son iki haftadir paritesi 6-8 dolar arasinda seyreden, bugun 8.35 olmus para birimimiz. ote yandan "difikulti" de katlanarak artmakta, ah keske eskiden girisseymisim dedirtmekte. bu kadar ekran kartini daha sonra nereye sokucam diye sordurtmakta.

(disq - 26 Mayıs 2011 17:36)

bundan birkaç yıl önce bitcoin'in ortaya çıkışıyla teknolojinin 'sınırları' ortadan kaldırabilme gücüne bir kez daha şahit oldum. bu kez kurban, hükümetlerin, büyük şirketlerin, kapitalist ekonominin yapı taşlarından biri: para birimi. evet, bildiğimiz dolar, tl falan.

bitcoin, her ne kadar şu an günlük hayatımızda yaygın kullanılıyor olmasa da teknolojinin ve internetin gelişimi açısından çok enteresan bir deney oldu, oluyor. yeterince bilgi var internette ve burada, fazla uzatmayacağım. ufak bir giriş yaptıktan sonra sözlükçülerin takıldığı iki noktaya değinmek istiyorum:

1) şu anın fiyat ve bitcoin mining işleminin zorluğuna göre hesaplayıp, 'saçma lan bu millet napmış böyle' demeniz, bitcoin mevzusuna en baştan hatalı bir yaklaşımda bulunduğunuzu işaret ediyor. algoritmanın kendi yapısından ötürü bitcoin mining önceden daha kolaydı, kendi bilgisayarınızla bile para kazanabilirken, özel birden fazla gpu işlem üniteleri içeren sistemler ile 'sürdürülebilecek' bir iş düzeyinde para kazanabiliyordunuz. şu anda yeni para 'çıkarmaya' çalışmak epey zorlaşmış, dolayısıyla ekonomi dengelerine göre uzun vadede para değeri artacak, dolayısıyla sistem tekrar dengeye ulaşacak, para değeri yine artacak. yani işe ne kadar erken girerseniz, o kadar çok para kazanacaksınız teorik olarak.

2) bitcoin işini diğer para birimlerine endeksleyip 'aa, saçmaymış lan bu, bak değersiz' diye yorumladık. bu önceden yanlıştı, fakat yukarıda dediğim gibi evet, sistem doygunluğa ulaşıyor, haklılık payı var. fakat bitcoin'i mevcut para birimleri ile karşılaştırıp gerçek bir para birimiymiş gibi değerlendirmek de mantıklı değil. en büyük özelliği takip edilememesi. yani 'kara para' olayı burada yok. birimin kendisi devletler için 'kara para'. kaynağı belirsiz. uyuşturucu mu sattın, adam mı kestin artık orası sana kalmış. dolayısıyla bitcoin kullanımı, paranın nereden geldiğinin kanıtlanmasının zor olduğu, değerden bir miktar feragat edilebilecek durumlarda daha mantıklı.

3) üçüncü ve son değinmek istediğim nokta ise para birimlerinin karşılıklılık ilkesi. çoğunlukla 'kardeşim ameriga dolar basıye ama altın rezervleri var, onun karşılığında basıye' deniyor, bitcoin'in karşılığında doğal olarak herhangi bir şey yok. e kardeş, demezler mi bir dolar sahibi herkes amerika'ya gidip parasının karşılığını istediğinde mevcut ekonomik sistem zaten çökecek. yani aslında biz de 'sanal' değeri olan bir şey üzerinden alışveriş yapmıyor muyuz? aha bu da öyle işte, farkı yok. (farkı devlet garantisi olmaması elbette)

belki de paranın icadından beri ortaya çıkmış en önemli, en karmaşık buluşlardan biri bitcoin. öyle ki, ekonomi bile tam olarak p2p çalışan bir para birimine nasıl davranacağı konusunda emin değil, mevcut ekonomik doktrinler ve tezler bitcoin birimine uygulandığında ne kadar doğru bir sonuç çıkaracak emin olamıyorsun. dolayısıyla başarısız olsa dahi yakından incelenmesi, takip edilmesi gereken bir şey bu. o yüzden yazdıklarımı takip eden sevgili geek dostlar, lütfen bitcoin mevzusuna biraz eğilin, nedir ne değildir öğrenin.

(roket adam - 15 Mart 2013 03:08)

hiçbir sikim anlamadığım,
anlamadığım için bulaşmadığım,
bulaşmadığım için büyük ihtimalle ileride üzüleceğim,
ileride üzüleceğimi bildiğim için anlamaya çalıştığım,

----başa döndük----

hiçbir sikim anlamadığım,
anlamadığım için......

para şeysi.

(sansli pipi - 23 Ekim 2013 17:20)

bizim neslin "oralar hep tarlaydı beğenmedim almadım" versiyonu.

(the tale of a warrior from snowy north - 26 Mayıs 2017 03:26)

bitcoin 1$ olduğunda "bitcoin ne lan" dedim.
bitcoin 10$ olduğunda nasıl alınacağını çözemedim.
bitcoin 100$ olduğunda tamam artık daha da fazla artmaz dedim.
bitcoin 1000$ olduğunda treni kesinlikle kaçırdığıma emindim.
bitcoin 1.000.000$ olduğunda torunlarıma anlatacak güzel bir anım olmuştu. ^*

(rearranger - 31 Mayıs 2017 12:41)

öncelikle belirteyim, bu işin felsefesi, şuanki durumu ve geleceğiyle ilgili uzun bir yazı olacak. ilk 2-3 paragraf ilgilendirmediyse lütfen devam etmeyin :)

hala sözlükte ve çevremdeki bir çok insanın bitcoinin temel mantığını bilmediğini gözlemliyorum. bundan dolayı bir çok insan bilinçsizce yatırım yapıyor. hatta nasıl alacağı hakkında en ufak bir fikri yok.
biraz da teknik bilgilerime dayanarak bu bitcoin teknolojisini ve geleceğini irdeleyeceğim.

herşey blockchain fikrinin ortaya atılmasıyla başladı. elemanın teki 8-9 sene önce bir makale yayınladı kim olduğu neci olduğunu bilen yok. makaleyi 4-5 kez okudum, çok temel ve güzel anlatmış olayı. sonradan makalede bahsettiği algoritmaları kullanarak ilk bitcoin sürümünü çıkarıyor yada başkası çıkarıyor, ayrıntısını bilmiyorum. ilgilenmiyorumda.

blockchain teknolojisine göre verilerimizin tek merkezde tutulmasına gerek yoktu. şifrelenmiş verilerimiz aslında herkesin bilgisayarında tutulabilirdi ve böylece güven problemi ortadan kalkacaktı. çünkü gerek bankada olsun, gerek üniversitede yada devlet dairesinde yada noter işlemlerinde hep 3. parti birşeye güveniriz. verilerimiz burada saklanır. ve başkası tarafından değiştirilemiceğinin garantisi yoktur. hesaplarınız hacklenebilir vs vs.. onlarca örnek var.

böylece bir üniversite hocası sınav sonuçlarını blockchain ile paylaşıp sonsuza kadar o verileri sabitlemiş ve değiştirilemez kılabilir. bir öğrenci sisteme girip not değiştiremezdi.

yada yeni doğan bir çocuğun kimlik bilgileri blockchain'e kaydedilip sonsuza kadar güvenli bir şekilde kaydedilebilir.

kısacası blockchain yöntemine göre veriler tek merkezde depolanmıyor. ( şuanki bankalar tek merkezde yada birkaç merkezde depolar), buna göre veriler şifrelenmiş halde bir ağda tutuluyor, bu ağı milyonlarca birbirinden bağımsız bilgisayarlardan oluştuğunu varsayın ve yeni gelen bir bilgi %51 tarafından onaylanmak zorunda. verilerin sifrelenmesi vs baska ayrintilar var, makaleyi okumanizi oneririm.

işin teknik kısmına girmek istemiyorum, kısaca şöyle açıklayayım:
bir oda da 10 kişiyiz, herkes kendisine gelen bilgileri diğerlerine söylesin, diğer kişiler kendilerine gelen bilgileri yine başkalarına sorarak doğruluğunu kontrol etsin.. bu mantık etrafında ( daha ayrıntısı var) güvenli bir şekilde herkes tüm bilgileri alır.. bunu gece bir düşünün, gerçektende %51 doğru söylüyorsa, sıkıntı çıkmıyor.. blockchain'de tabi başka detaylar var. internetten arastirabilirsiniz. tek bir durumda sıkıntı olabilir içimizdekilerin yarısından fazlası yalancıysa. yani kendisine gelen datayı manipüle edecek.

ancak veriler herkese şifreli gider, o şifreli veriyide ancak elinde şifrenin private keyi olan çözebilir. buna asimetrik şifreleme deniyor. kısaca kapıyı kilitleyen ve açan anahtar farklı anahtarlar arkadaşlar. biriyle kitliyorsunuz herkese yolluyorsunuz, diğeriyle sadece sahibi olan açıyor. çok efsanevi değil mi :)

şu an bitcoin madencilerinin çalıştığı bilgisayar sayısını bilemiyorum muhtemelen milyonlarcadır, yarısından fazlasını ele geçirecek yada sisteme bir anda o kadar bilgisayar ekleyip sistemi manipüle edecek bir ihtimalin çok çok düşük olduğunu düşünüyorum. ama imkansız değil. güçlü bir devlet istese yapar. bu arada madenci dedigimiz zevat, bu sifrelemeyi yapan zevat. yani sifrelenmis veriyi, tekrar tekrar sifreliyorlar.

kısacası arkadaşlar bitcoinde yaptığınız bir işlem, zaman içerisinde o bilgisayarların hepsine dağıtılıyor ve sonlu zamanda hepsine gidiyor ve bu bilgi artık ölümsüz oluyor.

