siyasal şiddet kavramsallaştırmalarından biri. literatürde ve gündelik dilde yaygın bir biçimde kullanılan terörizm gibi, yasadışı şiddet eylemlerinden birini, rejimi koruma amaçlı kalkışılan yasadışı şiddeti tanımlıyor.

aslında terör, kelime olarak "korku" anlamına gelmekte. aynı zamanda öngörülemeyen ve yoğunluğu ve kapsamı geniş şiddet eylemlerinin adı. bir fenomen olarakterörizm ise korku yaratmak, terörize etmek amacı taşıyan şiddet eylemlerini nitelemekte. terör ile amaçlanan korku yaratarak direnci, muhalefeti ya da reaksiyonu minimize etmektir. dolayısıyla, baktığımızda tanımı gereği yasa dışılık terör için tali bir unsur. devletin kurum ve kuruluşları da teröre başvururlar, bu kurum ve kuruluşların şiddet eylemleri de terör olarak adlandırılabilir.

ancak malum modern devlet ekseninden giden tartışmalarda genellikle terör verili bir siyasal düzeni yıkma amacı taşıyan, kimi zaman irrasyonel olarak sunulan yasa dışı şiddet eylemlerini nitelemekte.

terörizmin tanımı böyleyken, vigilantizm de kanuni yetkisi olmadığı halde kimi kişi ve grupların zorla düzeni sağlama amaçlı şiddet eylemlerini niteliyor. vigilant teyakkuzda olan demek, vigilantizm de tetikte olma, teyakkuz şiddeti olarak tanımlanabilir. rosenbaum ve sederberg faillerin yasal düzenlemelerce yasaklanmış davranışları yaptığına inandıkları kişilere yönelttikleri şiddeti "suç-kontrol vigilantizm"i olarak kategorilendiriyor. örneğin, bir çocuğu taciz ettiği haberi gelen bir adamı mahallelinin cezalandırmaya kalkması (bkz: linç).

siyasal ve/veya toplumsal sistemin değerlerinin yeniden yapılandırılmasını, tanımlanmasını ve düzenlenmesini savunan ve bunun için mücadele eden gruplara yönelmiş şiddet eylemleri ise "sosyal-grup-kontrol vigilantizm"i olarak adlandırılıyor. örneğin eşcinsel hakları için gösteri yapan bir gruba, ahlaksızlar diye saldırıyorsa bir güruh, kategorik olarak terörle aynı grupta yer alan bir eylemle iştigal oluyor demektir.

son olaraksa canım türkiyemde yine pek bir yaygın olan, "rejim-kontrol vigilantizm"inden bahsediyorlar. buna göre, yönetimin sistemi korumakta etkisiz olarak görüldüğü zamanlarda statükoyu korumak için kalkışılan toplumsal ya da kurumsallaşmış şiddet kullanımı unutulmaması ve değerlendirilmeye alınması gereken durumlardan biri oluyor.

kaynak vs. için: h.j. rosenbaum and p.c. sederberg, 1974, vigilante politics, university of pennsylvania press.

(oridikgubidik - 6 Ekim 2010 12:14)

(bkz: zorbalık)
(bkz: mafya)

yasal bir hakkı, (yasal, kanuni, hukuksal) bir dayanağı olmadığı halde kendi hakkı olduğuna "inandığı" bir şeyi geliştirmek, güçlendirmek, korumak veya savunmak için girişilen eylem veya eylemler bütünü.

(appdata - 15 Nisan 2014 00:12)

(bkz: vigilant)

(appdata - 15 Nisan 2014 00:15)

(bkz: charles bronson)
(bkz: anglo sakson hukuk sistemi)
(bkz: azmi karamahmutoğlu)
(bkz: yaşasın hainler için illegalite)

başlıbaşına kültürel bir yönelim. vicilant vicilantist kavramları bizde yeni olsa da kültürü çok ama çok eskidir. günümüzde roma hukukunun yarattığı tatminsizlik hissi, vicilantistleri besler.

(vicilantist - 15 Nisan 2014 00:31)

yasal işleyiş, ceza sistemi, yozlaşmış polis/yargı vs. beğenilmediğinde suçun yasal yetkisi olmayan insanlar tarafından cezlandırılması. mal gibi tanımladım ama kabaca böyle bir şey. bu fikirle hareket edenleri de daha yaygın kullanımlı vigilante ile adlandırıyoruz.

örneğin gotham'da şehir mafyanın kontrolünde, polis el kol bağlı. batman "amk yapacağınız işin" diyip geceleri milletin ağzını burnunu kırıyor, polise veriyor. veya daha sert abimiz olan frank castle (the punisher) öldürmekte sorun görmüyor. the boondock saints, hatta guy fawkes diğer örnekler sayılabilir.

(celeron 300a - 12 Aralık 2014 15:59)

kanunsuz adalet olarak türkçeleştirilebilir kısaca. tabii adaletin göreceli bir kavram olduğunu akılda tutmak şartıyla.

(idle idol - 23 Mart 2018 13:15)

(bkz: ihkak-ı hak)
(bkz: kendiliğinden ihkak-ı hak)

(kilroy - 28 Temmuz 2018 23:28)