"kitabı çok güzeldi, bakalım film de o kadar güzel olacak mımm hmm?" konsepti çerçevesinde, böyle tek kaş havada, şüpheli yaklaşımlar içinde gidilen ve o havadaki tek kaşımı bana yedirten filmdir.

kitap, beni evdeki kırmızı kanepeye çakmıştı, film de kırmızı sinema koltuğuna çaktı.

--- spoiler ---
yalnız film çıkışında, üniversiteli bir kız ve bir erkek arasında geçen, şöyle bir diyaloğa şahit oldum ve bu diyalog da beni film kadar etkiledi:

- bazı yerler çok saçmaydı filmde.
- evet yaa.
- yani sen madem o adamı makasla öldüreceksin, niye kendini vermeden öldürmüyorsun? çok saçma.
- eee, onların namus anlayışı bizimki gibi değil ki...
- yani ben açlıktan ölürüm, yine de gidip o iğrenç adama teslim olmam.
- yabancılarda namus kavramı yok... türkiye'de olsa, o herifin ağzına sıçarlar.
- zaten hiçbir türk kadını, gidip de öyle iki kaşık yemek için namusunu kirletmez.

pes bravo diyorum size gençler!
--- spoiler ---

(nelernelero - 13 Ekim 2008 12:36)

insanı darmadağın eden, bazı sahnelerde acıdan içini liğme liğme kıyan film...
çok sarsıcı olması dışında zor bir edebiyat uyarlamasını başarılı şekilde kotarmıştır. enfestir bu anlamda, şamar patlatır.
insanların en zayıf oldukları anda bile iktidar kurma hırsı, gücünün yettiğinin tepesine binmesi, diğerlerinin ise isyan edemeyecek kadar zayıf olması pek de iyi anlatılmıştır. bittiğinde şöyle bir çakılıp kalıyorsunuz koltuğa... julianne moore performansı ise mükemmel.

--- spoiler ---
körsün, n'apacaksın o mücevherleri allahın unuttuğu o yerde, allahın cezası?
--- spoiler ---

kör de olsalar aslında hepsi ne kadar gözü açık ve de açgözlü, değil mi?
kurtarıcı olmak için de illa görmek gerekiyor demek. görmemek için de kör olmak yetmiyor.

--- spoiler ---

insanlığımdan utandıran, gözlerimi dolduran kadın-yemek takası sahnesi de neydi öyle, off!
"erkekler istenseydi kaçınız giderdi?"
burda ibne yok tamam mı?
"fahişe de yok!"
--- spoiler ---

(kacin kurbagasi - 16 Ekim 2008 16:23)

insanı tarumar ederken alakasız bir yerde gülme krizine sokan film.

--- spoiler ---
i just called to say i love you
--- spoiler ---

(bkz: gael garcia bernal)

(gucluyum o halde vurayim - 5 Ocak 2009 12:13)

insana kendini gerizekalı gibi hissettirebilen bir film bu.
ya da ben iyi filmden, kurgudan sinemadan falan pek çakmayan biriyim.

--- spoiler ---

kör olup karantinaya alınan insanlara neden mahkum gibi davranıldığını, neden hastanelerde normalde karantinaya alınan hastalar gibi bakılmadığını anlamadığım için olan biten herşey benim için havada asılı kaldı. filmin tamamı orada geçtiği ve asıl konu orada insanların birarada yaşamaya çalışırken inşa ettikleri ilişki biçimleri olmasına rağmen, daha bunun sebebini, "neden orada o şekilde yaşamak zorundalar?" sorusunun cevabını bulamadığımdan, konuyu hiçbir zemine oturtamadım izlerken ve bir halt anlamadım o yüzden. sonuç; "lan aslında ana fikir orada değil belli ki, insanlar filmi anlayıp acayip entelektüel yorumlar yaparken ben niye oraya takılıyorum?" diye düşünüp gerizekalı olduğuma karar verdim.