şimdi bitcoin'den biraz uzaklaşıp blockchainin kullanım alanlarına değinelim

tüm notercilik işlemler, tüm bankacılık işlemleri, arada 3. partiye güven duyulması gereken tüm işlemler.. yani artık bir şahide vs gerek yok, birinize güvenmeniz gerek yok.

ben a kişisiyim, b'ye 100 tl yolluyorum, ahanda bu benim gizli şifrem dijital imzalıyorum ve yolluyorum sisteme. ve o işlem artık hep sistemde oluyor, kimse manipüle edemez.

ev mi kiralıcan, at hocam kontraktı blockchain'e böylece evi kiraladığın sabit olsun. gerektiği zaman sistemden al ve kullan. yada kontraktı başkasına başka şifreyle yolla vs vs.. şuan amerikada bu tarz işler için yüzlerce startup var da o da başka bir entry konusu. en son baktigimda amerikada 1100 den fazla startup vardi bu konuyla ilgili.

yada oylama'da, %100 güvenli oluyor arkadaşlar oylamalar eğer blockchainle yapılırsa, gerçi bilmiyorum %51 lik bilgisayar kimin elindeyse o :)

kullanım alanları çok çok farklı olabilir, blockchain bir çok sistemi altüst edecektir, bakın bitcoin değil, blockchain yöntemi.

biraz daha bitcoin etrafına geliyorum.

bitcoin, blockchain yönteminin güzel bir proof of concepti oldu. yani 7-8 senedir bu blockchain aslında test edilior dünyada ve güvenli olduğuna hemen hemen ikna olunmuş gibi.. tabi ilk başlarda bir çok sıkıntı çıkmıştır ama sistem geliştirildi hep.. birde sanırım bir borsa hacklenmiş ama o bitcoinin problemi değil.

bitcoin'in ve diğer coinlerin tüm kodları açık kaynaktır. yani siz o kodları aynen kullanarak sadece isimleri vs değiştirerek o kendi coininiz oluşturabilirsiniz. atiyorum sozlukcoin yapabilirsiniz. tek madenci olup, tüm sozlukcoinleride cebe indirebilirsiniz.

bitcoinin değerli olmasının sebebi pazarı geniş ve ne kadar bilgisayar o kadar güvenli demek. kullanıcı kitlesi çok fazla şu an. değerinin sürekli yükseliyor olması onun değerli olduğu anlamına gelmez. bu kullanıcılar yarın öbür gün herhangi bir x coin'e geçerse bu sefer o değerlenecektir. benim şahsi görüşüm bitcoin ileride patlayabilir ama blockchain patlamaz. devletler kendi aralarında anlaşıp government-coin çıkarabilir örneğin ve diyebilirlerki bu coinleri kullanabilirsiniz ama takibini yapıcaz, coini alırken sadece devletten alacaksınız. ama dünyanın öteki ucuna beleşe anında yollayabilirsiniz.

bu tarz birşeye dönüşeceğini düşünüyorum. bu şahsi kanaatimdir. çünkü bitcoin hala normal kullanıcıya inmedi hergün nasıl alıcaz diyen insanlar dolanıyor. inmeside en az 4-5 sene. migrosta 30 tl play store kartları görüyorsunuz yada, 30 tl bitcoin kartı görünce inmiş demektir. normal kullanıcıya inince devletler olaya el atacaktır. bir kaç büyük devletin regülasyon yapmasıyla patlayabilir bitcoin.. bu yatırım tavsiyesi değildir.

bir günde, bir haftada , bir ayda bu kadar dalgalanan bir sistemdede iyi keriz silkeliyorlardır söylemiş olayım.

gelecekteki bir diğer problemde quantum bilgisayarlar bitcoinin şifrelenmiş verilerini çözebilirler mi? şuan bitcoinde şifrelenmiş bir data 256 bitlik bir şifreyle şifreleniyor. bu demek oluyor ki 2 üzeri 256 farklı ihtimal var. tüm ihtimalleri şu anda evrende bulunan tüm bilgisayarlar denese milyonlarca yıl alır. ama quantum bilgisayarlar sanırım en son 32 qubitlik olanlar üretilmişti, bu denemeyi çok hızlı ve paralel bir şekilde yapabiliyor. eğer 1000 qubitin üstü yapılan bir quantum bilgisayar yapılırsa. yapan kişi, şuanki tüm serverlara, tüm bitcoin hesaplarına, tüm bilmem ne hesaplarına ulaşabilir. bundan dolayı bitcoin için başka bir şifrelemeye geçilmeli diye okumuştum. tabi geçmek nasıl olur bilemicem.

gelecek çok farklı olacak, blockchain birbirimize güvenmediğimiz bir dünyada herkese %0.000001 güvenip, mutlak güvene ulaştığınız bir manyak projedir kısaca, bitcoin değil ama :)

devamı: (bkz: #69473456)

(patron stayla - 14 Haziran 2017 12:09)

evet canım okurlar. yeni başlayanlar için dev bitcoin ansiklopedisine hoş geldiniz.

bitcoin for dummies isimli bu eserimizde bilal'e anlatır gibi kaşıkla kepçeyle ne nedir nasıl yapılır hepsine değineceğiz. hedefim ev hanımlarının, amcaların, dayıların ve "benim işim gücüm var uzun uzun teknik detaylarla uğraşamam" diyenlerin bile bitcoin ticareti yapabileceği rehberi oluşturmak. roket fiziği değil zaten konu ama ileri seviye bilgi içermeyeceğinden çok derinine inmek isteyenler başka yazılar okuyabilir. ben oralara gitmeyeceğim.

konuya derinlikli hakim olan kişiler "o yanlış, bu hatalı" diye üzerime gelmesinler zira amaç bitcoin almak/satmak isteyen insanların ihtiyacı olan temel bilgiyi sağlamak. mesela yazı boyunca bitcoin ve benzerlerine bitcoinler diyeceğiz, bu tabir teknik olarak hatalı ama seviyeyi burada tutmak önemli diye düşünüyorum.

her neyse başlıyoruz.

cevabını vereceğimiz temel konular şunlar;
(konu başlıklarına yazı içinde hızlı ulaşım imkanıyla.)

- bitcoin ve benzerleri nedir?
- nasıl alınır/elde edilir?
- bitcoinler nerede saklanır?
- bitcoinler nasıl transfer edilir?
- bitcoinler başka coinlere nasıl dönüştürülür?
- borsa ekranı nasıl kullanılır?
- cloud mining (madenci kiralama) nasıl yapılır?
- bitcoinler nasıl bizim bildiğimiz paraya dönüştürülür?
- bahsi geçen siteler.

------------------bitcoin nedir?----------------------

ilk ve öncelikli olarak bilinmesi gereken bitcoinlerin temelde matematiksel algoritmalar oldukları. ancak son kullanıcı konumunda olan bizlerin bunu kafaya çok takmamıza gerek yok. rehberimizi takip ederseniz ilkokul seviyesi matematik bilgisi fazlasıyla yeterli olacaktır.

bitcoinlerin fiziki evrende altın gümüş dolar gibi bir karşılığı da yok bu arada. güvendiğimiz şey bu dijital metanın sınırlı sayıda olması ve yeni bir teknoloji ile işlemesi. daha temelinde herkes talep ettiği ve az sayıda olduğu için giderek değerleniyor. bu hep böyle gider mi yarın pat diye göçer mi kimse kesin bir şey söyleyemez ancak şu an için bitcoin bir histeri biçiminde tüm dünyada dalga dalga yayılıyor ve bu durum yarın için umut vaat ediyor.

--------------bitcoin nasıl alınır/elde edilir?---------------

peki biz de bitcoin sahibi olmak istersek ne yapmalıyız. bankaya gidip alabilir miyiz? dolandırılır mıyız? çok mu karışık işlemler bunlar?

