bbc yapımı, yugoslavya'nın dağılışını ve bu sıradaki savaşları konu alan, son derece başarılı ve objektif olan önemli belgesel. belgeseli hazırlayan araştırmacılar aynı adda kitaba da imza atmışlardı.

(mondialisation - 24 Nisan 2011 09:09)

saraybosna'yla ilgili bir video ararken tesadufen bir bolumune rastladigim, balkan kulturu ve tarihine olan amator ilgimden dolayi hepsini bulup yavas yavas izledigim belgesel serisi. konuyla kiyisindan kosesinden ilgilenen herkese tavsiye ederim.

zannedersem roportajlar ya savas zamaninda ya da savastan hemen sonra yapilmis olacak, keza hemen herkes safliga varan bir aciksozlulukle anlatiyor olaylari (milosevic haric.) bir kac kisi disinda (mesela arkan ve mladic) savasta kilit rol oynayan herkesle roportaj yapilmis, alija, tudjman, karadzic, ganic, milan kucvan, stipe mesic, vojislav seselj, milosevic, hepsi konusuyor. balkan kulturunde siyasi dogruculuk namina herhangi bir iz olmadigindan olsa gerek yedikleri her halti rahat rahat anlatiyorlar, hele karadzic bir yerde nasil korumalarina silahsiz kalabaliga ates acmalari emrini verdigini insaninin kanini donduracak bir rahatlikla anlatiyor.

derleyen arkadaslar bu aciksozlulukten olabildigince yararlanmak adina roportajlari elverdigince diyalog haline getirmisler. mesela tudjman'la alija arasinda bir diyalog gectiyse, tudjman'in roportajina kesmisler 'aliya'ya soyle soyle dedim' dedikten sonra aliya'nin roportajina geciliyor, cevabini ondan dinliyoruz. boylece sanki roportaj degil de hakikaten aralarindaki diyalogu dinliyormusuz havasi vermisler. bu hiza tum seri boyunca sadece seselj ve milosevic arasinda bozuluyor. (milosevic seselj'in cetelerini bosna'ya katliam yapmaya gonderdigini inkar ediyor.)

pek cok batili kaynagin aksine, bbc savasin tum suclarini sirplara maletmek yerine diger etnik gruplarin, ozellikle de hirvatlarin yedigi haltlari guzelce islemis. hicbir detayi pas gecmeden, srebrenica'yi, knin'i, kosova'yi uzun uzun anlatmis. bati'ya, bati'nin sessiz kalisina, nato ve bm'nin beceriksizliklerine de giydirmeyi ihmal etmemisler. boyle bir insanlik draminda rol alan kimsenin masum olmadigini cok guzel ortaya koymuslar.

belgeselin gene de en guzel tarafi gosterdigi bazi ilginc detaylar. mesela tudjman'in sloven ordusu ve yugoslav halk ordusu catismaya devam ederken konuyu cozumlemek uzere zagreb'e gelen avrupali parlamenterlere caka satmak icin gecenin 3'unde tam tesekkullu yemek sunmasi, bu sirada 3 gundur uyumamis olan sloven cumhurbaskani kucvan'in elinde turk kahvesi saskin saskin etrafina bakinmasi baya komikti. onun disinda tudjman'in mitingini dinleyenlere yeni kudus'u vaat etmesinin ardindan mesic'in roportajinda 'o gun biraz abartmis olabiliriz' demesi, aliya'nin kendisini rehin alan sirp askerlere anlasma geregi ayrilmadan evvel gunaydin diyip hal hatir sormasi (zaten aliya karizmasiyla hepsinden ayriliyor) savasta ilk olen askerin sloven ordusunun vurdugu yugoslav ordusuna mensup sloven bir pilot olmasi (kardes kardesi oldurmeden savas savas olmuyor ne de olsa) sehirlerini savunmaya calisan bir avuc bosnak'in kameraya 'bize yesil bereli diyorlar' ( donemin musluman paramiliter grubu) dedikten sonra aralarindan birinin gri beresini cikarip 'al bak yesil degil!' diye isyan etmesi gibi turlu turlu trajikomik detaylari icinde barindiriyor.

neyse lafi uzattim, konu ilginizi cekiyorsa kesinlikle izleyin, cok degerli bir kaynak ve guzel bir calisma. altyazilarin yer yer biraz sallapati olmasi disinda neredeyse mukemmel.

(lutka - 5 Nisan 2012 08:17)

http://www.youtube.com/…f19633ac2de&v=v_azzgqnn6y#!

(neocheater - 27 Mayıs 2012 03:27)

klasik bbc belgesi kalitesinde yani 10/10. savaşı bizzat yönetenler anlatmış olayları. milosevic faşosu hariç pek de dürüstler. kritik görüşmelerde yapılan müzakereleri anlatırken herkes birbirini doğruluyor vs. yugo iç savaşı nedir ne değildir öğrenmek için ideal kaynak. izleyin, izlettirin.

(susmicam - 16 Aralık 2013 12:54)

muhteşem bir belgesel. tüm cumhuriyetlerin başkanlarının katıldığı toplantının bile görüntüleri var, bazı görüntüleri "bunlar bunu nasıl bulmuş" şaşkınlığıyla izliyorsunuz. bu arada yugoslavya savaşlarıyla ilgili yanlış bilinen, klişeleşmiş pek çok şeyi de düzeltmek gibi önemli bir yararı var belgeselin.

(utanan ayi - 16 Aralık 2013 12:55)

belgesel boyunca en içimizden biri gibi duran, türk esnaf tipli montenegro devlet başkanı'nın (buldanoviç gibi bi ismi vardı); bosna sırp cumhuriyetinde bir toplantıda "eğer plana hayır derseniz, buna sadece türkiye gibi gerçek düşmanlarımız sevinir." demesi.

ilgililere, bu belgesel çapında olmasa da, biraz da anti tez olarak 2 saatlik "truth about ex yugoslavia" belgeselini de (youtube) tavsiye ederim. hala hızınızı alamazsanız sırp televizyonunun bu döneme ilişkin bir belgeseli var ama o biraz kör gözün parmağına.

(antioch - 24 Aralık 2013 14:51)

son derece bilgilendirici ve akıcı bir belgesel olmuş. şu an üçüncü bölümündeyim. savaşta sırplar kadar (hatta belki fazlası) hırvatların da payı olduğunu gösteriyor ki bu pek konuşulan bir konu değil. bitince tekrar bir yorum yaparım.

(neciolsamsimdi - 15 Mart 2014 02:37)

türkçe altyazısını hiçbir yerde bulamadığım belgesel.

(kafatasi profesoru - 26 Ağustos 2014 17:43)

türkçe altyazısını geçtim, ingilizce altyazısı bile hiç bir yerde bulunmayan belgesel..

(wagner love - 28 Nisan 2015 23:55)