--- spoiler ---

(delimine - 6 Ocak 2009 00:12)

--- spoiler ---
dünyayi bu hastane olarak düsünürsek, o silahta askeri gücü temsil eder, yani neredeyse bir milyarlik hindistan nasil yillarca ingiltere tarafindan sömürüldüyse, bir silahlada 100 - 200 insan sömürülebilir. sonucta tüm insanlar ya o silahtan cikacak üc bes mermiden biri bana isabet ederse diye dusunup birsey yapmazlar. boylece ufakta görünse gücü elinde bulunduran kisi digerlerine hükmeder...

kitabi okumadim ama filmi oldukca basarili buldum. ayrica yillar önce okudugum ve beni cok etkileyen albert camusnün vebasina benzettim filmi. orada vebaydi basrolde, burdaysa körlük ama yasananlar ayni...
--- spoiler ---

(daydreams - 18 Ocak 2009 01:03)

izledigim en iyi making of dokumentasyonlarindan birine sahip olan roman uyarlamasi film. jose saramago asla romanlarimin filmini cektirmem inatciligini kirmalari ama ulan saramago begenecek mi filmi diye tir tir titremelerini görmek hos bisi.

--- spoiler ---

cekimden 1 yil sonra, lizbonda bir sinemada saramago'ya izletiyorlar filmi. meirelles abi nasil buldundun, bisi söylemek zorunda degilsin diyor, saramago da (yamulmuyorsam gözleri doluyor) ben de film olarak ceksem sonunu böyle yapardim diyip begendigini, duygulandigini gösteriyor. bu basarili romandan uyarlama filmi begenmeyenlere kapaklari biraktim, toplayin.

--- spoiler ---

(camel - 1 Mart 2009 02:29)

mukemmel film. sonunu biraz daha surpriz yapsalar belki daha guzel olurdu ama boyle de guzel, neyse.. korlugu, gozbebeklerime kadar hissettirdi bu film.

--- spoiler ---

sehirde herkesin kor olmasi zombi filmlerini animsatiyor ama bu daha korkunc bence, butun zombi filmlerinden daha gercekci bir gerilim...

--- spoiler ---

(ermanen - 1 Mart 2009 22:58)

--- spoiler ---

daha kısa sürede anlatılıp bitebilcek bir hikayeyi kadınlar anaçtır saftır demek için uzun uzun anlatmalarına gerek yokmus. alırsın silahi kafasına dayarsın adamın^*, kimse erkeklerin altına girmek hatta onlara değerli eşyalarını vermek zorunda kalmaz en başında bile. körlerden oluşan bir toplulukta gören kişi kral olur istediğini yapar yaptırır bir kere, ama kadının aklına baya geç geliyor mudur nedir, onda da gidiyor makası alıyor bişiyler yapmaya çalışıyor, onu da yüzüne gözüne bulaştırıyor.. resmen sinir etti beni julianne moore'un oynadigi karakter. adam^* seni aldatıyor aşağılıyor sen azize misin hala onlara bakmak için uğraşıyosun? erkeklerin kadınları bu kadar kutsal ve fantastik göstermeye çalışmaları sinirimi bozuyor. bunlara takıldığım için de filmin vermek istediği herhangi diğer boktan mesajı anlamiyorum, bu da benim eksigimse, öyle olarak kalmaya devam edebilir.

--- spoiler ---

(career girl - 13 Mart 2009 01:23)

tek kelimeyle olağanüstü bir film.bazı yazar arkadaşlarımın neden sevmediklerini,kötülediklerini anlayamadım.girilen entrylerden çok felsefik,ağır bir film olacağını düşünmemelisiniz.çünkü film kendinizi sorgulamanıza ve ben ne yapardım,o durumda ben de kabul eder miydim gibi analizler yapmanızı sağlıyor.

filmde çok muntazam bir şekilde karakter çalışması yapılmış.insanların düzenden ayrılınca hayvanlığın sınırına dayandığını çok güzel bir şekilde ortaya koymuş.çekimler ise muhteşemdi.bu kadar kaosu anlatan bir filmden börtü böceklerin uçuştuğu sahneler beklenmemeli.düzensizliği oldukça iyi anlatıyor.

konusu bakımından filmin yegane olduğu söylenemez.izlerken bana the invasion ı ve ikinci dünya savaşı sırasındaki yahudileri anımsattı.yahudilere pek iyi gözle bakmazdım.çünkü o toplama kamplarına giderken esareti baştan kabulleniyorlar,hiçbir savaş vermiyorlardı..filmdeki silah sahnesi ile az da olsa psikolojilerini çözmüş bulundum.