öncelikli olarak bitcoin sahibi olmanın birkaç farklı yolu olduğunu bilmemiz gerekiyor. birincisi ve karmaşık olanı madencilik denilen yöntem. bu yöntemi seçenlerin bu yazıyı okuma zahmetine gireceklerini sanmadığım için onları ve yaptıkları şeyi özetleyip geçeceğiz. madenciler basitçe bilgisayarlarını karmaşık bitcoin algoritamalrını çözmek için kullanıyorlar. ancak bu bilgisayarlar bizim evde kullandıklarımıza pek benzemiyor zira çok ciddi işlem gücü ve dolayısı ile ciddi elektrik tüketimi gerektiriyor bu algoritmaları çözmek.

amca dayı teyze ve bezgin olduğumuz için biz madenci değiliz olmayacağız. öyleyse başka nasıl bitcoin sahibi olabiliriz ona bakmamız lazım. ikinci yöntemde madencilik yapan firmalardan işlemci gücü kiralayabiliriz. bitcoine girenlerin en çok dolandırıldığı alan burası zira kafası zaten karışmak üzere olan birini onlarca sayının arasına sokup daha ne olup bittiğini anlamadan dolandırıp bırakıyorlar. ancak bu işi makul biçimde yapan ve yıllardır sürdüren birkaç firma da mevcut.

ne yapıyor bu firmalar özetlersek pahalı bitcoin kazma makinelerinin gücünün bir kısmını size bir yıllığına kiralıyor ve kazançlarını size veriyorlar. borsalarda alım satım yapmakla uğraşmak istemeyen veya bundan çekinen insanlar için uygun bir tercih aslında. basitçe her gün size yatırımınıza göre bir miktar bitcoin veriyorlar. firmaya güvenebildiğiniz sürece yatırım sonrası tekrar suratına bakmanıza bile gerek yok. o orada çalışıp dururken siz normal hayatınıza devam edebiliyorsunuz. bu maden makinesi kiralama yöntemne cloud mining deniliyor. artılarını eksilerini az sonra özette değerlendireceğiz.

üçüncü ve en basit bitcoin edinme yolu ise gidip bir borsadan direkt olarak btc alımı yapıp aşağı oturmak. türkiyede yaşayan, türkiye kredi kartı sahibi amca teyze ve bezginler olduğumuz için bizler türk bitcoin borsalarına üye olacağız. btc türk ve paribu şu an türkiyede hizmet veren en aktif borsalar. ben birkaç sebepten ötürü buradan yapılan alımlardan sonra paramı yabancı borsalara taşımayı tercih ettim ve bunun çok faydasını gördüm size de aynısını tavsiye ediyorum.

sözlükte çokça karşınıza çıkacak bedavadan, havadan bitcoin gelmesi olaylarını ise ciddiye alıp zaman kaybetmemenizi şiddetle öneririm. zira bedava peynir sadece fare kapanında olur. 0.0001 kuruş için 50 tane siteye üye olup, bilgilerinizi paylaşıp, günlerce uğraşarak elde edeceğiniz paranın size bir fayda sağlamayacağını garanti ederim. o nedenle şuna tıkla anında on coin, buna tıkla her gün 5 coin diye size gelgel yapanlardan uzak durmanız önemli. bu tarz hadiseleri bir yöntem olarak görmediğim için yok sayacağım listede de.

bitcoin elde etmenin üç yolunun artılarını eksilerini kıyaslarsak;

madencilik
+ işin kaynağındasınız en ucuza en çok bitcoine siz sahip olabilirsiniz.
+ istediğiniz her türden sanal parayı kazıp çıkarabilirsiniz.

- giriş maliyeti çok yüksek
- teknik bilgi gereksinimi yüksek
- elektrik türkiyede çok pahalı
- emek gerektiriyor, meslek olarak görüp zamanınızı ayırmanız gerekli.

cloud mining (maden makinesi kiralama)
+ giriş maliyeti çok düşük (istediğiniz kadar alabilirsiniz.)
+ teknik bilgi gereksinimi yok.
+ zaman ayırmanız gerekmiyor. üye olup bir yıl yüzüne bakmasanız olur.
+ bir koyup bir yıl sonunda 3 4 katını alıyorsunuz.

- dolandırılma ihtimali.
- yatırımınızın size zaman içinde dönmesi. (yatırdığınızı geri alma süreniz dolandırıcı olmayan bir cloud mining sisteminde 3 - 4 ay.)
- yatırımınızın zaman içinde bitcoine dönüşmesi. kur farkından ötürü ani bitcoin artışlarında zarar etmeniz.
-minimum çekme miktarları genelde yüksek (ör: hashflare 0.01 bitcoin)

borsadan direkt bitcoin alımı
+giriş maliyeti düşük (istediğiniz kadar alabilirsiniz.)
+ teknik bilgi gereksinimi yok.
+ zaman ayırmanız gerekmiyor. satın alıp bir yıl yüzüne bakmasanız olur.
+ yatırımınız anında bitcoine dönüşüyor.

- yatırımınız kadar bitcoine sahip oluyorunuz.

---------------bitcoinler nerede saklanır? cüzdan konusu.-------------------

bu üç yöntemden birini seçtiğinizde bitcoinleriniz olacak ama onları nerede tutacaksınız zira bitcoin başta bahsettiğimiz üzere elle tutulur bir şey değil. işte sanal cüzdanlar bunun için varlar. farklı tür bitcoinler için farklı tür cüzdanlar kullanıyoruz. en yaygın olarak kullanılan bitcoin cüzdanlarından biri blockchain cüzdanı. yazının sonuna ihtiyacınız olan her şey için linkleri koyacağım oradan üye olup kendinize bir cüzdan oluşturabilirsiniz.

------------------bitcoinler nasıl transfer edilir?---------------------

şimdi bitcoinimiz var cüzdanımız da var ama ayrı yerlerdeler. bitcoinlerimizi cüzdanımıza nasıl taşıyacağız? bitcoinler bir yerden başka bir yere nasıl gidiyorlar. bu konu aslında tüm bitcoin meselesinin son kullanıcı açısından en karmaşık gözüken kısmı. sırf bu nedenle bitcoin evreninden uzak duran insanlar var. bir sürü de hata yapılıyor bu aşamada. o yüzden adım adım anlatacağım süreci. merak etmeyin ortada korkulacak bir şey yok.

aşağı yukarı bitcoin transferleri benzer şeyler. a noktasındaki bitcoin b noktasına gitmek için bir adrese ihtiyaç duyuyor. adresler şu tarz sayı ve harf tekrarlarından oluşuyor;

uydurma adres "1dasyhtgnqgcebrohjfas3khaemlnradcm"

blockchain cüzdan hesabınız üzerinden anlatırsak bir adet size özel adresiniz var, bir adet de alım satım için kullandığınız adresiniz var. ikisini birbiri ile karıştırmamanız önemli. size özel olan sadece sizin için. onu kimseyle paylaşmamalısınız. diyelim ki borsada bitcoininiz var ve bunu cüzdanınıza atmak istiyorsunuz o zaman tek yapmanız gereken cüzdan hesabınıza giriş yapmak ve "al" yazan tuşa basmak. size bir adres verecek o adresi kopyalayın ve borsanızda "gönder" yada "withdrawals" yazan alanlardaki alıcı adresi kısmına yapıştırmak. göndereceğiniz miktarı da seçtiğinizde paranız borsadan cüzdana doğru yola çıkacak.

cüzdandan borsaya gönderecekseniz bu sefer borsanızdaki adresi alıp cüzdanınızın "gönder" seçeneği ile ulaşılan kutuya yapıştıracaksınız. zor değil karmaşık değil, mektup göndermekten farksız.

ancak dünyada hep olduğu gibi hiçbir şey bedelsiz değil bitcoin transferleri de istisna değil. siz bitcoinciklerinizi sağa sola transfer ederken madenciler, cüzdancılar, borsacılar paranızdan bazen ufak tefek bazen aç gibi tırtıklıyorlar. o nedenle gönderim işlemleri sırasında ne kadar transfer ücreti ödeyeceğinizi bilerek ve bu miktarı göndereceğiniz miktarın üzerine ekleyerek işlem yapmanız önemli. transferlerin en sık reddedilme sebebi tüm parayı transfer etmeye çalışırken transfer ücretini ayırmamak. bazı siteler bu konuda sizi uyarıyor bazıları uyarmıyor. para yoldan geri dönüyor.

bir başka transfer konusu ise transfer süresi. her ne kadar bitcoinler sanal da olsalar onları yöneten sistemler insan kontrolü ile işliyor. transferlerin onaylanması o anki transfer yoğunluğuna bağlı olarak bazen 3 gün bile sürebiliyor. bu nadir bir durum ama panik yapmamanız için de önemli. teknik bazı darboğazlar da zaman zaman inanılmaz uzun transfer kuyrukları oluşmasına neden oluyor. böyle anlarda delirmeden sakince oturup beklemekten başka çare yok maalesef. yeni nesil bitcoinler bu konuda çok iyi çözümler getiriyorlar. yakın gelecekte patır kütür transfer edebileceğiz coinlerimizi. özetle siz adresleri doğru girdiyseniz coinler bir yere kaybolmaz. mutlaka gideceği yere varır sinir yapmayın yeter.

