı."

çentikli bir çitf yengeç kıskacı olacaktım ben, seyirterekten sakin deniz düzlerinde.

ikindi vakti, akşam vakti, uyumakta öyle deliksiz!...
uzun parmaklarla okşanmış da
dalmış... yorgun... yahut yalancıktan hasta,
uzanmış şuracığa yanımıza...
kalkmalı mıyım çay, pasta ve dondurmadan sonra
yaşadığımız ânı sürüklemeye bir çıkmaza?
evet, ağladım, oruç tuttum, ağladım, dua ettim,
gördüm, evet, başımın (hafiften dazlak)
bir tepside yattığını,
demiyorum, peygamberim ben —şart değil ya bu zaten; görmedim değil devlet kuşunun bana doğru kanat
çırptığını,
paltomu tuttuğunu gördüm o ezeli kavasın, pis pis sırıttığını ne saklayayım korkudan kalbimin attığını!
zahmete değer miydi üstelik
fincanlardan, reçellerle çaylardan sonra,
porselenler ve senli benli bir sohbetin ortasında,
zahmete değer miydi
kestirip atmak meseleyi bir tebessümle,
sıkılmış bir topa döndürüp avucunda kâinatı
yuvarlamak içinden çıkılmaz bir soruya doğru?
"ben lazar'ım" diye çıkmak ortaya "ben ahretten geldim
anlatmak için size her şeyi, anlatacağım size her şeyi."
ya hanım başının altına bir yastık yerleştirerekten

"hiç de bu değildi benim aklımdan geçen, hiç de bu değildi." deyiverirse?...

zahmete değer miydi üstelik?
zahmete değer miydi?
onca guruptan sonra, yol üstü bahçelerinden, sulanmış
sokaklardan, onca romandan sonra, çay fincanlarından, döşemelerde
sürüklenen eteklerden sonra— neler daha nelerden sonra?— bir türlü anlatamıyorum meramımı bu sefer; fakat sinirlerin hayalini bir perdeye aksettirmiş gibi
bir sihirli fener: zahmete değer miydi ya hanım, bir yastık yerleştirerek yahut çıkarıp
atarken şalını. pencereye çevirip yüzünü "hiç de bu değildi," deyiverirse? "hiç de bu değildi benim aklımdan geçen."
"yok! ben prens hamlet değilim, ne de o katın ehliyim;
ben mabeyinden bir beyzade, hizmeti geçen biri
işlerin seyrine hız vermekte ve bir iki sahneye vesile,
işe yaradığına memnun gayet,
ve prense nasihat etmekte ele yatkın bir maşa nihayet,
hürmetkar, dikkatli, ihtiyatlı,
tumturaklı lâflara meraklı, fakat azıcık kalın kafalı,
kimi zaman doğrusu gülünç adamakıllı—
kimi zaman nerdeyse soytarı.

ihtiyar oluyorum... ihtiyar...
kıvıracağım zahir parçalarımı, potinlerimin konçlarına
kadar.

saçlarımı arkadan ayırsam mı acaba? yiyeyim mi dersin
bir şeftali? beyaz fanila pantolonlar ayağımda, dolaşacağım sahili.

türkü söylerken işittim deniz kızlarını birli ikili sanmam türkü söylesin onlar benim için.

açılırken gördüm onları dalgaların sırtında.
dalgaların tarayaraktan beyaz saçlarını, o arkaya savrulu,
savurdukça suları rüzgâr açıklı koyulu.

oyalandık bir vakit denizin sofralarında saçlarına kırmızı yosunlar takmış deniz perileriyle, boğulduk sonra uyanınca ansızın insan sesleriyle