--- spoiler ---

üçüncü koğuşun kralı oteldeki barmen

--- spoiler ---

(chaud - 28 Mart 2009 07:46)

ekşi sözlük'e bakıyorum yorumlara inanamıyorum gerçekten.

film muhteşem bir sistem eleştirisi. eleştiriyi de bizzat sistemi resmederek yapıyor. bundan daha iyisini görmemiştim. burada da^* bahsi geçen lord of the flies, das experiment gibi filmlerden daha ötede ve daha başarılı. ötede, çünkü diğerleri gibi güç, iktidar ve toplum üzerine bir film olmakla beraber bunu sadece erkekler arasında incelemiyor. tartışmayı sistemin en büyük bileşenlerinin, anaerkillik-ataerkillik eksenine oturtuyor. bu anlamda children of men'e daha yakın, ama ondan da iyi bir film. "neden böyleyiz? neden daha insancıl, dayanışmanın, eşitliğin olduğu, petrol için, şunun için bunun için savaşların, kıtlığın olmadığı daha adil bir dünyada yaşamıyoruz?" sorusuna en muazzam cevabı veriyor. bu yüzden filmde kimsenin adı yok, çünkü "rabırt" dersen o rabırt olur, ama oradaki herkes bir insan, yani sen, ben, bizim oğlan...

(spoiler var elbette.)

öncelikle film, herşeyin tepetaklak olması durumunda, körlüğün bile karanlıktan -siyahtan- değil, ışıktan -bembeyaz- olacağı kadar tepetaklak bir dünyada, insan aynen bu insanken, yani kör olsa da yapısı buyken başımıza neler geleceğini anlatıyor.

her şey tersine dönerken bir değil, iki kişi olduğu gibi kalıyor. biri kör bir adam, biri de gören bir kadın. varolan sistem, sakat, hastalıklı bu insanları karantinaya alıyor. tüm o refahın içerisinde "hastalıklı" olana ayrılan yeri de karantinanın berbatlığıyla film çok güzel betimliyor. sistem, kendi bekasını tehdit edecek olana işte aynen böyle davranıyor.

karantina yeni bir dünya. aslında filmdeki tüm dünyanın bir minyatürü ama bunu karantinadakiler bilmiyor. gücü, yani görebilme yetisini elinde bulunduranın bir kadın olması tesadüf değil elbette. bu kadın, gördüğünü kimseye söylemiyor, bunu bir iktidar aracına dönüştürmüyor. hatta özellikle görebildiğini saklamakta ısrar ediyor, çünkü bunun ister istemez insanlar üzerinde iktidar yaratacağının, nefreti de tapınma derecesinde bağlılığı da getireceğinin bilincinde. tersine, bu gücünü paylaşmayı tercih ediyor. onun önderliğinde dayanışma içinde, varolan koşulların en iyi şekilde paylaşıldığı ve gücün yok etmek için, birinin diğeri üzerinde baskı kurması için değil ortak yaşantıyı en iyi şekilde devam ettirebilmek için kullanıldığı bir hayat kuruluyor.

burada kadının kocasıyla olan ilişkisinin dönüşümü de çok kilit bir nokta. with great power, comes great responsibility fikri ekseninde kadın sorumluluklarından dolayı kocasından uzaklaşıyor. kocası, onu bir kadın değil bir hemşire gibi görmeye başladığını söylüyor. nitekim adam gidip başka bir kadınla sevişiyor. burada kadının tepkisi çok önemli. kocasını kendi malı gibi görmediği için, ve tabii bir de artık "onun karısı" olmadığı için, diğer kadının saçını başını yolmak yerine ona sarılıyor. cinselliğe bakış da, kadının önderliğindeki bu sistemde böyle şekilleniyor. cinsellik sahip olunacak birşey değil, iki insanın istedikleri takdirde yaşayacakları doğal bir hak oluyor.