-----------------bitcoinler başka coinlere nasıl dönüştürülür?-----------------

peki istediğimiz borsaya vardık diyelim nasıl başka sanal paralardan alacağız naasıl satacağız. iota wtc abc lölölö bunlar nedir. yenir mi içilir mi? çeşit çeşit borsa var ama ben severek kulalndığım binance borsası üzerinden anlatacağım borsa durumunu. borsalar da ilk anda uzay gemisi konsolu gibi korkutucu gözüküyorlar lakin ki öyle değil. altı üstü bilmeniz gereken 5 6 tane tuş var. işin uzmanı değilseniz grafiklerden anlam çıkarmaya çalışmak zaten fal bakmaktan farksız. bizim gibi amcalar, teyzeler ve bezginler söylediklerimle idare ederek gayet güzel hayatta kalabilirler.

bitcoinler genelde üç harfli kısaltmalarla tanımlanıyorlar mesela bitcoin btc gibi. bitcoin yavrusu olan diğer coinciklere altcoin deniyor. çeşit çeşit farklı yapılara sahip altcoin var. şu ara çok meşhur olan iota mesela farklı teknik özelliklerle geliyor. internette çeşitli forumlarda, sürekli üretilen bu altcoinlerin nesi iyi, nesi kötü tartışılıyor ve bazen daha yolun çok başındaki bir coin arkasındaki ekipten dolayı yahut teknik yapısından ötürü öne çıkıyor. bu alır yürür şundan biraz alıp kenara atalım deniliyor. bu tarz haberler kulağınıza geldiğinde yapmanız gereken şey bu yeni coinin hangi borsada satıldığını bulmak. genelde büyük borsalar birbirine yakın sürelerde bu coinleri sistemlerine ekliyorlar. siz de bir yatırımcı olarak borsadaki bitcoininizle bekliyorsunuz. bu anda yapmanız gereken tek şey sol üstteki "exchange" sekmesinden "basic" seçeneğini seçerek tüm coinlerin değiş tokuş edildiği pazar yeri sayfasını açmak.

---------------------borsa ekranı nasıl kullanılır?------------

pazar yeri sayfası basitçe şunları içeriyor;

son satış emirleri--------------dev grafik verileri----------------hangi para birim.
0.12343---------------------------------------------------------------btc eth usdt
0.635464--------------------------------------seçilen paradan ne alınacak/satılacak
.-------------------------------------------------------------------------iota
.-------------------------------------------------------------------------wnt
son alış emirleri--------------------------------------------------------ada
0.78273-------------------------------------------gerçekleşen son alım satımlar
0.94627----------------------------------------------------------------0.03232 654
.--------------limit/market-----------limit/market-------------- ------0.03233 1643
-------------buy iota------------------------sell iota-------------------0.08737 75
------------price---------------------------price------------------------0.08737 9
---------amount------------------------amount------------------------0.08737 987

facia biçimde özetlediğim tabloda ne yapacağımızı anlatıyorum şimdi. diyelim ki iota alacaksınız ve elinizde borsaya daha önceden attığınız bitcoininiz var. bu durumda sağ üst köşeden btc yi seçiyoruz altında açılan listeden iota/btc seçeneğine basıyoruz ve iotaya ait grafik ortaya açılıyor. o an işlem gördüğü fiyatlar da sağ alt köşede beliriyor. alım yaparken market fiyatından bana şu kadar sat diyebilirsiniz ancak o zaman piyasada o an salınımda olan fiyattan size tuttuğunu yapıştırır. çok detaya girip sıkmak istemem ama biz bu şekilde market satışından canlı alım yapmıyoruz. biz limit seçeneğinin altındaki price yazan kutuya almak istediğimiz fiyatı yazıyoruz altındaki amount yazan kutuya da ne kadar almak istediğimizi yazıyoruz ve bir alım emri oluşturuyoruz. böylece istediğimiz miktarda coini bize sabit bir fiyattan satıyor zamanı geldiğinde. size de aynısını tavsiye ederim. satış için de sell iota yazan kısmından aynısını yapıyoruz elbette.

--------------cloud mining nasıl yapılır? (madenci kiralama)------------------

cloud mining konusunu da kendi kullandığım site olan hasflare üzerinden özetlemiştim daha önce onu da buraya ekleyeyim. eğer cloud mine yapacaksanız izlemeniz gereken adımlar şunlar;

1) referansımı içeren şu linkten girip siteye üye oluyorsunuz.

2) sol paneldeki listeden "kazım gücü satın al" seçeneğine tıklayıp açılan menüden "sha-256" yı seçiyorsunuz.

3) satın alınacak miktarı seçin yazan yerin altındaki barı istediğiniz bir miktara ayarlıyorsunuz. bu noktada benim tavsiyem 1th/s ve üzerinde bir alım yapmanız çünkü öteki türlü günlük kazancınız çok az olacak. 1th/s şu an 150 dolar.

4) kredi kartı yada bitcoin ile ödemeyi gerçekleştiriyorsunuz.

5) kredi kartı ödemesi 3d secure ile şifrelenmiş olarak gerçekleşiyor. ödeme gerçekleştikten sonra site sizden "verification code" denilen bir şey istiyor. normal şartlarda size bankanız tarafından yollanan dekont üzerinde bu kodu bulup o kutuya giriyorsunuz. eğer o kodu sizin bankanız sağlamazsa dekontunuzu mail olarak kendilerine ulaştırırsanız kendileri size kodu yine mail ile atıyorlar. ödeme kısmının resimli anlatımı şurada mevcut.

6) kazım işlemi hemen başlıyor satın almadan sonra. ilk ödemeyi de ertesi gün görüyorsunuz hesabınızda. siteye tekrar girmenize, herhangi bir işlem yapmanıza gerek yok.

7) bitcoinleri siteden almak için bir bitcoin cüzdanına ihtiyacınız var. bu konuda internette milyar tane seçenek mevcut. siz istediğiniz birini seçebilirsiniz ama ben blockchain cüzdanı kullanıyorum. şu linkten üye olup siz de kendi cüzdanınızı alabilirsiniz. linkte referans falan yok.

8) blockchain üye olduktan sonra "al" yazan linke tıklayıp btc cüzdan kodunuzu öğreniyorsunuz. bu kodu hashflare sitesindeki gerekli yere yapıştıracağız. insanların kafası genelde burada karışıyor ama benim dediğim şekilde yaparsanız sorun olmayacaktır. kodun yapıştırılacağı yer sitede sol taraftaki ayarlar sekmesiden ulaşılan "btc cüzdan" yazan kutu. cüzdan kodunuzu yazıp kaydettiğinizde yapmanız gereken tüm işlemler tamamlanmış oluyor.

9) btclerinizi çekmek için bir alt limit var. şu an alt limit 0,01 btc. çekme işlemi için 0,0007 btc komisyon alıyor site.

10) kaybederseniz canınızın yanacağı miktarlardan uzak durun. siteye ben güvendim ettim ama bu konularda defalarca dolandırıcılık yaşandığını da aklınızdan çıkarmayın. zart diye kaçıp giderlerse el elde baş başta kalırız.

11) hashflare ile ilgili haftalık olarak başıma gelenleri güncellediğim şu entryi de takip edebilirsiniz güncel durumu anlamak için (bkz: #72118668)

---------------bitcoinler nasıl paraya dönüştürülür?---------

gelelim bitcoinleri nasıl yeniden paraya dönüştürüp cebimize aldığımıza. bu işlem için dünyada gezdirdiğimiz coinlerimizi yeniden yerel borsalara transfer etmemiz gerekiyor. borsaya geçen btc hem türk parası hem btc olarak hesabınızda gözükecektir. btctürk üzerinden anlatırsak paramızı çekme seçeneğinden direkt banka hesabımıza alabiliyoruz.

umarım bu anllattıklarım birilerinin işine yarar ve umarım kaybetmenin sizi yıpratmayacağı miktarlarla keyif alarak sürdürürsünüz bitcoin maceranızı. yazı boyunca bahsi geçen her yerin adresi kimisi referanslı, kimisi referansız olarak aşağıda listelenmiş durumda. hepinize iyi eğlenceler bol kazançlar.

