rembetiko.

1935 misir dogumlu yunan yonetmen costas ferrisin 1983 yapimi, 1984 berlin film festivali gumu$ ayi odullu rembetiko'lu dramasi^*.

senaryo: sotiria leonardou / costas ferris

goruntu yonetmeni: takis zervoulakos

editor: yianna spyropoulou

set amiri: manolis maridakis

kilik kiyafet: mary maniati

ses: michalis andritsakis

muzik: stavros xarchakos

oyuncular:

themis bazaka, (adrianna)
nikos kalogeropoulos, (babis)
konstantinos tzoumas, (conjurer)
vasso alexandridou, (efterpe)
spyros mavidis, (fontas)
michalis maniatis, (georgakis)
nikos birbilis, (iordanis)
sotiria leonardou, (marika)
lina babatsia, (matina)
nikos dimitratos, (panagis)
vicki vanita, (rosa)
giorgos zorbas, (thomas)

produksiyon:

rembetiko e.p.e.
greek film centre

(rehayunluel - 12 Şubat 2002 03:20)

atilla dorsay'ın "rembetiko, yunan popüler sanatlarının biz türklerden alındığını ve iki ulus arasındaki ortak kültür, duyuş ve duyarlılık noktalarını bir kez daha belirliyor" dediği film.

yönetmene göre filmin kafiyeleri var: tabak kırmalar, perdeler, doğumlar.
thomas karakteri yönetmene göre çok önemli bir karakter. her şeyin değişmesine sebep oluyor bir noktada.

(johnny depp mania - 30 Aralık 2006 17:00)

varlığından ilk haberdar olduğumda (2007-kasım) o ana kadar duymadığıma şaşırdığım, soluksuz bir biçimde başına oturup mest olarak izlediğim, izledikten sonra kapağında atilla dorsay'ın "rembetiko, yunan popüler sanatlarının biz türklerden alındığını ve iki ulus arasındaki ortak kültür, duyuş ve duyarlılık noktalarını bir kez daha belirliyor" yorumunu okuyup güldüğüm,sinirlendiğim ve üzüldüğüm, rembetiko müziğinin doğuşunu en güzel şekilde anlatan ve açıklayan, çok ağır ilerleyen ancak ege kültürüyle ilgilenen insanların izlemekten zevk alacağını düşündüğüm 1984 yunan yapımı, altın ayı ödülü almış film.

(etilendiamintetraasetikasit - 5 Aralık 2007 01:20)

film^*, roman^* ve oyun^* üçlemesinin hayatlarda silinmez izler bıraktığı marika'nın öyküsü.
bir rüzgar, başıboş ruhları hepten avare eden...

(marikaki - 28 Ocak 2009 02:01)

bende izi olan filmlerden biridir bu film. sağlam bir iz hem de.

üniversite yıllarımda birgün, önceden pek de bilgim olmadan bir sinemaya girmiştim derslerden sıkılıp, bir öğle yağmuru sonrasında. arkadaş tavsiyesiydi ve sadece “yunan filmi bu, müzikleri de harika, seversin sen” demişti arkadaşım. gerçi bu yetmişti bana. bu film costas ferris’in “rembetiko” filmiydi.

nerden bilirdim yağmurdan sonra gözyağışlarına boğulacağımı, kendi tarihimle yüzleşeceğimi, selanik’ten göç etmiş büyüklerimin tersine hikayelerini bu filmde göreceğimi...bana hep izmir’in fena halde selanik’e benzediği anlatılmıştı. izmir’den göçe zorlanmış o insanlarla sürgün yaşayan marika hep özlemi söylüyor film boyunca, yurdundan olmanın ne demek olduğunu sesiyle haykırıyor. ah marika, marikakiiii... acılarla dolu bir hayat nasıl da koyu bir bakış yerleştirmişti o iri gözlerine, resmen yakmıştı beni. her şarkıda, her müzikte bir özlem, bir yakarış...

filmin bir sahnesinde “izmir’in kavakları” nın (ödemiş kavakları diye geçer filmde) ud çalınarak söylenmesi, bir başkasında aslen izmir’li olan ama göçe zorlanmış bu insanların türkçe küfür etmeleri ve dumanaltı meyhanelerde türkçe kahır çekmeleri, demlenmeleri de sarsmıştı beni. pek çok açıdan bu film ve müzikler nerdeyse başlangıç oldu benim için. neden hep içimde bir “bir kırık hava” vardır, sezmeye başladığım zamanlara denk geldi ve girdi yerleşti içime. hala ordadır...

(gozlerinemlikedi - 21 Eylül 2010 09:15)

dönüp dönüp izlenesi film, şahane oyunculuklarıyla hayal edilesi oyun, masal gibi okunası kitap, şarkılarla gönle yüklenen anılarıyla yaşanası müzik türü.

--- spoiler ---

adriana: fovamai, fovamai... (korkuyorum, korkuyorum...)
thomas: ti fovasai? (neden korkuyorsun?)
adriana: i moira mou... (kaderimden)

--- spoiler ---

(marikaki - 4 Ocak 2011 00:22)

çekildikten yıllar sonra türkiye'de gösterime giren filmdir.

filmin 25. yılı dolayısıyla yeniden dvd olarak basıldı. ancak şansızlık şudur ki, film önce ingilizceye çevrilmiş ardından da ingilizce'den türkçe'ye çevrilmiştir.

yunanca'dan türkçeye doğrudan çevirecek birilerini bulunmamış olması tam bir utançtır. bu yüzden de bir sürü çeviri hataları vardır.

adam kadına küfür eder:
bu ne ucuz karaciğer.

doğrusu:
ciğerin beş para etmez senin.

adam efkarlı bir şekilde şarkısını söyler:
şans denilen bu yaşlı fahişe sana vurmuşsa eğer.

iliklerine kadar bilirsin ki cümlenin orjinali:
kahpe feleğin sillesini yemişsen eğer.