ta ki ortaya yeni ve görebilme gibi yapıcı değil, yıkıcı bir güç simgesi olan bir silah ve bu gücü iktidar için, payına düşenin daha fazlasını almak için kullanacak bir adam çıkana kadar. tamamı erkeklerden oluşan, yani herkesi 'dövebilecek' bir koğuş, böyle bir adama rastgelince her şeyi istemeye başlıyorlar. ellerine bir de silah geçince şahken şahbaz oluyorlar. geldikleri dünyada varolan sistemi devam ettiriyorlar. öncelikle iktidarla birlikte para giriyor devreye. o ana kadar karantinada bulunmayan parayı, icat ediyorlar! insanlar kendilerine gönderilen yemeği "değerli eşyaları" karşılığında satın almak zorundalar. dünya yıkılmış, altın derdinde saat derdindeler. "ne işine yarayacak ki adamın? orda ne yapacak ki?" diye soruyoruz. ama artık bizim dünyamızın aynısı süregidiyor orada, o zaman kendimize de sorduruyor film: "bizim ne işimize yarıyor ki? burda niye var ki?" diye.

ve tüm alınacak altın mücevher bittiğinde para yerine "erkeğin ihtiyacı" olan kadın ve kuku geçmeye başlıyor. kadın cinselliği bir "değer" oluyor, para ediyor, para yerine geçiyor. tıpkı şimdi bu dünyada olduğu gibi. varolan gibi. iki insanın istediğinde sevişmeleri prensibi de böylece kayboluyor. cinsellik de iktidarın bileşenleri arasında yerini alıyor. burada en önemli karakterlerden biri de, eskiden de kör olan adam. kadında sıradan olanın gücü elde ettiğinde seçebileceği güzel yolu görürken, bu adamda acizken sıradan olan bir adamın seçeneğini görüyoruz. sonradan zengin olanın, sonradan güce sahip olanın hunharlığı gibi.

ve evet, azıcık uçları sivriltildiğinde herkesin, sanki çok yabancı olduğumuz bir sistemle karşılaşmış gibi 'nasıl boyun eğerler?' dediği noktaya geliyor film. valla nasıl boyun eğiyorsak, öyle. yani böyle... 'kadın görebildiği halde neden gördüğünü söylemiyor, salak mı?' soruları başlıyor. evet, biz bunu salaklık olarak öğreniyoruz. öyle öğretiyorlar. insanları gücünü kullanarak, iktidarını kullanarak savaşa sürüklemek istemediğini göremiyoruz. oysa en sonunda kendileri mücadele etmeye karar veriyorlar. bir iktidarın zoruyla değil, haklarını almak için kendi özgür iradeleriyle karar verdiklerinde, yani belki bizim de bir kurtarıcı beklemek yerine yapmamız gerekeni yaptıklarında, ancak o zaman 'salak' kadın da gücünün verdiği sorumluluğunu yerine getirerek elebaşını öldürüyor.

sonrasında kurtulup, kadının eski evine gidiyorlar ve o hoyrat günlerin ardından yeniden işbölümü, kimsenin adının olmadığı, insanların kumral olup olmadığını, boyunu posunu bilmeden, merak etmeden aşık olabildiği, maddesel dünyanın parasıyla, güzellik anlayışıyla ortadan kalktığı bir yaşam kuruyorlar. herkes gücü ölçüsünde ortak yaşama katkı sağlıyor. gören kadın marketten yiyecek getiriyor, kocası ona yardım ediyor, diğerleri temizlik gibi işleri paylaşıyorlar. sorumluluğu azaldığında kadın da tekrar kocasının karısı oluyor.

insanlar tekrar görmeye başladığında kadın kör olacak mı diye epey düşündüm. filmin karamsar bir kapanış yapmamak için tercihi bize bıraktığına, tam olarak bu soruyla bittiğine karar verdim. bu ahlaki soruyla:

(spoiler burada bitiyor sanırım.)

önünü görmeden, "bir sütün içinde yürür gibi" yaşayan siz insanlar, gözleriniz açıldığında hangisi olacak? ya da hangisi olmalı? bu kadını ve simgelediği herşeyi ne tarafa koyuyorsunuz? hangi dünyayı seçiyorsunuz? güce bu kadının sahip olduğu, onun simgelediği/varettiği dünyayı mı... ötekini mi?

edit: kitabını okumak isterim ama okumadım. kitap daha farklıdır belki, ya da bu yazdıklarım çok daha aşikardır, onu bilmiyorum. sadece filmle ilgili bu yazdıklarım, bunları da sadece bu kadar 'hiçbir şey anlamadım, berbattı' diyen var diye yazdım.

(havali mualla - 10 Temmuz 2009 05:22)