----------------bahsi geçen siteler--------------

cloud mining (madenci kiralama) (referanslı)
hashflare

yabancı borsa (referanslı)
binance

türk borsa
btcturk

cüzdan
blockchain

yatırım tavsiyesi değildir.

ps: yazması 3 saat sürdü, yazım hataları için döneceğim şimdilik kusura bakmayın.

edit:
spesifik olarak sanal para piyasasındaki değişimleri takip edemiyorum. o konuda sözlük yazarı cladoceran'a danışıyorum ben de. iota ne olur falan gibi soruları ona sorabilirsiniz.
(bkz: #72464354)

(limon kimyon zorro - 4 Aralık 2017 18:27)

bitcoin ile ilgili bildiğim şeyleri sokaktan geçen adama anlatır gibi anlatmaya çalışacağım şimdi. bu yazıda olabildiğince teknik detaylardan uzak kalmaya çalışacağım, belki onun için ayrı bir şeyler yazarım. fakat bunun dışında bir şey yazmayı düşünmüyorum artık buraya.

bu yazıda "nasıl alıp satarım?", "bu işten kar eder miyim?" gibi tırt sorulara cevap bulamazsınız. ben arkasındaki felsefeyi, işleyiş biçimini, ortaya çıkış nedenlerini anlatacağım. ha siz yine al-sat yapmak istiyorsanız yapın tabii ancak en azından arkasında nasıl bir teknoloji olduğunu bilerek yapmış olursunuz, bu yüzden okumanızı öneriyorum.

yazıyı okuyup algılayabilmek için ihtiyacınız olanlar; az çalışsa da bir adet beyin, işlevselliğini kaybetmemiş en az bir adet göz (eğer bu yoksa kulaklar da iş görebilir) ve okumak için 15, sindirmek için 45 dakika.

başlamadan önce şunu okumanızda fayda var, her şeyin çıkış noktası bu çünkü. bu arada tüm linkler bitly, ne kadar okunduğunu görmek istiyorum çünkü.

bitcoin nedir?

günümüzdeki finans kuruluşlarını tamamen devre dışı bırakacak olan, eşler arasında direkt ödeme imkanı sağlayan bir para birimidir. eşler dediğim alıcı ve gönderici oluyor. yatırım aracı değildir. insanlar ya da kuruluşların birbirlerine ödeme yapabilmesini sağlamak temel amacıdır.

temelde bitcoin'in amerikan doları ya da türk lirası'ndan bir farkı yoktur. çalışma prensipleri ve ortaya çıkış nedenleri aynıdır. farkları ise kağıda basılı olmaması ve doğal olarak elle tutulamaması, arkasında herhangi bir devlet gücünün olmaması, bir yere gönderebilmek için herhangi bir finans kuruluşuna ihtiyaç duyulmamasıdır.

bilmemiz gereken bitcoin terimleri nelerdir?

cüzdan: bitcoin'i tuttuğumuz yer. tamamen dijitaldir. kendimize ait bilgisayarlar üzerinde oluşturabileceğimiz gibi 3. parti (blockchain.info, btc.com, coinbase gibi) cüzdanlar da kullanabiliriz. çoğu kullanıcı 3. parti cüzdan kullanır.

adres: bitcoin ile ödeme alabilmek için cüzdanımız tarafından üretilen, 26-35 alfanumerik karakterden oluşan tanımlayıcıdır. türüne göre 1 ya da 3 ile başlar. bir adreste büyük "o", büyük "i", küçük "l", ve sıfır asla bulunmaz. çünkü bunlar birbirleriyle karışabilir. örnek bir adres: tık.

txid (transaction id): bir işleme ait benzersiz gönderim kimliğidir. işlem numarası gibi düşünebilirsiniz. örnek bir txid: tık.

fee: her işlem için madenciler tarafından alınan gönderim ücreti, harç. bu ücret sürekli değişkenlik gösterir, nedenlerini alt kısımda anlatacağım. yukarıdaki txid örneğine tıkladığınızda "harç" diye bir kısım göreceksiniz. o tutar bu işleme ait gönderim ücretidir.

onay (confirmation): bir ödemenin geçerli kabul edilebilmesi için gerekli olan doğrulama işlemi. bir ödemeyi geçerli sayabilmek için 3 onaya ihtiyacımız vardır. bazı cüzdanlar onay gelmeden de parayı kullanmanıza izin verir. daha doğrusu veriyormuş gibi gösterir. detayları yine aşağıda bulacaksınız. onay işlemi madenciler tarafından yapılır.

madencilik (mining): 3 sene önce bir bitcoin tartışması yapılsa en popüler konu bu olurdu. "al-sat ile ne kadar kar ederim?" tartışmasından daha faydalıydı en azından, neyse. bunun da detaylarını aşağıda bulacaksınız ancak en kısa ifadeyle bir ödemenin gerçekliğini kontrol etme işlemi. karşılığında bitcoin alınır. maaş gibi düşünün.

satoshi: en küçük bitcoin birimi. 1/100000000 bitcoin'e eşittir. 8 sıfır var, öyle tutun aklınızda.

bitcoin'e ne kadar güvenebiliriz?

bu soruyu sorma amacınıza göre değişir. yatırım için güvenmenizi tavsiye etmem, çünkü kendisi bir yatırım aracı değildir. bu maksatla ortaya çıkmamıştır.

"cüzdanımdan bitcoin çalınabilir mi?" diye soruyorsanız cevabım evet, imkansız değil. bu tamamen size kalmış. 3. parti cüzdanlar zaten gelişmiş güvenlik sistemleriyle donatılmıştır ve şifreniz/şifreleriniz başkasının eline geçmedikçe sorun yaşamazsınız. ancak hırsızlık durumları için mevcut finans sistemi ile arasında şöyle bir fark var; bugün kredi kartı numaranız başkasının eline geçse ve o kartla alışveriş yapılsa chargeback ile paranızı geri alabilirsiniz. bitcoin'de ise yapılan bir işlem yapılmıştır ve geri döndürülemez.

sorunuz "sistem kandırılabilir mi?" ise cevabım teknik olarak evet. bugün madencilik yapan cihazların çoğu kötü niyetli olursa sistem kandırılabilir. şuradan madencilik havuzlarını görebilirsiniz. bu havuzların büyük kısmı topluca "art niyetli" olmaya karar verirse kaos ortaya çıkar. peki bu olur mu? olmaz. sonuçta olaylara böyle bakacak olursak mevcut finans sisteminde de bu tür açıklar var. bir noktada birilerine güvenmemiz gerekiyor.

bu son kısımla ilgili tek tehlike yakın bir gelecekte karşımıza çıkacak olan kuantum bilgisayarlar. işlem kapasitelerinin mevcut cihazlarımızdan fazla olduğunu düşünürsek bir tehlike arz edebilirler. fakat bu cihazlar yaygınlaşmaya başladığı zaman mining yapan yerler de bu cihazları kullanmaya başlayacağı için sorun olmayacaktır.

bitcoin neden ortaya çıktı?

mevcut ekonomik sisteme olan güvensizlikten ve işleri kolaylaştırma ihtiyacından dolayı. mevcut sisteme olan güvensizlik kısmını geçiyorum, onu en başta verdiğim linkte detaylıca anlattım.

mevcut finans sisteminde her zaman bir 3. tarafa ihtiyaç var. problem 3. tarafın varlığı değil, bitcoin'de de 3. bir taraf mevcut. önemli olan burada 3. tarafın olayda ne kadar büyük bir rol oynadığı. bugün a bankasındaki hesabınızdan yine a bankasında olan bir diğer hesaba para göndermek istediğinizi varsayalım. bunun için tamamen 3. tarafa yani bankaya güvenmek zorundasınız. tüm kayıtlar bu bankada tutulacak, kendi belirlediği bir ücreti sizden gönderim ücreti olarak alacak.

peki, bu durum bitcoin'de nasıl? evet, yine bir "3. taraf" var, madenciler. ancak olaydaki rolleri banka kadar büyük değil. kontrolleri banka kadar "sınırsız" değil. madencinin yaptığı şey en basit ifade ile dijital olarak imzalanmış ve şifrelenmiş işlemlerin şifresini açmak, doğru mu yoksa yanlış mı diye kontrol edip onay vermek. vereceğim örnek tam olarak karşılamayabilir ancak bunu şöyle düşünebilirsiniz:

diyelim ki 1000 yıl öncesindeyiz. ayşe isimli arkadaşımıza borcumuz var. ayşe'ye parayı elden vermemiz gerekiyor çünkü o yıllarda işler böyle yürüyordu. ayşe parayı aldıktan sonra yetkili makama gidip "bu adam bana paramı ödemedi" diyebilir mi? diyebilir. işte bu yüzden ayşe'ye parayı elden teslim ederken yanınızda 3 tane şahit götürmeniz gibi düşünün. bu 3 insan ödemeyi doğrulayacak ve bir mahkeme durumunda haklı çıkmanızı sağlayacak. detaylar böyle olmasa da temel prensip bu. madencilik dediğimiz şey aslında olaya insanları/cihazları tanık etmek.