(vardevela - 24 Mayıs 2013 23:52)

costas ferris in 1983 yapımı unutulmaz filmi.

--- spoiler ---
filmde sürüldükleri yunanistanda toplanan rembetlerin izmirin kavakları türküsünü türkçe olarak ve ağlayarak söyledikleri bir sahne vardır ki siz de ağlamamak için zor tutarsınız kendinizi.
final sahnesinde herkes ayağa kalkarak siftetelli^*oynar. müthiş duygusal bir sahnedir, hele ki izmirli iseniz, izmirde doğup büyümüş biri için buraların ne anlama geldiğini çok iyi bilen biri iseniz, final sahnesindeki çiftetelli oynayan insanların ne hissettiğini sizden iyi kimse anlayamaz. yani bir izmirli için vuruculuğu 2 kat yüksek bir filmdir.
--- spoiler ---

(gordon skywalker - 4 Nisan 2005 15:04)

1910larda izmir ve çevresindeki basık, dumanlı ve izbe tavernalarda doğup, türk ve yunan kökenli insanlar arasında yayılan müzik türü. kurtuluş savaşı sonrasında yunanistana dönen rembetler küçümsendikleri, aşağılandıkları, tavernaları yağmalanıp kapatıldığı halde rembetikoyu yaşatmaya çalışmışlardır.

costas ferris'in 1983 yapımı filmi rembetiko da marika'nın gözünden rembetikonun öyküsünü 1950lere kadar süren siyasi gelişmeleri, savaşları, vs. fon alarak anlatıyor. filmde annesi bir rembet olan marika, annesiyle aynı kaderi paylaşır ve sonunda o da şarkıcı olur, ama hayatı rembetiko gibi hep zorlukla mücadeleyle geçer. aşkını haketmeyen bir öküzün peşinden ömrünü çürütür de kendisine deliler gibi aşık olan, burnunun dibindeki, görgülü bilgili, kadir kıymet bilen, kemancının aşkını görmezden gelir. sonuçta marikanın da öyküsü rembetikonunki gibi hüzünlüdür.

(biligak - 7 Ekim 2005 15:10)

rembetiko - 1983 - costas ferris - filmden üç şarkı:

marika - bütün hayatı gözlerinin önüne gelir ve başlar şarkıya,
------------------------------------------------------------------------------
erkeklerle beraber
doğar yüzündeki keder

savaş hakim olduğunda
kan akar bedavaya

yanıyorum, yanıyorum
söndürün yangınımı kızgın yağla

boğuluyorum, boğuluyorum
atın beni derin sulara

gözlerine bakıp yemin ettiğim
o kadar değerliler ki benim için

ama sen bana bir hançer verdin
ve gülmemi istedin

yanıyorum, yanıyorum
söndürün yangınımı kızgın yağla

boğuluyorum, boğuluyorum
atın beni derin sulara

aman amaaaaaaaaa-an
aaamaan aman aman, aaah aaaah..

bu cehennemin dibinde
kır o kırılmaz zincirlerini

ah sana yaklaşmama izin versen
kutsanmışsın sen ismen

yanıyorum, yanıyorum
söndürün yangınımı kızgın yağla

boğuluyorum, boğuluyorum
atın beni derin sulara..
-o-

marikaya ağıt
-----------------
thomas'ın yerinde kafaları bulduk^**

ama eğer anlamak istersen ezgiyi
bizim babis'e bırak tedaviyi

ve yorgo çalıp öğrettiğinde
kalırsın hissiz ve dilsiz

sonra asılır marika tamburine
yüzünde asla göremeyeceğin bir gülümsemeyle..

katıl bize thomasın orda
kulak ver bağlamaya

(haydi marika!)

melekler gelse de bize katılsa
aramızda yürekleriyle çiftetelli yapmaya

sende hissediyorsan neşeli
getir yanında violini^*

violinle sandouri birlikte iyi gider
cehenneme kadar dansedene dek iblisler..
cehenneme kadar dansedene dek iblisler..
-o-

haydi be manisa'li soulis!
-------------------------------
ödemiş kavakları
dökülür yapraklaaarrı
amman ammaan

ödemiş kavvakları
dökülür yaaapraklarııı

bana da çakıccı derrleeer
yar fidan boylluum
yakarız konaaakklaarıı

bana da çakıccı derrleeer
yar fidan boylluum
yakarız konaaakklaarıııı

çakıcıı camdan bakııyor
makineye fişeek takkıııyooor
amman ammaan

çakıcıı camdan bakııyor
makineye fişeek takkıııyooor

çakıcının fişşeğii
yar fidan boylum
çok canlaar yakııyor

çakıcının kurşunuu
yar fidan boylum
çok canları yakıııyor

tabakam tütün dooluu
her yanı fişeek dooluuu
amman ammaan

tabakam tütün dooluu
her yanı fişeek dooluuu
amman ammaan

bana da çakıcıı derleeerr...
(bkz: şangır şungur)
(bkz: türkülerin hikayeleri/#1931380)
-o-

not: ilk iki şarkıyı yunanca bilmediğim için inglizce altyazılardan türkçe'ye kendimce çevirdim, yamulmuş olabilirim, yamulduysam düzeltin..

edit: ilk şarkı için (bkz: kegome kegome) ^*
edit: ikinci şarkı için (bkz: stou thoma) ^*
edit: ve hatta tüm hikaye için hazır çevrilmişi varmış "rembetiko iki gözüm marika'm - literatür yayıncılık" ^*

(speolog - 18 Ekim 2005 17:19)