(chebyshev - 16 Haziran 2002 02:01)

t s eliotun bir yandan insanin yuregine dokunurken bir yandan da gozlerini kamastiran capcanli karakteri prufrock'un hikayesini anlattigi muthis siir. belki de yazilmis en iyi ask siirlerinden biri. prufrock agir bir hamlet sendromundan mustariptir. bir turlu harekete gecemez. ustelik hamlet gibi gorkemli bir karakter de degildir. 'no i am not prince hamlet, nor was i meant to be' der siirin bir yerinde kendi siradanligini anlatmak icin. can yucel bu siirin gayet basarili bir cevirisini yapmistir: (bkz: alfred j prufrockun ask sarkisi)

(cekirge - 13 Mayıs 2003 23:52)

the love song of alfred j prufrock
s'io credesse che mia risposta fosse
a persona che mai tornasse al mondo,
questa fiamma staria senza piu scosse.
ma perciocche giammai di questo fondo
non torno vivo alcun, s'i'odo il vero,
senza tema d'infamia ti rispondo.

let us go then, you and i,
when the evening is spread out against the sky
like a patient etherised upon a table;
let us go, through certain half-deserted streets,
the muttering retreats
of restless nights in one-night cheap hotels
and sawdust restaurants with oyster-shells:
streets that follow like a tedious argument
of insidious intent
to lead you to an overwhelming question. . .
oh, do not ask, "what is it?"
let us go and make our visit.

in the room the women come and go
talking of michelangelo.

the yellow fog that rubs its back upon the window-panes
the yellow smoke that rubs its muzzle on the window-panes
licked its tongue into the corners of the evening
lingered upon the pools that stand in drains,
let fall upon its back the soot that falls from chimneys,
slipped by the terrace, made a sudden leap,
and seeing that it was a soft october night,
curled once about the house, and fell asleep.

and indeed there will be time
for the yellow smoke that slides along the street,
rubbing its back upon the window-panes;
there will be time, there will be time
to prepare a face to meet the faces that you meet;
there will be time to murder and create,
and time for all the works and days of hands
that lift and drop a question on your plate;
time for you and time for me,
and time yet for a hundred indecisions
and for a hundred visions and revisions,
before the taking of a toast and tea.

in the room the women come and go
talking of michelangelo.

and indeed there will be time
to wonder, "do i dare?" and, "do i dare?"
time to turn back and descend the stair,
with a bald spot in the middle of my hair --
[they will say: "how his hair is growing thin!"]
my morning coat, my collar mounting firmly to the chin,
my necktie rich and modest, but asserted by a simple pin --
[they will say: "but how his arms and legs are thin!"]
do i dare
disturb the universe?
in a minute there is time
for decisions and revisions which a minute will reverse.

for i have known them all already, known them all: --
have known the evenings, mornings, afternoons,
i have measured out my life with coffee spoons;
i know the voices dying with a dying fall
beneath the music from a farther room.
so how should i presume?

and i have known the eyes already, known them all --
the eyes that fix you in a formulated phrase,
and when i am formulated, sprawling on a pin,
when i am pinned and wriggling on the wall,
then how should i begin
to spit out all the butt-ends of my days and ways?
and how should i presume?

and i have known the arms already, known them all --
arms that are braceleted and white and bare
[but in the lamplight, downed with light brown hair!]
is it perfume from a dress
that makes me so digress?
arms that lie along a table, or wrap about a shawl.
and should i then presume?
and how should i begin?
. . . . .

shall i say, i have gone at dusk through narrow streets
and watched the smoke that rises from the pipes
of lonely men in shirt-sleeves, leaning out of windows? . . .

i should have been a pair of ragged claws
scuttling across the floors of silent seas.
. . . . .

and the afternoon, the evening, sleeps so peacefully!
smoothed by long fingers,
asleep . . tired . . or it malingers,
stretched on the floor, here beside you and me.
should i, after tea and cakes and ices,
have the strength to force the moment to its crisis?
but though i have wept and fasted, wept and prayed,
though i have seen my head [grown slightly bald] brought in upon a
platter,
i am no prophet -- and here's no great matter;
i have seen the moment of my greatness flicker,
and i have seen the eternal footman hold my coat, and snicker,
and in short, i was afraid.