bir diğer çıkış nedeni de (satoshi nakamoto tarafından yayınlanan bitcoin manifestosunda tam olarak bu ifade geçiyor) chargeback işini bitirmek. mevcut sistemde kredi kartınızla bir işlem yaptığınız zaman itiraz etmek için visa'da minimum 75, mastercard'da ise minimum 45 gün süreniz var. itiraz türüne göre bu süre 120 güne kadar çıkabiliyor. bir işletme olduğunuzu ve dijital ürünler sattığınızı düşünün. ürünü alıp kullandıktan sonra ödeme itirazı yapan bir insan parasını rahatlıkla geri alabilir, çünkü bu işleme ait bir kanıt sunamazsınız ödeme kuruluşuna. sunsanız bile bu şahıs "kartım çalınmıştı, ödemeyi yapmış birisi benim haberim yok" diyebilir. bu gibi durumların çoğunda alıcı haklı bulunur ve iade yapılır. bitcoin bunu tamamen ortadan kaldırıyor, çünkü işlemler geriye döndürülemiyor. finans kuruluşlarının chargeback birimlerinde istihdam ettikleri personellerin giderlerine değinmiyorum bile.

bitcoin'in karşılığı nedir?

bugünlerde insanların sıkça sorduğu bir soru da bu. devletlerin idare ettiği finans sistemi ile büyüdüğümüz için böyle oluyor. chad orzel köpeğinize kuantum fiziğini nasıl öğretirsiniz'de kitaba neden bu ismi verdiğini şöyle açıklıyor; "insanlar hayatları boyunca klasik fizik ile büyüdükleri için onlara kuantum fiziğini anlatmak zordur, çünkü hayal etmeleri ve mevcut sınırlarının dışına çıkmaları gerekir. oysa bir köpek için böyle bir sorun yoktur, o klasik fizik kurallarını da bilmez. onun için aniden ortaya çıkan bir ödül her zaman mutluluk verir, bunu mantıksız ya da korkutucu bulmaz".

işte dünyada bitcoin'e (ya da genel olarak dijital para birimlerine) olan direncin kaynağını ben de böyle açıklıyorum; mevcut sistemi o kadar benimsemiş durumdayız ki ötesini hayal edemiyoruz. ben yazılım geliştirici olduğum için daha şanslıyım çünkü arkasındaki çalışma prensibine sokaktaki insandan daha hakim durumdayım. daha önce verdiğim bir örneği tekrar etmem gerekiyor şimdi.

cüzdanımızı açıp, bir kağıt para alalım elimize. bu bir türk lirası olsun. yani türkiye cumhuriyeti'nin kendisini güvence olarak ortaya koyduğu bir para. devletin bize "bunun arkasında ben varım, sıkma sen tatlı canını" dediği bir şey. güzel. peki, devletin arkasında kim var? devlet nedir? devleti kimler oluşturur? işte bu sorulara cevap verdiğimiz zaman bir şeyleri anlamaya başlayacağız.

devlet denen sanal aygıtı zaten bizler oluştururuz. aramızdan seçtiğimiz yöneticilere bazı yetkiler verir, "devlet"i yönetmelerini isteriz. devletten gündelik hayatımızı düzenlemesini, bizi korumasını, kullanabilmemiz için para basmasını, işleri yoluna koymasını bekleriz. devlet de bunları yapar ya da (çoğu zaman) yapıyormuş gibi görünür. peki, asıl soruya gelelim; devletin bu yaptığı şeyler üzerinde ne kadar denetimimiz var? türkiye cumhuriyeti devleti bugün para basarken bunu neye göre yapıyor? ya da bırakın türkiye'yi, dünyanın süper gücü olan amerika birleşik devletleri'ne bakalım. bu adamların kafasına göre para basıp piyasaya sürdüğü defalarca belgelendi. basit bir araştırma ile bulabilirsiniz. ayrıca çoğu insanın aklında bir şekilde yer etmiş olan "altın rezervi" meselesi şu an kullanımda değil. o sistemi uzun zaman önce bıraktık.

bugün zaten basılan paranın da bir önemi yok. önemli olan elinizde bulundurduğunuz güç. bu güç nedir? en büyük güç teknoloji. sonrasında üretim geliyor. yani dünyada söz sahibi olmak için devlet başkanınızın sağda solda millete atar yapmasına değil, teknoloji geliştirmeye ve üretim yapmaya ihtiyacınız var.

toparlayayım; elinizdeki banknot dandik bir kağıt parçasından başka bir şey değil. üstelik sahtelerine karşı önlemler alındığı için üretim maliyeti de yüksek. o banknotun değerini belirleyen şey insanların ona ne kadar ihtiyaç duyduğu, ne kadar işlevsel olduğu ve piyasada ne kadar olduğu, yani fayda, arz ve talep.

bugün mevcut para sistemleri tamamen yok olmuyorsa bunun tek nedeni hepimizin bu sistem ile büyümüş olmamız. sisteme inancımız o kadar fazla ki farkında olmadan yıkılmaması için elimizden gelen her şeyi yapıyoruz. ihtiyacımız olmayan şeyler alıp, kazandığımız parayı sağa sola saçıyor, ekonomik sistemi canlı tutuyoruz. elimizdekinin aslında hiçbir değeri yok, bunu fark edemiyoruz. çünkü arz tamamen devlet yöneticilerinin kafalarına göre gerçekleşiyor. basılan her para sonrası cebimizdeki kağıt parçası zaten olmayan değerini biraz daha kaybediyor, buna ses çıkartamıyoruz. çünkü denetleyemiyor, arkada neler olup bittiğini bilmiyoruz.

bitcoin'de ise durum farklı. üretilecek maksimum bitcoin miktarı 21 milyon adet ve bunun 16 milyon 750 bin tanesi zaten üretilmiş durumda. insanlar bu cümleyi duydukları zaman "ha, o zaman 1-2 seneye 21 milyona ulaşılır" diyorlar ancak öyle değil. işin teknik kısmına girmeyeceğim için detaylı anlatmayacağım fakat araştırmak isteyen internette bir sürü kaynak bulabilir. tam olarak tarihi bilmesek de 100 seneden fazla olması öngörülüyor. sonuç olarak bir gün bitcoin üretimi duracak, elinizdeki şeyin değer kaybetmesi ihtimal dahilinde değil.

tabii burada bir özel durum var, onu da belirtmem gerekiyor. 21 milyon sınırı değiştirilebilir mi? evet, değiştirilebilir. bunu hard fork dediğimiz bir yöntemle yapabilirler, ona da değinmeyeceğim. yazılımsal bir terim bu. ancak bu hiç mantıklı değil ve yapılmayacağını düşünüyorum. çoğunluk böyle düşünüyor.

özetle; bitcoin faydalı bulunduğu sürece değerini kaybetmeyecektir. daha önce verdiğim bir örneği vereceğim yine, dönüp dolaşıp aynı yerlere geliyorum çünkü. telefonun icat edildiği tarihe gidin şimdi. telefon icat edildikten sonra kimse bunu kullanmasa, telefon değerli olur muydu? kimi arayacaktınız? işte bitcoin de böyle. insanlar kullanmaya başladıkça değeri artıyor, ani yükselişlerin nedeni de bu.

20 sene önce kimsenin cebinde cep telefonu yoktu, bugün telefonu yanımızdan ayıramıyoruz. teknoloji sürekli değişiyor/gelişiyor ve biz buna ayak uyduruyoruz. hayvanlardan en büyük farkımız bu zaten; bir şeylere uyum sağlayabiliyoruz. şahsi kanaatimce bitcoin (ya da genel olarak dijital para) de uyum sağlamaya başladığımız bir diğer araç. ticarette etkin biçimde kullanılmaya başlandığı zaman geri dönüş olmayacak ve kağıt paraları bir daha çıkartmamak üzere rafa kaldıracağız.

devletler bitcoin'i yasaklayabilir mi?

kısa cevap; hayır, yasaklayamaz.

uzun cevap; of, bu cidden uzun. teoride yasaklayabilirler elbette, bunu suç olarak kabul edebilirler. peki, bu bir şeyi değiştirir mi? değiştirmez. sadece erişimi zorlaştırabilirler, yapabilecekleri başka hiçbir şey yok. 5 eylül 2017 tarihli şu habere bakalım, çin o tarihte dijital paraları yasakladığını duyurdu. yaklaşık 10 tane çinli müşterim var, hepsi bana bitcoin ile ödeme yapıyor. yasaktan önce böyleydi, sonra da böyle. değişen hiçbir şey yok.

bu söz ünlü bir ekonomiste aitti ancak kim olduğunu hatırlamıyorum, genelde liberteryenleri okuduğumu düşünürsek onlardan birine ait olmalı; "devlet baskısı, kara borsayı güçlendirir".

içtiğimiz alkollü içecekleri düşünelim. bundan 15 sene önce bugünkü kadar evde içki üretimi yoktu, çünkü fiyatları makul seviyedeydi. vergi yükü bu kadar değildi. peki, bugün ne oldu? vergiler öyle bir noktaya geldi ki halk isyan edip kendi içkisini kendi üretmeye başladı.

sigaraya bakalım bir de. şurada ziraat mühendisleri odası'nın yayınladığı bir veri var. yıllara göre yakalanan kaçak sigara miktarını gösteriyor. 2002 yılında 1,9 milyon paket yakalanırken, 2014 yılında 106,5 milyon paket yakalanmış. sizce bunun tek nedeni devletin denetimleri sıkılaştırması mı? hiç sanmıyorum.

7 şubat 2005 tarihli şu habere göre 1 aralık 2002 tarihinde 70'lik rakının fiyatı 8 milyon 250 bin lira imiş. şuradaki veriye göre o tarihte asgari ücret 250 milyon 875 bin lira. yani asgari ücretle çalışan bir insan maaşı ile ayda 30,40 rakı alabiliyor. günde ortalama 1 tane 70'lik rakı anlayacağınız. bugüne bakalım bir de. şu an asgari ücret 1.404,06 türk lirası. 70'lik yeni rakı 93 türk lirası. yani asgari ücretli çalışan maaşı ile 1 ay boyunca 15 tane rakı satın alabiliyor. 2 günde 1 rakı.

alkollü içeceklerden örnek verme nedenim belli; mevcut yönetimin en fazla vergi yükü getirdiği kalemler bunlar. bundan 15 sene önce günde 1 rakı alabiliyorken, bugün günde yarım rakı alabiliyor asgari ücretli bir çalışan. bunu hiçbir şekilde zamlarla açıklayamayız, onunla ilgili istatistikleri aramakla uğraşmadım bile. bu hale gelinme nedeni kesinlikle vergidir.

toparlayayım, çok dağıldı. gördüğünüz gibi yüce devletimiz 15 senede bizi olabildiğince alkol ve sigaradan uzaklaştırmaya çalışmış. bunu yaparken de vergileri kullanmış. peki biz uzaklaşmış mıyız? şuradaki araştırmaya göre uzaklaşmamışız. burada resmi satışlar değerlendirilmemiş sadece, o nedenle bu araştırmayı verdim. zira bugün birçok insan evde içki üretiyor.

devletler bizi bitcoin'den uzak tutmaya çalışabilir ancak bunu asla başaramaz. dağıtık bir sistem bir kere, tek merkezden kontrol edilmiyor. devletlerin bunun varlığını anlaması bile yıllar sürdü, çalışma prensibini anladıkları zaman iş işten geçmiş olacak. başa dönelim; devlet dediğimiz hayali şeyin arkasında biz yani halk var. biz bitcoin kullanmak istersek kullanırız. yine aynı şekilde, biz ot içmek istersek içeriz. devlet sadece bizim isteklerimizi yapmak için var, bunu aklınızdan çıkartmayın.

bitcoin ne yapmak, nereye varmak istemektedir?

devlet bahçeli yakında bu soruyu sorar diye bekliyorum. robota atarlanan adam para birimine de atarlanabilir elbette. bitcoin'in çıkış amacını anlattım, uzun vadedeki plan ise herkesin sanal para birimine geçmesi.

cep telefonları ile tümleşik yaşıyoruz, tuvalette bile elimizden düşmeyen bir aletten bahsediyorum burada. her yere onunla gidiyor, her işimizi onunla hallediyoruz. bakkaldan alışveriş yaparken neden onu kullanmayalım? neden 2 tuşa basıp ödeme yapmak varken kağıt para verip, üstünü bekleyeyim? neden taksici "abi/abla bozuk yok valla" gibi tırt gerekçelerle kuruşlarımın üstüne konsun? neden uluslararası para transferi yaparken bankalara yüksek komisyonlar ödeyeyim? neden paramın çalınma riskini azaltmayayım?

işte herkes dijital paraya geçtiği zaman bu gibi saçma sorularla vakit kaybetmemize gerek kalmayacak. işletmeler çalışanlarına bununla ödeme yapıp, müşterilerinden bu şekilde ödeme almaya başladığı gün devrim tamamlanmış olacak.

madencilikten bahsedecektin, ne oldu o iş?

teknik kısımlara değinmek istemediğim için yüzeysel olarak geçeceğim burayı. merak eden araştırıp öğrenebilir.

madencilik dediğimiz şey en temel ifade ile bir para transferini doğrulama işlemidir. göndericinin gerçekten var olan bir bakiye ile bu ödeme işlemini yapıp yapmadığını doğrular. bitcoin sürekli "dolaşan" bir şey, sabit durmuyor yani. ben fatma'ya gönderiyorum, fatma o bitcoin'i alıp osman'a gönderiyor. osman da alıp mahmut'a gönderiyor. bazı cüzdanlar benim fatma'ya yaptığım ödeme doğrulanmadan, fatma'nın bu parayı alıp osman'a göndermesine izin veriyor. veriyormuş gibi görünüyor diyelim. ancak doğrulama gerçekleşmeden hiçbir bakiye gerçekten aktarılmaz.

yukarıdaki örnekten devam ediyorum. paranın ilk çıkışı benden, son alıcı ise mahmut. paranın gerçekten mahmut'a ulaşması için önce benim fatma'ya yaptığım ödeme, sonra fatma'nın osman'a yaptığı ödeme, sonra da osman'ın mahmut'a yaptığı ödeme doğrulanmalıdır. işlemleri arka arkaya yaptığımızı düşünecek olursak mahmut saniyeler içerisinde cüzdanına para geldiğini görebilir, fakat mahmut bilir ki bu işlem onaylanmadığı sürece o para aslında onun değildir.

her gönderim "fee" dediğimiz bir harca tabiidir. bu harçlar madencilere ödenir diyebiliriz. madenciler, bilgisayarlarını (ya da cihazlarını diyeyim) bizim kullanımıza açarlar. benim fatma'ya gönderdiğim para transferini doğrulayabilmek için bu makine işlemci gücünü kullanır, elektrik harcar. karşılığında da "ödül" olarak bitcoin kazanır. gerçekten madende çalışmak gibi düşünün, bu insanlar da ay sonunda maaş alıyorlar işte. madenciler de her blokta ücret alıyorlar. dediğim gibi teknik boyutu öğrenmek isteyen internette birçok makale bulabilir.

madencilik bugün için gerçekten zorlaşan bir şey. ilk başlarda cpu (merkezi işlemci birimi, hani şu intel i5 falan var ya onlar) aracılığı ile yapılıyordu. temel olarak bazı matematiksel problemleri çözmeye dayandığını bilmeniz yeter. ancak bir süre sonra cpu yetersiz geldi, bu sefer de gpu (grafik işlemci ünitesi, ekran kartı yani) kullanılmaya başlandı. bugün ise tamamen bu iş için üretilmiş cihazlar (asic, uygulamaya özel tümleşik devre) kullanılıyor. bu cihazlar sadece madencilik için üretilen özel cihazlar, mimarileri buna göre tasarlanmış ve çok daha verimli çalışıyorlar.

yani evinizde madencilik yapmanız pek makul bir şey değil. yine de imkansız değil tabii ama illa yapacaksanız "ya ben devlet dairesindeyim, elektrik bedava. cpu ile yaparım" demeyin, kafayı yersiniz. şurada madencilik yapabileceğiniz cihazların karşılaştırması mevcut. ayrıca madenciliği sadece elektrik tüketimi olarak düşünmeyin, özellikle yaz aylarında ciddi soğutma maliyeti de oluyor.

peki ya şu "fee" mevzusu?

buraya gelene kadar kısa kısa bahsettim bundan, genel mantığı kavradığınızı varsayıyorum. burada bilmeniz gereken bir konu daha var; bu harçlar sürekli değişir, peki neden?