and would it have been worth it, after all,
after the cups, the marmalade, the tea,
among the porcelain, among some talk of you and me,
would it have been worth while,
to have bitten off the matter with a smile,
to have squeezed the universe into a ball
to roll it toward some overwhelming question,
to say: "i am lazarus, come from the dead,
come back to tell you all, i shall tell you all" --
if one, settling a pillow by her head,
should say, "that is not what i meant at all.
that is not it, at all."

and would it have been worth it, after all,
would it have been worth while,
after the sunsets and the dooryards and the sprinkled streets,
after the novels, after the teacups, after the skirts that trail along
the floor --
and this, and so much more? --
it is impossible to say just what i mean!
but as if a magic lantern threw the nerves in patterns on a screen:
would it have been worth while
if one, settling a pillow or throwing off a shawl,
and turning toward the window, should say:
"that is not it at all,
that is not what i meant, at all."
. . . . .

no! i am not prince hamlet, nor was meant to be;
am an attendant lord, one that will do
to swell a progress, start a scene or two
advise the prince; no doubt, an easy tool,
deferential, glad to be of use,
politic, cautious, and meticulous;
full of high sentence, but a bit obtuse;
at times, indeed, almost ridiculous --
almost, at times, the fool.

i grow old . . . i grow old . . .
i shall wear the bottoms of my trousers rolled.

shall i part my hair behind? do i dare to eat a peach?
i shall wear white flannel trousers, and walk upon the beach.
i have heard the mermaids singing, each to each.

i do not think they will sing to me.

i have seen them riding seaward on the waves
combing the white hair of the waves blown back
when the wind blows the water white and black.

we have lingered in the chambers of the sea
by sea-girls wreathed with seaweed red and brown
till human voices wake us, and we drown.

(cekirge - 13 Mayıs 2003 23:52)

zaman zaman dönüp okuma ihtiyacı hissettiğim şiir. evet ihtiyacı diyorum çünkü bu şiiri bildiğin özlüyorum ben, eksikliğini hissediyorum. insanın kendiyle ve hayatla dürüst ve cesur bir biçimde hesaplaşması... yaşlanmak ve hissettirdikleri... "i grow old . . . i grow old . . . i shall wear the bottoms of my trousers rolled" yaşlanmanın hüznünü anlatmak için yeterli bir kuple. sonra kaybetmek ve hissettirdikleri... okurken mutsuzluk ve umutsuzluk hissediyorum, çok fazla hüzün, suratımı astıracak, kollarımı aşağı salıp boş boş bakmama sebep olacak kadar. bunun gibi içimi boşaltan, umudun bünyeden bir uçup gittiği ve hiçbir zaman dönmesine izin vermediği bir diğer şiir de: the raven

(snob - 9 Kasım 2012 16:48)

bu şiiri ilk okuduğumda nedenini tam anlamadığım bir şekilde gözlerim yaşlarla dolmuştu. henüz michelangelo'nun sadece bir ninja kaplumbağa olmadığını yeni yeni idrak etmeye başladığım yaşlara denk gelir bu. sonrasında nedendir bilinmez edebiyatı daha derinlemesine incelenecek bir konu olarak görüp okuluna gittim. şiirleri artık, ölçüsünden tutun da şair bunu yazarken ne yiyordu acaba kısmına kadar inceler hale getirildim. ben buna edebi otopsi yapmak diyorum. neyse bu şiiri o şekilde inceledikten sonra o cahil halimle etkilendiğim kadar etkilenmedim en azından duygusal olarak ama t.s. eliot'ın zekasına bir hayranlık duydum.