şu adrese tıklarsanız onaylanmamış bitcoin transferlerini görebilirsiniz. bunların hepsi onay için kuyrukta bekleyen işlemler. bu işlemlerin onaylanması sırasında "first in first out" felsefesi uygulanmaz. "parayı veren düdüğü çalar" diyebiliriz sanırım işleyiş sistemini anlatmak için.

her işlemde bir harç ödenir demiştik, bu harcı madenciler alır da demiştik. parçaları birleştirince zaten gerisini anlamışsınızdır. yüksek harçlı işlemler her zaman daha erken onaylanır, sistem buna göre tasarlanmıştır. işlem yoğunluğuna göre harç ortalamaları değişebilir. harç fiyatlarını biz satoshi/byte olarak baz alırız. yani "1 byte veri doğrulaması için kaç satoshi harç ödeyeceksin?" anlamına geliyor.

normalde bu rakam 40-60 satoshi/byte civarında seyreder. son günlerde aşırı işlem yoğunluğu olduğu için 400'e kadar çıktı, hala öyle. bu da 10 dolar göndermek için 14 dolar komisyon ödemek gibi bir şeye geliyor, mantıksız ve istisnai bir durum. yavaş yavaş normale dönecek, belki de siz bu yazıyı okurken normale dönmüş olur. şu siteden ortalamayı takip edebilirsiniz.

tabii ortalamanın 400 olması sizin o kadar ödemeniz gerektiği anlamına gelmiyor. aceleniz yoksa daha düşük ücretle de gönderim yapabilirsiniz. ödeyebileceğiniz en düşük harç 1 satoshi/byte ancak kesinlikle önermiyorum, çünkü bitcoin işleminiz sonsuza kadar onaylanmayabilir. önerilen en düşük ücret 11 satoshi/byte seviyesinde.

dediğim gibi şu an istisnai durumlar yaşanıyor, herkesin piyasaya saldırması ile böyle bir durum ortaya çıktı. birkaç gün içerisinde her şey normal seyrine dönecektir. para transferi yapacaksanız biraz bekleyin.

bitcoin üzerinde bir denetim var mı?

yanlış soru. doğru soru şu; denetime ihtiyacımız var mı?

elbette bitcoin'in bir geliştirici ekibi var ancak bu ekip devletlerin banknot üzerinde sahip olduğu güç gibi bir güce sahip değil. bitcoin çekirdeği şu adreste mevcut, katkıda bulunmak isterseniz buyrun bulunun. tamamen açık kaynak.

cüzdanınızı kendi cihazlarınızda tutmak mı istiyorsunuz? alın size talimatlar. "bitcoin canımı sıkıyor, ben kendi para birimimi üretmek istiyorum" mu diyorsunuz? blockchain teknolojisi ile bunu yapabilirsiniz. tabii ki teknik bilgi ve güvenlik protokollerini eksiksiz uygulamanız önemli fakat mümkün olduğunu anlatmaya çalışıyorum sadece.

"ben kendi banknotumu basıyorum" deyin bakalım devlet size ne yapıyor? işte bitcoin ya da genel olarak dijital para size özgürlük sunuyor. kimsenin bir şeyi denetlemesine ihtiyacımız yok, her şey dijital olarak doğrulanıyor. cüzdanlarınızı 3. parti bir şirketin sunucularında tutmak istemiyor, onlara güvenmiyorsanız ne yapmanız gerektiğini size anlatacak bir sürü döküman var. yukarıda da verdim zaten linkleri.

bizi bekleyen tehlikeler neler?

dijital paralarla ilgili bizi bekleyen en büyük tehlike enerji sıkıntısı. bu şekilde devam edersek 2020 senesinde bitcoin madenciliği için 1 senede harcanan elektrik, abd'nin 1 senede tükettiği elektriğe eşit olacak. bu ciddi bir problem yaratabilir. hatta fikirlerini genel olarak beğenmesem de aral balkan bununla ilgili güzel veriler paylaşıyor. şuradan twitter hesabına ulaşabilirsiniz.

bir önlem alınmazsa bir "kripto kıyamet"e doğru gidiyor olabiliriz. ancak ben bir şekilde önlemlerin alınacağını ve sorunsuz biçimde devam edeceğimizi düşünüyorum. bunun altında yatan mantıklı bir gerekçe var mı derseniz şu an yok, aslında okuduğum birkaç makale var fakat bunlar tam olarak kanıtlanmamış durumda. o nedenle risk olduğunu söyleyebiliriz.

tabii bu biraz da "aşırı çevreci" insanların goygoyu. böyle bir risk yok demiyorum, sadece abartıldığını söylüyorum.

of, kafamızı karıştırdın, son bir şey yaz da git

çok basit bir şey olmadığını biliyorum ancak anlamak için üstün zekalı olmanıza gerek yok. örneğin ben her sabah "of dün ne kadar da salakmışım lan" diyerek uyanıyor olmama rağmen temel çalışma prensiplerini ve arkasındaki yazılım mantığını rahatça kavrayabildim. ben yapabiliyorsam, siz de yapabilirsiniz. sadece biraz odaklanmanız gerekiyor.

buradaki insanlardan istediğim tek bir şey var; böylesine bir teknolojiye artık banyo terliği muamelesi yapmayın. bitcoin bir yatırım aracı değildir, kısa vadede olmayacaktır. henüz yeterince stabil değil çünkü, çok değişken. dünyadaki tüm ekonomik sistemi kökünden değiştirebilecek bir şey bu, "of site çöktü, al-sat yapamıyorum. dolandırıcı bunlar", "o site kolpa yeaaa" gibi cümlelerden çok daha ötesi bu. para kazanmak gibi bir amacınız varsa oturup çalışın.

ayrıca bitcoin "balon" da değildir. bitcoin, gündelik hayatımızı kolaylaştırmak için ortaya çıkmış olan bir teknoloji, bir felsefedir. günün birinde devletlerin saltanatı yıkılacaksa bunun fitilini ateşleyecek olan şeydir. al-sat yapmaktan çok daha ötesidir. özgürlüktür. asla faydalanmayacağınız hizmetlere manasız vergiler ödememektir. hayatı hızlandırmaktır.

söyleyeceklerim şimdilik bu kadar. artık "balon", "ponzi" gibi saçma şeylere cevap vermeyeceğim. belki işin teknik boyutunu yazabilirim ancak onun ne kadar gerekli olduğunu sorguluyorum şu an. yazılım ile profesyonel olarak ilgilenmeyen insanlar için gerekli bir şey değil sonuçta. profesyoneller için ise sınırsız ingilizce kaynak mevcut. bilemiyorum altan.

sorularınız olursa bana ulaşabilirsiniz. canım isterse cevap veririm. şaka lan şaka, elimden geldiğince yardımcı olmaya çalışırım. hatalı olduğumu düşündüğünüz yer varsa yine bana ulaşabilirsiniz.

ek: favorilere eklemeniz entry'nin başlıktaki sıralamasını etkilemiyor, yükselmesini ve daha fazla insana ulaşmasını istiyorsanız artı basmanız lazım. şükela yani. yukarı ok. üste doğru böyle, ters v gibi.

(biseybuldum - 11 Aralık 2017 00:28)

#73904341

şimdi de amerikan dolarıyla yapılanların listesini verelim ;

1. silah
2. kiralık katil
3. terörist gruplara destek
4. kaçırılıp köle olarak satılan insanlar
5. her çeşit uyuşturucu
6. porno
7. çocuk pornosu
8. bebek pornosu
9. canlı yayın işkence yapılan chat odalarını izlemek
10. muhtemelen aklımıza gelmeyecek çeşitli pislikler

japon yeniyle yapılanlar,

1. silah
2. kiralık katil
3. terörist gruplara destek
4. kaçırılıp köle olarak satılan insanlar
5. her çeşit uyuşturucu
6. porno
7. çocuk pornosu
8. bebek pornosu
9. canlı yayın işkence yapılan chat odalarını izlemek
10. muhtemelen aklımıza gelmeyecek çeşitli pislikler

meksika pezosuyla yapılanlar,

1. silah
2. kiralık katil
3. terörist gruplara destek
4. kaçırılıp köle olarak satılan insanlar
5. her çeşit uyuşturucu
6. porno
7. çocuk pornosu
8. bebek pornosu
9. canlı yayın işkence yapılan chat odalarını izlemek
10. muhtemelen aklımıza gelmeyecek çeşitli pislikler

(definition of seeker - 1 Şubat 2018 00:23)

ahmet ağa eşeğini satmaya karar verir ve 50 lira etmeyen eşek için pazarlık paylı 100 lira fiyat verir. komşu köyden acil eşeğe ihtiyacı olan mehmet ağa ise pazarlık etmeden 100 lirayı öder ve eşeği alır. ama ahmet ağa’nın içi rahat etmez ve mehmet ağa’nın neden böyle yaptığını anlayamaz. sonra eşeğini geri almaya karar verir. pazara gittiğinde ise mehmet ağa’nın eşeği 200 liraya satışa çıkardığını görür. bunu görünce kesin olarak eşeği geri almaya karar verir. pazarlık etmeden 200 lirayı verir ve eşeği geri alır. bu sefer de mehmet ağa’nın mantığına yatmaz ve eşeği geri almaya karar verir. ertesi gün eşeği 400 liraya geri alır. bu alışveriş her gün bu şekilde fiyat artarak devam eder ve bir gün farklı bir köyden gelen hüseyin pazarda karşılaştığı bu manzaraya şaşırır. yaşlı eşeğin fiyatı ise 1000 liraya çıkmıştır. yanındakine sorar; ‘hemşerim nedir bu iş? bu eşek 1000 lira eder mi hiç!’ der. adam cevap verir; ‘valla grafikler ortada, eşeğin fiyatı 1 haftada 50 liradan 950 liraya geldi. 1000 lirayı kırarsa 1500 liraya kadar yolu var’ der.

(nanokozmos - 2 Şubat 2018 11:33)