kendisi fazlasıyla elit takılan bir insan olduğu için muhtemelen ikinci tepkimi daha çok beğenirdi. nasıl diyecek olursanız, şiirde örnekleri bolca mevcut bunun. şair burada kanoncu takılır kısacası. böyle bir takım edebi eserleri ve akımları kutsal kitap seviyesine çıkarıp onlara atıfta bulunur. bu atıfları sadece o eserlere ve akımlara hakim olabilen insanlar anlar eliot'a göre. oo eliot dostum sen çok yanlış anlamışsın olayı demek isterdim kendisine. ilk tepkimden de görüldüğü üzre öyle hiçbir şey bilmeden de etkilenebiliyorsunuz şiirden.

neyse zekasına hayran kalma kısmına gelecek olursak yapısal olarak bir incelemek lazım bu adam ne ölçüsü kullanmış neler yapmış acaba diye. eliot bir sürü farklı ölçü, kalıp kullanır şiirde. coupletler, heroic coupletler, blank verseler havada uçuşur. shakespeare'e gönderme yaptığı kısımlarda iambic pentameter ölçüsüyle yazılmış kafiyeli beyit kullanır mesela. yapısal atıfta bulunmak da böyle bir şeydir.

özet geçecek olursak, akıllı adamdır eliot. bu şiiri de modern insanın çilesidir. hamlet gibi her şeyi bokunu çıkarana kadar sorgular prufrock. abi, oluruna bırak diyesin gelir. ne oluruna ne de okuruna bırakır eliot. eliot'a göre şiiri anlamak için bazı şeyleri bilmek gerekir ama bazen bazı şeyleri bilmemek bazen daha güzeldir. yani modern insanın, modern dünyanın, t.s. eliot okurken ninja kaplumbağalar yüzünden canınızın pizza çekmesinden daha güzel tanımı var mıdır, söyleyin bana?

(barefoot contessa - 6 Şubat 2013 03:05)

"do i dare to eat a peach?" gibi muhteşem bir cümle barındırır. "şeftali yemenin cesareti mi olurmuş canım" demeyin, tabağa koyulmuş bütün bir şeftaliyi çatal ve bıçakla kazasız belasız yemeyi bi deneyin.

ayrıca kelebek koleksiyonu metaforuna ölürüm:

"the eyes that fix you in a formulated phrase,
and when i am formulated, sprawling on a pin,
when i am pinned and wriggling on the wall."

(violet wine - 20 Mayıs 2013 13:56)

üzerine kapanan sıkıcı ve dar iç mekanlardan, anlamsız bir tartışma gibi uzadıkça uzayan sokaklara, oradan kucaklayan denize açılan en sevdiğim eliot şiiri. yazılanı anında anlayabilecek kadar ingilizce bilmediğimden, şiiri okurken yavaşlamam ve yazılanı kafamda canlandırmam gerekiyor; herhalde bu yüzden, şiirleri yoğun imgeler üzerinden ilerleyen, imgelerin sıralanışına özen gösteren t. s. eliot, e. a. poe gibi şairleri çok seviyorum. o görselliğin kurduğu atmosfer içerisinde şiir ılık bir teşrin gecesi, bir avuç tozda korkuyu görebileceğin kadar yoğun bir tür çağrışım alışverişine dönüşüyor ve hiçbir zaman başladığın yerde bırakmıyor.

(vsepr - 3 Ekim 2013 17:53)

t.s.eliotun prufrock'u bir anti herodur.donnie darco gibi.sanat tuketiciligi,toplumsal maskeler ve bir iç hesaplasmayi ele alan siir modern siirin onculerinden..buna ragmen son kitasi bir sonnet formatinda biter...isin ilginci siirde varolan bir ask yoktur...olmayan bir askin sarkisi.

(thefragile - 2 Haziran 2004 02:47)

şiirin bütününü proust'tan fırlama bir akşam eğlencesinde yeniden anlamlandıran şöyle bir çizgi öykü hali olan mükemmel şiir.

(vsepr - 8 Kasım 2015 14:48)